Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach XII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Ewa Dawczak-Schaefer
Protokolant:	Katarzyna Zegartowska

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  pozbawia w całości wykonalności tytuł wykonawczy wydany przez Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny w dniu 6 grudnia 2001 roku o sygn. akt XII Nc 307/2001/8, zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 27 lutego 2014 roku, zasądzający od powoda M. G. na rzecz pozwanej (...) Sp. z o.o. kwotę 241.833,72 (dwieście czterdzieści jeden osiemset trzydzieści trzy 72/100) złotych z odsetkami wyliczonymi na dzień 30 czerwca 2014 roku na kwotę 361.427,99 (trzysta sześćdziesiąt jeden czterysta dwadzieścia siedem 99/100) złotych oraz kosztami procesu;

2.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez powoda;

3.  odstępuje od obciążania powoda kosztami postępowania ponad już poniesionymi, w tym kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego.

Sygn. akt XII C 141/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 lipca 2014 roku powód M. G. domagał się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego Sądu Okręgowego w Poznaniu Wydział XII Cywilny z dnia 6 grudnia 2001 roku, XII Nc 307/2001/8, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności dnia 27 lutego 2014 roku, zasądzającego od powoda kwotę 241.833,72 zł z odsetkami wyliczonymi na dzień 30 czerwca 2014 roku na kwotę 361.427,99 zł oraz kosztami procesu oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że od daty uprawomocnienia się w 2001 roku orzeczenia pozwana nie przerwała skutecznie biegu przedawnienia, a klauzula wykonalności została nadana orzeczeniu dopiero w dniu 27 lutego 2014 roku, tj. po blisko 13 latach od wydania orzeczenia. Podniósł, że zobowiązanie wynikające z tytułu wykonawczego wygasło, a mimo to pozwana nadal zachowuje się tak jakby ono istniało (k.3-12).

W odpowiedzi na pozew z dnia 19 września 2014 roku pozwany uznał powództwo w całości i wniósł o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Oświadczył, że nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Podniósł, że powód – przed wytoczeniem powództwa - nie wezwał go do zwrotu tytułu wykonawczego ani nie złożył wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, co uniemożliwiło mu zapoznanie się z zarzutem podniesionym przez powoda. Powzięcie przez pozwanego wiedzy o podniesionym zarzucie przedawnienia skutkowałoby zaniechaniem złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, względnie wystąpieniem do komornika o umorzenie postępowania egzekucyjnego (k.33-40).

Postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2014 roku Sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych częściowo - to jest od opłaty od pozwu ponad kwotę 500 zł oddalając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w pozostałym zakresie (k.14).

Postanowieniem z dnia 24 września 2014 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach zabezpieczył powództwo M. G. przeciwko (...)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) o sygn. akt KM 1267/14, w tym poprzez zwolnienie spod zajęcia ruchomości, rachunku bankowego oraz świadczenia emerytalnego do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania (k.41).

Sąd ustalił, co następuje:

W oparciu o wniosek wierzyciela (...)sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia 26 maja 2014 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) prowadził przeciwko powodowi pod sygnaturą KM 1267/14 postępowanie egzekucyjne w celu wyegzekwowania należności zasądzonych nakazem zapłaty wydanym
w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny z dnia 6 grudnia 2001 roku w kwocie 241.833,72 zł. Tytuł wykonawczy wydano wierzycielowi dnia 5 lutego 2002 roku (akta XII Nc 307/01). Nakaz ten został zaopatrzony w klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., na którego przeszły uprawnienia wskazane w tym tytule, postanowieniem z dnia 27 lutego 2014 roku w sprawie o sygn. akt I Co 11/14 (akta postępowania egzekucyjnego, KM 1267/14, k.1 - 6).

