Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach X Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leszek Guza

Sędziowie: SSO Małgorzata Korfanty, SSO Iwona Wańczura (spr.)

Protokolant: Grzegorz Kaczmarczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2016 r.

sprawy z powództwa: J. P.

przeciwko: (...) Spółce Akcyjnej V. (...)
w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 10 marca 2016 r, sygn. akt VII GC 1527/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. o tyle, że orzeczone w nim odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 4 438,70 zł zasądza od dnia 11 marca 2013 r, a za wcześniejszy okres oddala żądanie,

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Leszek Guza SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X Ga 305/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...)
w W. na rzecz powoda J. P. kwotę 4 438,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2013 roku do dnia zapłaty; umorzył postępowanie w zakresie kwoty 2918,70 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2013 roku do dnia zapłaty; w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 580,13 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że pod koniec stycznia 2013 roku stan Drogi Krajowej nr (...) na odcinku około 5 km na trasie R.-P. uległ gwałtownej degradacji na skutek odwilży, odcinek nie był oznaczony znakami ostrzegawczymi. W dniu 1 lutego 2013 roku o godz. 02:40 kierujący pojazdem marki S. o nr rejestr. (...) pracownik powoda Ł. S., jadąc w kierunku Ł. tym odcinkiem drogi wpadł naczepą W. w dziury znajdujące się w prawym pasie ruchu. Świadek zdarzenia potwierdził, że kierujący pojazdem marki S. zachował należytą ostrożność i podążał z prędkością ok. 50 km/h. Znaki ograniczające prędkość do 70 km/h i informujące o nierówności drogi (B‑33 i A-11) zostały postawione dopiero po zdarzeniu drogowym z 1 lutego 2013 roku. W wyniku najechania na dziury doszło do uszkodzenia naczepy, w tym: trzech sporników pod poduszki, trzech poduszek powietrznych oraz jednej opon naczepy. Powód zgłosił szkodę pozwanemu, który odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę. Sąd Rejonowy na podstawie dopuszczonego dowodu z opinii biegłego ustalił, że wysokość szkody powstałej
w naczepie określając, że uzasadniony koszt naprawy naczepy W. po szkodzie z dnia 1 lutego 2012 roku przy użyciu dostępnych zamienników i części oryginalnych wyniósł 4 438,70 zł netto, a przy użyciu jedynie części oryginalnych na kwotę 5 081,30 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że zeznania świadków obrazują zaniedbanie zarządcy w należytym utrzymaniu drogi nałożony na niego ustawą z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych. Na przełomie stycznia i lutego 2013 roku uszkodzenia drogi były tak duże, że ubezpieczony nie był w stanie zapobiec pojawieniu się ubytków, a nawet należycie ich oznakować. Skoro ubezpieczony ponosił winę za stan drogi (...) na tym odcinku, to ubezpieczyciel powinien przyjąć odpowiedzialność za szkodę z dnia 1 lutego 2013 roku. Zaniechanie zarządcy drogi pozostawało w związku przyczynowym ze szkodą w naczepie powoda. Żadna ze stron nie kwestionowała, że kwota odszkodowania ustalona w opinii biegłego przy użyciu dostępnych zamienników i części oryginalnych wyniósł 4 438,70 zł netto, a przy użyciu jedynie części oryginalnych na kwotę 5 081,30 zł. Sąd Rejonowy przyznał powodowi kwotę 4 438,70 zł netto jako w pełni kompensującą poniesioną szkodę. O odsetkach orzeczono na mocy art. 481 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Sąd Rejonowy umorzył postępowanie co do kwoty 2 918,70 zł wobec cofnięcia pozwu wraz z zrzeczeniem się roszczenia. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 kpc.

