Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach XII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Andrzej Kieć
Protokolant:	protokolant sądowy Łukasz Rusinek

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa F. W.

przeciwko J. S., A. S.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1  zobowiązuje pozwanych J. S. i A. S. do złożenia – zgodnie z żądaniem powoda F. W. – następującego oświadczenia woli: ”J. S. i A. S., spadkobiercy zmarłej w dniu 25 sierpnia 2010 roku U. W., w wykonaniu zapisu U. W. z dnia 16 grudnia 2005 roku sporządzonego w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej H. R.. A nr (...), przenoszą na rzecz powoda F. W. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T., położonego w T. przy ulicy (...).”;

2  zasądza solidarnie od pozwanych J. S. i A. S. na rzecz powoda F. W. kwotę 4117 (cztery tysiące sto siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3  nakazuje pobrać solidarnie od pozwanych J. S. i A. S. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w (...) kwotę 6350 (sześć tysięcy trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów sądowych.

Sygn. akt XII C 210/13

UZASADNIENIE

do wyroku z dnia 24 czerwca 2014 roku

Powód F. W. wystąpił przeciwko pozwanym A. S. i J. S. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli o treści: „J. i A. S., spadkobiercy zmarłej w dniu 25.08.2010 roku U. W. właścicielki nieruchomości położonej w T. przy ulicy (...), dla której spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w T. wydała przydział nr (...), w wykonaniu zapisu U. W. z dnia 16.12.2005 roku sporządzonym aktem notarialnym w Kancelarii Notarialnej H. M., położonej w T. (Repertorium A Nr (...)), przenosimy własność tej nieruchomości na F. W.”. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska powód podniósł, iż w dniu 2 października 2012 roku Sąd Rejonowy w (...) wydał postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, orzekając, iż spadkobiercami po jego zmarłej żonie U. W. są J. i A. S., na podstawie testamentu notarialnego sporządzonego dnia 16 grudnia 2005 roku,sporządzonym przez notariusza H. M., Rep. A Nr (...). Przed tymże notariuszem w tym samym dniu spadkodawczyni sporządziła również testament Rep. A Nr (...), w którym ustanowiono na jego rzecz zapis mieszkania położonego w T. przy ulicy (...). Pozwani odmówili wykonania zapisu.

Pozwani w odpowiedzi na pozew (k.62) wnieśli o oddalenie powództwa. Nadto wnieśli o zasądzenie kosztów procesu (k.122).

W uzasadnieniu podali, że testament złożony przez powoda Rep. A Nr (...) jest wadliwy i sprzeczny z innym testamentem sporządzonym przez tę samą spadkodawczynię (nr (...)). Wskazali, że w testamencie przedłożonym przez powoda nie ma mowy o zapisie lecz o powołaniu do spadku. Dodatkowo w przedłożonym przez powoda testamencie występuje sprzeczność – z jednej strony zapisano w nim powołanie do całości spadku (mieszkanie przy ul. (...), udział w domu i gruncie przy ulicy (...) w T., samochód osobowy marki O. (...)), z drugiej zaś strony zapisano, że chodzi o sporne mieszkanie przy ulicy (...). Oba testamenty sporządzono tego samego dnia u tego samego notariusza. Nie oznaczono, który z nich był pierwszy a który drugi, bowiem brak jest godziny ich sporządzenia. Jednakże testament o numerze (...) był sporządzony wcześniej, bowiem pozwani byli tego naocznymi świadkami. Skoro Sąd Rejonowy w (...)postanowieniem z dnia 2 października 2012 roku uznał, ze powołanie pozwanych do spadku nastąpiło na podstawie testamentu nr (...), to testament (...) jako wcześniejszy i jednocześnie sprzeczny z testamentem późniejszym winien zostać uznany za odwołany tymże testamentem. W tym stanie rzeczy powództwo winno zostać oddalone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 sierpnia 2010 roku zmarła U. W., będąca żoną powoda F. W.. Zmarła pozostawiła dwa testamenty notarialne o numerach Rep. A (...)i rep. A (...), sporządzone dnia 16 grudnia 2005 roku w Kancelarii Notarialnej przed notariuszem H. M.. Postanowieniem z dnia 2 października 2012 roku Sąd Rejonowy w (...) w sprawie o sygn. (...), stwierdził, że spadek po U. W. na mocy testamentu notarialnego rep. A nr (...) nabyli J. i A. S. po ½ części każdy.

