Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 11 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marta Kucharczyk – Gemza

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 lutego 2015 r. w R.

sprawy z wniosku Uprawnionej : (...) S.A. w J.

z udziałem Obowiązanych : (...) S.A. : S. K., R. B., Z. D., K. Ł., M. K., K. L. (1), P. S., A. H., D. K.

o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

1)  udzielić (...) S.A. w J. zabezpieczenia poprzez zakazanie na czas toczącego się postępowania określonego
w punkcie 2 postanowienia podejmowania przez (...) S.A. S. K., R. B., Z. D., K. Ł., M. K., K. L. (2), P. S., A. H., D. K. działań lub zaniechań w formie zakładającej powstrzymanie się pracowników od pracy na terenie przedsiębiorstwa (...) lub kierowania strajkami w oparciu o wyniki przeprowadzonego w dniach 26 i 27 stycznia 2015 r referendum strajkowego

2)  wyznaczyć Uprawnionej termin 14 dni na wniesienie pozwu przeciwko obowiązanym o zakazanie działań pod rygorem upadku zabezpieczenia.

UZASADNIENIE

Uprawniona wniosła o udzielenie zabezpieczenia na czas toczącego się postępowania poprzez zakazanie Obowiązanym wskazanym w sentencji postanowienia działań lub zaniechań w formie zakładającej powstrzymanie się pracowników od pracy lub kierowanie takimi strajkami w oparciu o referendum przeprowadzone w dniach 27 i 28 stycznia 2015 roku. Wskazała , że działania te spowodowały i nadal powodują u uprawnionego szkodę. Strajk w ocenie wnioskodawcy jest nielegalny a postulaty strajkowe są sprzeczne z przepisami Kodeksu spółek handlowych i ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych i nie są tożsame z postulatami dotyczącymi toczącego się sporu zbiorowego, który dotyczył wyłącznie posiłków profilaktycznych dla pracowników administracji.

Uprawniona wnosiła o wyznaczenie terminu 2 tygodni na wniesienie pozwu zgodnie z art. 733 kpc.

Sąd ustalił:

Między stronami :uprawnioną a reprezentującymi (...) Strajkowy członkami w osobach : S. K., R. B., Z. D., K. Ł., M. K., K. L. (1), P. S., A. H., D. K. zaistniał spór zbiorowy , który dotyczył wyłącznie przywrócenia posiłków profilaktycznych dla pracowników administracji. O fakcie wejścia w spór zbiorowy z pracodawcą z dniem 28 października 2014 oraz przyczynach tego sporu (...) Organizacja (...) ”Solidarność (...) SA , Związek Zawodowy (...) SA poinformowały zarząd pismem z 24 października 2014 roku

Dowód: pismo (...) S.A. z 25 lipca 2013r. (k. 31-33), pismo (...) S.A. z 22 sierpnia 2013r. (k-28-30), pismo (...) SA Z 10.12.2013 (k. 35-37), pismo (...) S.A. z 16 października 2014r. (k-23-25), oświadczenie związków o wejściu w spór zbiorowy z 24 października 2014 (k-22)

3 grudnia 2014 roku strony w ramach sporu zbiorowego podpisały protokół rozbieżności, w którym m.in. strona związkowa wniosła o powołanie mediatora.

dowód: protokół rozbieżności z 3 grudnia 2014r. (k-40-41).

W ramach mediacji 22 stycznia 2015r. odbyło się spotkanie, w czasie którego ustalono, że następny termin spotkania mediacyjnego wyznacza się na 28 stycznia 2015r.

dowód: notatka z mediacji z 22 stycznia 2015r. k-42

Do dnia rozpoczęcia strajku spór zbiorowy wszczęty w dniu 28 października 2014 roku nie został zakończony a kolejne spotkanie mediacyjne wyznaczono na 11 lutego 2015 roku. Jednakże w dniu 29 stycznia 2015 roku w porozumieniu z negocjatorem (...) SA podjął decyzję o wycofaniu się ze spornej uchwały dotyczącej posiłków profilaktycznych ( będącą podstawą wszczęcia sporu zbiorowego 28 października 2014 roku) oraz podjął uchwalę o odstąpieniu od zamiaru rozwiązania umów o pracę z działaczami związkowymi KWK (...).