Pismem z dnia 26 maja 2014 roku, doręczonym powodowi w trybie art. 139 k.p.c. dnia 19 czerwca 2014 roku, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) zawiadomił powoda o wszczęciu egzekucji i wezwał do dobrowolnego wykonania informując jednocześnie, że zgodnie z wnioskiem wierzyciela egzekucja została skierowana do ruchomości, wierzytelności, praw majątkowych, wynagrodzenia, świadczeń emerytalno – rentowych, rachunku bankowego i innych. Zawiadomieniami z dnia 26 maja 2014 roku Komornik dokonał zajęcia wierzytelności powoda należnych z tytułu nadpłaty podatku VAT oraz innych zobowiązań, z rachunku bankowego, ze świadczeń emerytalno – rentowych (akta postępowania egzekucyjnego, KM 1267/14, k.10-11, k. 12, k.15, k.16, k. 48, k.55, k.57). Zawiadomienia o zajęciu wierzytelności zostały doręczone powodowi – w trybie art. 138 k.p.c. - dnia 14 lipca 2014 roku (k.51) W dniu 2 września 2014 roku pełnomocnik wierzyciela (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o umorzenie egzekucji i zwolnienie wszelkich zajęć wobec I. M. oraz T. M.. Postanowieniem z dnia 10 września 2014 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) na podstawie art. 825 k.p.c. umorzył postępowanie egzekucyjne wszczęte wobec dłużników T. M. i I. M. w sprawie KM 1267/14 (akta postępowania egzekucyjnego KM 1267/14, k.90, k. 91).

W pozwanej spółce raz w roku wysyłane są listami zwykłymi do wszystkich dłużników wezwania systemowe. Przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego do powoda były kierowane jedynie wezwania do zapłaty, z których wynikała podstawa żądania. Przed wszczęciem postępowania sądowego strony nie prowadziły negocjacji. Ostatni bezpośredni kontakt z powodem miał miejsce w 2006 roku, a w ostatnich 10 latach nie toczyły się między stronami żadne rozmowy, ani postępowania egzekucyjne. Powód nie uzyskał nigdy od Komornika Sądowego wezwania do zapłaty długu, nie informował też wierzyciela ani pozwanego o zmianie adresu zamieszkania (zeznania świadka M. K., 00:17:15-00:23:34, zeznania powoda, 00:23:34 – 00:29:56). Odpis pozwu zawierający podniesiony przez powoda zarzut przedawnienia został doręczony pozwanemu dnia 16 września 2014 roku (k.66). Pismem datowanym na dzień 19 września 2014 roku pozwany zwrócił się do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) o umorzenie egzekucji i zwolnienie wszelkich zajęć wobec M. G. (k.56). Podczas prowadzonego postępowania egzekucyjnego, przed wniesieniem pozwu, z emerytury powoda potrącono kwotę 613 zł. (zeznania powoda, 00:23:34 – 00:29:56).

Powód mieszka z żoną. Małżonkowie utrzymują się z emerytur w łącznej kwocie 4.200 zł. Mieszkają w domu syna w P., wynajmują również część domu w Z. przy ulicy (...). Mieszkanie w Z. przy ulicy (...) zostało przez powoda sprzedane około 8 lat temu, a środki uzyskane z tej sprzedaży zostały przekazane synowi na budowę domu. Powód jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, a z powodu zaawansowanej cukrzycy nie jest zdolny do pracy (zeznania powoda, 00:23:34 – 00:29:56).

Powyższy stan faktyczny był bezsporny i został ustalony w oparciu o powołane powyżej dowody w granicach wniosków dowodowych stron. Sąd dał wiarę dokumentom urzędowym znajdującym się w aktach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. M. M. (1) o sygn. KM 1267/14. Prawdziwość i treść tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony. Przeprowadzając dowód z przesłuchania stron Sąd ograniczył się, w oparciu o treść art. 302 k.p.c., do przesłuchania strony powodowej. Zeznania powoda Sąd uznał za wiarygodne, spójne i logiczne. Strona pozwana wezwana – pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania pozwanego, zarządzeniem z dnia 25 września 2014 roku nie wskazała osoby, która miałaby zostać przesłuchana w charakterze strony pozwanej. Sąd w pełni dał wiarę zeznaniom świadka M. K. były one spójne, logiczne i zgodne z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach postępowania egzekucyjnego i zeznaniami samego powoda.

Sąd zważył co następuje:

Materialnoprawną podstawę żądania pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego stanowi art. 840 § 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Gdy tytułem jest orzeczenie sądowe dłużnik może oprzeć powództwo na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut te nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Przedawnienie roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu uzasadnia wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego na podstawie art. 840 § 1 k.p.c. /por. SN z dn. 18/03/1971, I CZ 110/70/.