Testamentem rep. A nr (...) zmarła do całości spadku powołała po ½ J. S. i A. S.. Z kolei testamentem rep. A nr (...)zmarła oświadczyła, że do całości spadku powołuje swego męża F. W.. Jednocześnie zmarła oświadczyła, że przedmiotem spadku jest prawo do mieszkania położonego w T. przy ulicy (...).

W skład całości spadku po zmarłej wchodził:

- udział w wysokości 3/18 części w prawie własności nieruchomości, położonej w T., opisanej w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w (...)nr KW (...), stanowiącej zabudowaną działkę o powierzchni 697m2, o wartości 44.000zł,

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w T. przy ulicy (...), o powierzchni 47m2 i wartości 137.000zł,

- samochód osobowy marki O. (...) o wartości 4000zł.

Zamiarem spadkodawczyni było aby mieszkanie przy ul. (...) w T. przypadło po jej śmierci na rzecz swojego męża. Z kolei udział w prawie własności nieruchomości nr KW (...) spadkodawczyni zamierzała pozostawić swojemu bratu i jego małżonce – pozwanym. Spadkodawczyni U. W., udając się do notariusza celem sporządzenia testametu, chciała, by pozwanym przypadł udział w w prawie własności nieruchomości, położonej w T., opisanej w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w(...)nr KW (...), stanowiącej zabudowaną działkę o powierzchni 697m2. Podczas wizyty w kancelarii notarialnej w dniu 16 grudnia 2005r. powidziała ona pozwanym, że sporządziła dwa testamenty, "że F. (mężowi) też zrobiła testament".

Notariusz H. M. przesłuchany w charakterze świadka w sprawie Sądu Rejonowego w (...)o sygn. (...)zeznał, iż obydwa testamenty sporządzone przez U. W. w dniu 16 grudnia 2005r. uważał za ważne, przy czym testament rep A nr (...) uważał za ustanowienie zapisu.

Powoda z pozwanymi łączyły dobre relacje do czasu gdy zawisła sprawa o stwierdzenie nabycia spadku po U. W..

dowody z: akt Sądu Rejonowego w (...) sygn.(...), a z nich z testamentu w formie notarialnej Rep A (...) z 16 grudnia 2005 roku, testamentu w formie notarialnej R.. (...) z 16 grudnia 2005 roku, odpisu postanowienia Sądu Rejonowego z 2 października 2012 roku wraz z uzasadnieniem, akt Sądu Rejonowego w (...) sygn.(...) a z wnich ze sporządzanej w tej sprawie opinii biegłego M. D. z lutego 2012 roku oraz z protokołu obejmującego zeznania świadka H. M., zeznania stron (e-protokół z dnia 10.06.2014r k.135).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego. W zakresie ustaleń dokonanych w oparciu o dowody z dokumentów Sąd dał im wiarę albowiem ich prawdziwość nie została zaprzeczona.

Wiarę dowodowi z przesłuchanie stron w przyjętym zakresie sąd dał albowiem znajdowały odbicie w pozostałym materiale dowodowym, były przy tym zgodne i wzajemnie się potwierdzały.

Sąd uchylił postanowienie (k.133) w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka – notariusza H. M. i oddalił wniosek o dopuszczenie tego dowodu, albowiem okoliczności na jakie miał zeznawać zostały już w sprawie wyjaśnione (w szczególności w drodze przesłuchania stron; jego zeznania znajdują się przy tym w aktach SR w T. G. o sygn. (...), dopuszczonych jako dowód w sprawie), a jego przeprowadzenie spowodowałoby zbędną zwłokę w postępowaniu.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo było zasadne.