dowód: uchwała (...) z dnia 29 stycznia 2015r., uchwała nr 66/ (...), oświadczenie Rady Nadzorczej Spółki i Zarządu (...) SA z dnia 29 stycznia 2015 roku- k . 44

W dniu 20 stycznia 2015 roku uchwalą nr (...) zarząd (...) SA wypowiedział w całości Porozumienie zbiorowe z 28 lutego 2011 roku, Porozumienie z dnia 08 listopada 2012 roku i Porozumienie zbiorowe z dnia 05 maja 2011 roku.

Dowód; uchwała zarządu z 20 stycznia 2015 nr (...) - k. 27

W dniu 26 i 27 stycznia 2015 roku w (...) SA przeprowadzono referendum strajkowe w którym zadano pracownikom pytanie: „czy jesteś za podjęciem akcji protestacyjno-strajkowych mających na celu wycofanie się Zarządu (...) S.A. z uchwał i decyzji ,które pozbawiają pracowników dotychczasowych warunków pracy, płacy i świadczeń pracowniczych? „ W glosowaniu uczestniczyło 18.769 pracowników z 26.312 osób uprawnionych. Za akcjami protestacyjno-strajkowymi było 18.474 osób . Po głosowaniu stwierdzono ważność przeprowadzonego referendum zgodnie z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Dowód : pytanie z referendum strajkowego i protokół przeprowadzonego referendum –k.20. protokół z referendum strajkowego –k. 21,22

W dniu 28 stycznia 2015 roku związki zawodowe działające w przedsiębiorstwie wszczęły akcję strajkową wysuwając następujące postulaty strajkowe:

1.  żądanie wycofania dyscyplinarnych zwolnień dla przewodniczących zakładowych organizacji związkowych KWK (...)

2.  żądanie natychmiastowego odwołania zarządu (...) S.A

3.  żądanie odstąpienia od podjętej w dniu 21 stycznia 2015 roku decyzji o wypowiedzeniu 3 porozumień zbiorowych dotyczących deputatu węglowego (z 28 lutego 2011 roku) warunków zgody strony związkowej na upublicznienie (...) SA ( z 05 maja 2011), wzrostu stawek płac ( z 08 listopada 2012r)

4.  żądanie z dniem 01 sierpnia 2014 objęcia górników z KWK (...) takimi samymi zasadami na jakich są zatrudnieni pozostali pracownicy w (...) S.A.

5.  żądanie likwidacji spółki –córki (...) Szkolenie i Górnictwo i przyjęcia zatrudnionych tam ludzi do (...) SA.

dowód: wydruk ze strony www.solidarnoscgornicza.pl –k.18

Mimo decyzji o uchyleniu uchwały nr 24 (...) z dnia 14 stycznia 2014 roku w sprawie przyjęcia wykazu stanowisk uprawnionych do otrzymywania posiłków profilaktycznych i uchwały o odstąpieniu od zamiaru rozwiązania umów o pracę z działaczami związkowymi KWK (...) ( co nie było podstawą wszczęcia sporu zbiorowego ) akcja strajkowa nadal trwa.

Dzienna strata spowodowana strajkiem wywołanym sporem zbiorowym dotyczącym posiłków profilaktycznych, a sprowadzająca się do braku produkcji węgla wynosi 27.565.000 zł, natomiast roczna wartość posiłków profilaktycznych, o które wszczęto spór zbiorowy to kwota 4.461.786,12 zł.