Strona pozwana wywiodła apelację od wyroku, zaskarżając go w części dotyczącej zasądzenia od niej kwoty 4 438,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lutego 2013 roku do dnia zapłaty oraz w zakresie orzeczenia o kosztach postępowania i wniosła oddalenie powództwa w całości, ewentualnie zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 marca 2013 roku,
a w pozostałym zakresie oddalenie powództwa tudzież zasądzenie od powoda kosztów postępowania odwoławczego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona skarżąca wskazała na naruszenie art. 233 kpc w zw. z art. 227 kpc. W ocenie skarżącego fakt poruszania się przez pracownika powoda z prędkością 50-60 km/h nie został poparty żadnymi innymi dowodami poza zeznaniami świadków będących pracownikami powoda. Sąd I instancji pominął twierdzenia świadka J. S., który stwierdził, że pod koniec stycznia 2013 roku nastąpiła gwałtowna odwilż powodująca gwałtowną degradację nawierzchni drogi oraz, że na początku odcinka umieszczono odpowiednie znaki drogowe
w dniu 30 stycznia 2013 roku. Z Księgi Objazdów z 31 marca 2013 roku wynika, że zarządca regularnie dokonywał przeglądów i napraw ubytków w drogach. Ponadto skutki odwilży nie były możliwe do opanowania pomimo, że przy łataniu dziur codziennie pracowały po 3-4 brygady pracowników. W dalszej kolejności strona skarżąca wskazała na naruszenie art. 415 kc w zw. z art. 355 kc w zw. z art. 361 kc. W ocenie skarżącego (z czym się nie zgadza) Sąd
I instancji ustalił, że okolicznościami przesądzającym o winie zarządcy są wyłącznie zeznania świadków. Zarządca podjął wszelkie możliwe środki w zakresie prac związanych
z prawidłowym utrzymaniem drogi, czego Sąd Rejonowy nie dostosował do panujących warunków atmosferycznych. Zarządca nie dopuścił się zawinionego zaniechania ciążącego na nim obowiązku w zakresie utrzymania dróg i chodników w stanie gwarantującym bezpieczeństwo uczestnikom ruchu. Zarządca na kilka godzin przed zdarzeniem dokonał kolejnej kontroli nawierzchni oraz dokonywał naprawy znacznej ilości ubytków przy pomocy dużej liczby osób co nie może skutkować uznaniem, że dopuścił się zaniechania swoich obowiązków dotyczących zagwarantowania należytego stanu drogi. W sprawie nie było możliwym do przewidzenia, że odwilż nastąpi w sposób tak gwałtowny i nasilony. Wskazując na naruszenie przez Sąd Rejonowy dyspozycji art. 481 §1 kc w zw. z art. 14 ust. 1. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, wniósł o zasądzenie odsetek od dnia 11 marca 2013 roku, ponieważ szkoda miała miejsce w dniu 1 lutego 2013 roku, a została zgłoszona ubezpieczycielowi w dniu 8 lutego 2013 roku.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny m.in. o zeznania świadków, których wiarygodności pozwany w apelacji skutecznie nie zakwestionował. Zarządca drogi powinien ponosić odpowiedzialność również za powstanie szkody na skutek pogorszenia się warunków atmosferycznych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego w części dotyczącej należności głównej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zaskarżone orzeczenie należy uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego i trafnej wykładni prawa materialnego. Przytoczone
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku motywy tej oceny nie wykazują sprzeczności ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie można również zarzucić Sądowi I instancji nieprawidłowości w rozumowaniu, błędów logicznych czy też błędów w ustaleniach faktycznych. Tak poczynione ustalenia Sąd Okręgowy w znacznej mierze przyjmuje za własne i podziela w pełni dokonaną ocenę dowodów. Skarżący kwestionował wiarygodność dowodów z zeznań świadków będących pracownikami powoda. W ocenie Sądu Okręgowego nie doszło do skutecznego obalenia wiarygodności świadków, ponieważ skarżący nie przedłożył dowodu przeciwnego (np. zapisu monitoringu czy też zeznań innych świadków). Na marginesie należy wskazać, że pozwany powołuje się na zeznania J. S., który jest pracownikiem zarządcy drogi. Jeśli chodzi o przedstawione przez pozwanego znajdujące się aktach szkody oświadczenia z dnia 17 lutego i 17 marca 2013 roku mających stanowić dowód, że znaki ograniczające prędkość do 70km/h zostały postawione w dniu 30 stycznia 2013 roku, należy wskazać, że są one dokumentami prywatnymi i zgodnie z art. 245 kpc stanowią dowód jedynie tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku motywy tej oceny nie wykazują sprzeczności ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, zaoferowanego przez strony, który został oceniony bez przekroczenia przysługującego mu uprawnienia do swobodnej oceny dowodów, zgodnie z art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 227 kpc.