Powołanie do spadku wynika z ustawy lub testamentu. Jeśli spadkodawca sporządził nowy testament, nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, odwołaniu ulegają tylko te postanowienia testamentu poprzedniego, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu. Jeśli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, ale spadkobiercę powołanego do całości spadku. Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis). Testament należy tak tłumaczyć, ażeby zapewnić możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy, a jeżeli może być tłumaczony rozmaicie, nalezy przyjąć wykładnię, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodwcy w mocy i nadać im rozsądną treść (art.948 kc).

Zmarła U. W. sporządziła w tym samym dniu (16 grudnia 2005 roku) przed notariuszem H. M. dwa testamenty o numerach rep. A nr (...) i rep. A nr (...). W obu testamentach powołała do spadku inne osoby, jednak w testamencie oznaczonym rep. A nr (...) sprecyzowała, że przedmiotem spadku jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, położonego w T. przy ulicy (...). Oba testamenty sporządzone były w tym samym czasie i są równorzędne (notariusz przesłuchany przed Sądem Rejonowym w(...)w sprawie (...) zaprzeczył jakoby numeracja repertorium decydowała o kolejności testamentów, wskazał przy tym, iż formułując treść testamentu(...)rozumiał go jako zapis). Trudno bowiem by uznać, że notariusz sporządził tego samego dnia dwa testamenty z zamiarem by były one nieważne.

W świetle powyższego testament rep. A nr (...) został uznany jako zapis, zgodnie z którym intencją zmarłej było, by spółdzielcze prawo do lokalu przy ulicy (...) przypadło jej mężowi. Wynika to z zeznań powoda i samych pozwanych, którzy stwierdzili, że zmarła zamierzała przenieść na ich rzecz własność domu, ale jej mąż ma także coś dostać, " że F. (powodowi) też zrobiła testament".

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka notariusza H. M., albowiem okoliczności na jakie miał zeznawać zostały już w sprawie wyjaśnione (w szczególności w drodze przesłuchania stron); jakkollwiek świadek M. nie został przesłuchany bezpośrednio przed tutejszym sądem, to jednak biorąc pod uwagę zgromadzony materiał dowodowy (w szczególności zeznania samych pozwanych) oraz dowód z zeznań tego świadka złożonych w sprawie SR w T. G. o sygn. (...), sąd uznał, iż ponowne przesłuchanie świadka M. spowodowałoby tylko zbędną zwłokę w postępowaniu.

Mając wszystko powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił powództwo i zobowiązał pozwanych J. S. i A. S. do złożenia – zgodnie z żądaniem powoda F. W. – następującego oświadczenia woli (precyzując przy tym redakcję oświadczenia): ”J. S. i A. S., spadkobiercy zmarłej w dniu 25 sierpnia 2010 roku U. W., w wykonaniu zapisu U. W. z dnia 16 grudnia 2005 roku sporządzonego w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej H. R.. A nr (...), przenoszą na rzecz powoda F. W. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T., położonego w T. przy ulicy (...)", orzekając jak w punkcie 1 wyroku.

Tego rodzaju rozstrzygnięcie zapewni możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy.

Orzeczenie oparto na art. 968 par. 1 kc i art. 1047 par. 1 kpc.

O kosztach procesu, stosownie do jego wyniku, orzeczono po myśli art.98kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu składa się uiszczona przez powoda częściowa opłata od pozwu w kwocie 500zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika według taryfy wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (3617zł). Sąd nakazał także pobrać solidarnie od pozwanych na rzecz skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w (...) kwotę 6350zł tytułem kosztów sądowych (brakując część opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód został zwolniony), w oparciu o art 113ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych..

/-/ SSO Andrzej Kieć