Sąd zważył:

Art. 730 ¹ § 1 k.p.c. wskazuje, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Uprawniony zamierza wystąpić z roszczeniem przeciwko obowiązanym opartym na przesłankach określonych w art. 439 kpc o zakazanie działań i zaniechań w formach zakładających powstrzymanie się pracowników od pracy na terenie przedsiębiorstwa (...) lub kierowania strajkami . Zgodnie z art. 439 k.c., ten, komu wskutek zachowania się innej osoby, w szczególności wskutek braku należytego nadzoru nad ruchem kierowanego przez nią przedsiębiorstwa lub zakładu albo nad stanem posiadanego przez nią budynku lub innego urządzenia, zagraża bezpośrednio szkoda, może żądać, ażeby osoba ta przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa, a w razie potrzeby także, by dała odpowiednie zabezpieczenie. Zakaz działań o których mowa we wniosku mieści się w pojęciu żądania od pozwanych przedsięwzięcia środków niezbędnych do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa. Wspomniany art.439 kc, który przewiduje konstrukcję roszczenia zapobiegawczego, które aktualizuje się w chwili powstania obiektywnej i bezpośredniej przyczyny prowadzącej do powstania szkody. Jest to roszczenie zmierzające do zapobieżenia powstaniu szkody. Możliwość wystąpienia z takim roszczeniem uzależniona jest od: istnienia zagrożenia wystąpienia szkody w dobrach majątkowych podmiotu, przy czym ma być to zagrożenie bezpośrednie tj. musi istnieć typowe normalne następstwo zaistniałego stanu rzeczy oraz musi występować bezprawność zachowań prowadzących do powstania zagrożenia.

W ocenie Sadu Uprawniona uprawdopodobniła bezprawność zachowań pozwanych. Przeprowadzenie akcji strajkowej musi odbywać się z poszanowaniem porządku prawnego . Odpowiedź czy działania prowadzące do powstania zagrożenia w niniejszej sprawie są bezprawne znajduje się w przesłankach z art. 26 ust. 3 ustawy z 23 maja 1991r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. 91.55.236), który statuuje odpowiedzialność organizatorów strajku lub innej akcji protestacyjnej za szkody wyrządzone tym strajkiem lub akcją protestacyjną, zorganizowanym wbrew przepisom ustawy . Odpowiedzialność tą określa się na zasadach przepisów kodeksu cywilnego. („ Za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom ustawy organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym). Inna akcja protestacyjna o której mowa w art. 26 ust. 3 ustawy została zdefiniowana w art. 25 ust1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych . Jest to akcja protestacyjna inna niż strajk podjęta w obronie praw i interesów określonych w art. 1 po wyczerpaniu trybu postępowania określonego w rozdziale 2, nie zagrażająca życiu lub zdrowiu ludzkiemu, bez przerywania pracy, z zastrzeżeniem przestrzegania obowiązującego porządku prawnego.

Uprawniona uprawdopodobniła przesłanki wskazujące na to , że akcje protestacyjne i strajk są organizowane z naruszeniem przepisów ustawy. Rozpoznając wniosek Sąd dopatrzył się uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowości procedury obowiązującej w zakresie rozwiązywania sporów zbiorowych określonych w przepisach ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Zgodne z tezą zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2007 r. w sprawie o sygn. I PK 209/06 „ Kryterium oceny legalności strajku określają przepisy ustawy, a nie postanowienia statutu związku zawodowego lub uchwał związkowych (art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm. w związku z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Dz.U. Nr 55, poz. 236 ze zm.). Sąd w niniejszej sprawie nie dokonuje oceny legalności strajku lecz jedynie na użytek wniosku o zabezpieczenie bada czy uprawdopodobniono przesłanki roszczenia a jedną z nich jest bezprawność działań. W tym celu dokonano ustaleń o kolejności zdarzeń poprzedzających strajk jak i zdarzeń w trakcie trwania strajku.