W sprawie bezspornym było że pozwany zgodnie z art. 822 kpc ubezpiecza odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone osobom trzecim przez (...) związane z utrzymaniem przedmiotowego odcinka drogi krajowej nr (...) na o długości 5 km na odcinku R.-P..

Strona skarżąca wskazała, że powództwo powinno ulec oddaleniu ze względu na dochodzenie przez zarządcę drogi należytej staranności w utrzymaniu odcinka drogi na którym doszło do przedmiotowej szkody.

Należyta staranność w prowadzeniu przez zarządcę dróg swojej działalności powinna być ustalana w oparciu o art. 355 §2 kc. Sąd Rejonowy, ustalając wskazany wzorzec starannej działalności, posiłkując się art. 361 kc dokonał prawidłowej obowiązujących norm.
W przedmiocie ustalenia należytej staranności wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 16 grudnia 2005 roku (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 317/05, LEX nr 567998), który wskazał, że o zasadności zarzutu braku wymaganej staranności w dopełnieniu obowiązków decyduje bowiem nie tylko sama niezgodność postępowania z zachowaniem modelowym, lecz także możliwość i powinność przewidywania jego następstw warunkowana doświadczeniem życiowym. Należyta staranność nawet
w rozumieniu art. 355 § 2 kc nie oznacza staranności wyjątkowej, lecz inny rodzaj staranności, dostosowanej zarówno do działającego podmiotu, przedmiotu którego jego działanie dotyczy, jak i okoliczności, w których to działanie znajduje swój przejaw.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie udźwignęła ciężaru dowodowego polegającego na wykazaniu, że znaki ograniczające prędkość na przedmiotowym odcinku zostały ustawione przez przedmiotowym zdarzeniem. Nawet gdyby tak było, to jak wynika
z zebranego materiału dowodnego kierujący pojazdem poruszali się z niższą prędkością niż 70 km/h. Zarządca dróg jako profesjonalny przedsiębiorca prowadzący działalność polegającą m.in. na utrzymaniu w należytym stanie dróg, korzystając ze swojego doświadczenia życiowego (przewidywanie możliwości wystąpienia ubytków w nawierzchni jezdni
w przypadku gwałtownej odwilży) mógł skorzystać z prognoz meteorologicznych celem ustalenia gwałtownych zmian temperatur skutkujących możliwością powstania ubytków
w jezdni i w tym celu ustawić znaki ostrzegawcze lub ograniczające prędkość poruszania się pojazdów. Sąd Okręgowy nie kwestionuje, że zarządca drogi nie podejmował działań mających na celu usunięcie ubytków w nawierzchni drogi, niemniej zarządca mógł podjąć inne i szybsze działania mające na celu ostrzeżenie kierujących pojazdami
o niebezpieczeństwie uszkodzenia pojazdów w związku z pogorszeniem się nawierzchni drogi. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów pozwanego naruszenia przez Sąd I instancji art. 415 kc w zw. z art. 355 kc w zw. z art. 361 kc. Sąd Okręgowy uwzględnił zarzut w przedmiocie naruszenia 481 §1 kc w zw. z art. 14 ust. 1. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Wobec zgłoszenia szkody w dniu
8 lutego 2013 roku 30-dniowy termin likwidacji szkody upłynął w dniu 10 marca 2013 roku, stąd odsetki należą się od 11 marca 2013 roku. Z tego względu Sąd Okręgowy w pkt. 1 wyroku na podstawie 386 §1 kpc orzekł o zmianie wyroku w zakresie zasądzonych odsetek oraz na podstawie art. 385 kpc w pkt. 2. wyroku orzekł o oddaleniu apelacji w pozostałym zakresie.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 100 kpc, mając na uwadze, że apelacja została uwzględniona tylko co do nieznacznej części swego żądania – w zakresie odsetek, co nie miało wpływu na wartość przedmiotu zaskarżenia, a tym samym wysokość opłaty od apelacji i wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, stąd należało w całości obciążyć pozwanego kosztami postępowania odwoławczego w wysokości 600,00 zł zgodnie z §2 pkt. 3 w zw. z §10 pkt. 1. ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Leszek Guza SSO Iwona Wańczura