Nie było między stronami sporu dotyczącego zasadności powództwa. Pozwany – przy pierwszej czynności procesowej - w odpowiedzi na pozew uznał powództwo w całości. Sąd generalnie jest związany uznaniem powództwa - jak każdą czynnością dyspozytywną stron (art. 213 § 2 k.p.c.). W ocenie Sądu uznanie powództwa w sprawie nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie zmierzało do obejścia prawa. Skutkiem uznania powództwa było pominięcie postępowania dowodowego w zakresie okoliczności objętych uznaniem (tj. w zakresie daty uprawomocnienia się orzeczenia, daty nadania temu orzeczeniu klauzuli wykonalności, daty wszczęcia postępowania egzekucyjnego) oraz wydanie wyroku uwzględniającego powództwo.

Sporna między stronami była kwestia kosztów postępowania.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i analizie powołanych wyżej dowodów Sąd nie obciążył powoda kosztami postępowania i odstąpił od obciążenia powoda kosztami ponad uiszczonymi. Stosownie bowiem do treści art. 101 k.p.c. zwrot kosztów należy się pozwanemu mimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Przepis ten stanowi wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu kreowanej przez przepis art. 98 k.p.c. W doktrynie wyrażono stanowisko, że aby zabezpieczyć się przed ewentualnością zastosowania tego przepisu, powód powinien przed wytoczeniem powództwa wezwać dłużnika do spełnienia świadczenia (np. listem poleconym) wyznaczając mu w tym celu stosowny termin (zob. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wydawnictwo C.H.Beck, red. A.Zieliński, wydanie5, Warszawa 2011).

Z akt postępowania egzekucyjnego wynika, że wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego został złożony przez pozwanego dnia 26 maja 2014 roku. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania i wezwanie Komornika Sądowego do dobrowolnego spełnienia świadczenia zostało doręczone powodowi – na znany przez wierzyciela adres - w dniu 19 czerwca 2014 roku. Zawiadomienia tego powód nie odebrał, co spowodowało, że korespondencja została pozostawiona w aktach ze skutkiem doręczenia w trybie art. 139 k.p.c., a Komornik podejmował dalsze czynności egzekucyjne. Kolejne zawiadomienie o zajęciu wierzytelności zostało doręczone powodowi – w trybie art. 138 k.p.c. - dnia 14 lipca 2014 roku (k.51), a zatem w dniu wytoczenia powództwa, tj. w dniu 23 lipca 2014 roku powód miał już pełną świadomość o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu egzekucyjnym i poza wniesieniem pozwu postępowaniu temu nie przeciwdziałał. Nie skontaktował się on z pozwanym, nie wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego, nie wezwał do zwrotu tytułu wykonawczego. Natomiast strona pozwana o podniesieniu zarzutu przedawnienia dowiedziała się dopiero z treści odpisu pozwu, który został jej doręczony w dniu 16 września 2014 roku (k.66) i przed wszczęciem postępowania sądowego nie miała żadnej możliwości ustosunkowania się do podniesionego zarzutu. Należy podzielić stanowisko pozwanej, że każde roszczenie naturalne (mimo, że przedawnione) może być zaspokojone przez dłużnika dobrowolnie, a zarzut przedawnienia roszczenia uwzględniany jest jedynie na zarzut. Tym samym powód po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, o wszczęciu którego dowiedział się już w dniu 19 czerwca 2014 roku, a przed wszczęciem postępowania sądowego mógł zgłosić stronie pozwanej zarzut przedawnienia roszczenia, co pozwoliłoby na uniknięcie prowadzenia postępowania sądowego. Zachowanie pozwanego, który niezwłocznie po doręczeniu mu odpisu pozwu zawierającego podniesiony zarzut przedawnienia złożył wniosek, który w tym samym dniu wpłynął do komornika, o umorzenie postępowania i zachowanie pozwanego względem pozostałych współdłużników powoda przemawiają za tym, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa. Z tego względu Sąd doszedł do przekonania, że nie można obciążać strony pozwanej kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Odstępując od obciążenia powoda kosztami postępowania Sąd doszedł do przekonania, że jego szczególna sytuacja rodzinna i zdrowotna pozwala na zastosowanie przepisów, które pozwalają na odstąpienie go od obciążenia kosztami postępowania ponad już uiszczone.

SSO Ewa Dawczak - Schaefer