Legalność strajku zależy od zachowania przez stronę reprezentującą pracowników ustawowej procedury prowadzenia sporu zbiorowego. Zgodnie z art. 7 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, podmiot reprezentujący interesy pracownicze powinien dokonać tzw. zgłoszenia sporu, tj. wystąpić do pracodawcy z żądaniami w sprawach wskazanych w art. 1 ustawy i określić przedmiot żądań objętych sporem. Spór istnieje od dnia zgłoszenia, jeżeli pracodawca nie uwzględnił wszystkich żądań w terminie określonym w wystąpieniu, nie krótszym niż 3 dni. Zgłoszenie sporu ma istotne znaczenie dla oceny legalności strajku ze względu na zasadę identyczności żądań objętych sporem. Strajku nie mogą bowiem usprawiedliwiać żądania nieujęte w zgłoszeniu sporu, jak też żądania, co do których rokowania zakończyły się podpisaniem porozumienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 lutego 2005 r., II PK 217/04). Strony powinny podjąć próbę polubownego rozwiązania sporu w drodze rokowań, a gdy te nie doprowadzą do rozstrzygnięcia, należy podjąć mediację. Rokowania i mediacja kończą się podpisaniem porozumienia lub podpisaniem protokołu rozbieżności. Podpisanie protokołu rozbieżności jest warunkiem zgodnej z prawem kontynuacji sporu (przejścia do kolejnego etapu.)

W przypadku, gdy strona związkowa podejmie decyzję o zorganizowaniu strajku zakładowego możliwość jego ogłoszenia zależy od wyrażonej w tzw. referendum strajkowym zgody większości głosujących pracowników, jeżeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników zakładu pracy - art. 20 ust. 1 ustawy. Ogłoszenie strajku może nastąpić dopiero po referendum i co najmniej na 5 dni przed rozpoczęciem strajku (art. 20 ust. 1 i 3 ustawy).

Zgodnie z art.17 ust. 1 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (zwanej dalej Ustawą) strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego interesów wskazanych w art. 1 ustawy. ( może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych)

Ustęp 2 art. 17 Ustawy wskazuje ,że strajk jest środkiem ostatecznym i nie może być ogłoszony bez uprzedniego wyczerpania możliwości rozwiązania sporu według zasad określonych w art. 7-14. Strajk może być zorganizowany bez zachowania tych zasad, jeżeli bezprawne działanie pracodawcy uniemożliwiło przeprowadzenie rokowań lub mediacji, a także w wypadku, gdy pracodawca rozwiązał stosunek pracy z prowadzącym spór działaczem związkowym.

Nadto zgodnie z ust. 3 art. 17 w/w ustawy przy podejmowaniu decyzji o ogłoszeniu strajku podmiot reprezentujący interesy pracowników powinien wziąć pod uwagę współmierność żądań do strat związanych ze strajkiem.

Wnioskodawca uprawdopodobnił, że strajk nie wyczerpuje kryterium legalności,

Po pierwsze : strajk może być przeprowadzony tylko w sprawach, w których związek zawodowy w imieniu pracowników może wszczynać spory zbiorowe. Legalne są tylko strajki dotyczące warunków pracy, płacy, świadczeń socjalnych oraz praw wolności związkowych. Żądania odwołania zarządu (...) SA nie wyczerpuje przesłanki z art. 1 ustawy –a to jest jednym z postulatów strajkowych.

Po drugie: niniejszy strajk - jak wynika z przedstawionych dokumentów- jest dalszym etapem sporu zbiorowego zainicjowanego w dniu 28 października 2014r, który dotyczył posiłków profilaktycznych. Po wycofaniu przez (...) S.A. uchwały nr 24/ (...) z dnia 14 stycznia 2014 roku, o którą wszczęto spór zbiorowy (w dniu 29 stycznia 2015r) brak było podstaw do kontynuowania strajku.

Po trzecie: kolejnym postulatem strajkowym było żądanie wycofania dyscyplinarnych zwolnień dla przewodniczących zakładowych organizacji związkowych z KWK (...). Żądania te nie zostały objęte sporem zbiorowym a nadto zostały spełnione uchwałą nr 66/ (...) z dnia 29 stycznia 2015 roku.

Po czwarte: Postulat strajkowy dotyczący odstąpienia od podjętej decyzji w dniu 20 stycznia 2015 roku o wypowiedzeniu trzech porozumień dotyczących deputatu węglowego (z 28 lutego 2011 roku) warunków zgody strony związkowej na upublicznienie (...) SA ( z 05 maja 2011), wzrostu stawek płac( z 08 listopada 2012r) również został zgłoszony bez wyczerpania trybu rozwiązywania sporów zbiorowych . Zgodnie z art. 4 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, jeżeli spór dotyczy treści układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia, którego stroną jest organizacja związkowa, wszczęcie i prowadzenie sporu o zmianę układu lub porozumienia może nastąpić nie wcześniej niż z dniem ich wypowiedzenia. Wypowiedzenie porozumień z dnia 20 stycznia 2015 roku nie mogło być podstawą sporu wszczętego w dniu 28 października 2014 roku. Wszczęcie sporu zbiorowego co do kwestii wypowiedzenia tych trzech porozumień mogło nastąpić dopiero po 20 stycznia 2015 roku . W tym zakresie nie wyczerpano procedury sporu zbiorowego określonego w art. 7-14 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Co do bezpośredniości zagrożenia wystąpienia szkody to uprawniona wykazała, że zagrożenie jest bezpośrednie w rozumieniu art. 439 kc. Już w chwili obecnej wskutek kilkunastodniowego strajku powstała wielomilionowa szkoda w majątku spółki , a dalsze prowadzenie strajku wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że szkoda ta dalej będzie powstawać.

Z uwagi na przedmiot wszczęcia sporu zbiorowego, który nie jest tożsamy z prowadzoną akcją strajkową i postulatami strajku, można wskazać, że akcja strajkowa nie stanowi legalne następstwo sporu zbiorowego, zatem można wskazywać, że nie wyczerpano przesłanek umożliwiających prawidłowe i prawne prowadzenie sporu w formie akcji strajkowej. Nadto skoro wszczęcie sporu zbiorowego było spowodowane uchwałą dotyczącej posiłków profilaktycznych, która została uchylona, brak jest obecnie podstawy prawnej do prowadzenia akcji strajkowej, a spór zainicjowany tą uchwałą jest bezprzedmiotowy.

Nadal trwający strajk powoduje zatrzymanie działalności przedsiębiorstwa uprawnionego i naraża go nie tylko na utracone dochody z uwagi na brak produkcji węgla (ok. 27.565.000 zł dziennie), ale również powoduje niemożność wywiązania się uprawnionego z licznych umów dostarczania węgla energetycznego i koksowego dla kontrahentów.

Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Uprawniona w sposób wystarczający wykazała ,że dalsze prowadzenie działań polegających na powstrzymywaniu się pracowników od pracy powoduje niepowetowane straty materialne a brak zabezpieczenia uniemożliwi osiągnięcie celu w sprawie jakim jest zobowiązanie pozwanych do przedsięwzięcia środków niezbędnych do odwrócenie grożącego niebezpieczeństwa i spowoduje dalsze powstawanie szkody.

W tym stanie rzeczy biorąc pod uwagę interesy obu stron Sąd na zasadzie art. 730 ¹ § 3 kpc zakazał obowiązanym takich czynności ,które powodowałyby dalsze zwiększanie szkody , przy czym zakaz ten dotyczy działań podejmowanych w oparciu o referendum strajkowe z dnia 27 i 28 stycznia 2015 roku i będzie obowiązywał przez czas trwania procesu , z jakim zamierza wystąpić (...) S.A. przeciwko obowiązanym w oparciu o roszczenia z art. 415 kc w związku z art. 439 kc dotyczące zakazania działań lub zaniechań wskazanych we wniosku. .

Sąd w myśl art. 733 kpc w punkcie 2 postanowienia wyznaczył uprawnionej termin dwóch tygodni do wystąpienia ze stosownym powództwem .

Powyższe orzeczenie uzasadnia przepis art. 730 kpc i art. 755 kpc oraz art. 733 kpc.

Sędzia:

Sygn akt II Co 11/15

ZARZĄDZENIE

1 odnotować postanowienie

2 odpis postanowienia doręczyć Uprawnionej z pouczeniem o zażaleniu i ze wzmianką o wykonalności

3 odpis postanowienia oraz odpis wniosku z załącznikami i odpis pisma uprawnionego z dnia 10 02 2015 r wraz z załącznikami doręczyć wszystkim członkom Obowiązanym ad 1 – 9 z pouczeniem o zażaleniu

4 kal 7 dni od doręczenia do prawomocności