Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSO Małgorzata Korfanty

Protokolant Sonia Wiktor

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko: N. Z. O. Z. Przychodni (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

o zapłatę

1  zasądza od pozwanego N. Z. O. Z. Przychodni (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na rzecz powoda (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 43.892,27 (czterdzieści trzy tysiące osiemset dziewięćdziesiąt dwa 27/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami dla kwot:

- 3.321,00 (trzy tysiące trzysta dwadzieścia jeden 00/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 maja 2013 r.;

-40.571.20 (czterdzieści tysięcy pięćset siedemdziesiąt jeden 20/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2013 r.;

oraz kwotę 7.657,00 (siedem tysięcy sześćset pięćdziesiąt siedem 00/100) zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

1  umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

SSO Małgorzata Korfanty

Sygn. akt X GC 443/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniosła o zasądzenie od pozwanej N. Z. O. Z. Przychodni (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. kwoty 105.918,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania tytułem zapłaty niezapłaconego wynagrodzenia za wykonane na rzecz pozwanej roboty, polegające na wykonaniu II etapu prac związanych z instalacją elektryczną (kwota 10.563,24 zł), elewacją budynku przy ul. (...) w Z. (kwota 17.950,62 zł), robót wykończeniowych budynku (kwota 50.514,92 zł), robót dodatkowych, związanych z instalacją alarmową, serwerownią oraz centralą telefoniczną (kwota 5.166 zł), dalszych robót dodatkowych (kwota 14.386,29 zł) oraz tytułem korekty kwot uwzględnionych na fakturach w wyniku ustalenia innej wartości poszczególnych robót według kosztorysu (kwota 7.336,94 zł),
w związku z realizacją zadania polegającego na rozbudowie przychodni
o gabinety lekarskie wraz z niezbędnym zapleczem.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd uwzględnił roszczenie powódki w całości.

W sprzeciwie pozwana zaskarżyła nakaz w części ponad kwotę 25.126,04 zł, a wymienioną kwotę uznała za bezsporną.

Zaskarżając nakaz pozwana wniosła o oddalenie powództwa ponad wskazaną kwotę i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powódka uznała powództwo za przedwczesne

i niezasadne, gdyż pozwana nie dała powódce wystarczającej przyczyny do wytoczenia powództwa, a strony nie ustaliły ostatecznej kwoty zobowiązania.

Pozwana uznała za bezsporne wykonanie robót przez powódkę i fakt konieczności zapłaty wynagrodzenia powódce. Pozwana uznała jednak kalkulację należności za nieprawidłową i wskazała, że domagała się korekt faktur.

Zdaniem pozwanej kwota 10.563,24 zł, wynikająca z faktury VAT
nr 1/07/2013, nie należy się powódce, gdyż prace wynikające z tej faktury zostały wykonane przez podwykonawcę w oparciu o odrębną umowę oraz fakturę. Według pozwanej należność wynikająca z faktury VAT nr (...)
na kwotę 17.950,62 zł była zasadna wyłącznie do kwoty 13.529,68 zł (brak rusztowania, czynność uporządkowania terenu budowy wykonał inny wykonawca) i taką kwotę pozwana uznała. Z faktury VAT nr (...) pozwana uznała kwotę 8.765 zł. Według pozwanej należności te dotyczyły malowania pomieszczeń, czego powódka nie wykonywała. Pozwana podniosła, iż zapłaciła łączną kwotę 36.900 zł przez pomyłkę, a strony uzgodniły,
że wskazane zapłaty rozliczą z bieżącymi fakturami. Pozwana wskazała także,
iż należności z faktury nr (...) na kwotę 3.321 zł oraz faktura nr (...) na kwotę 1.845 zł zostały rozliczone bezpośrednio z podwykonawcami,
a powódka nie wykonała na rzecz pozwanej żadnych prac objętych tymi fakturami. Pozwana nadmieniła, że faktura nr (...) nigdy nie została wystawiona. Zdaniem pozwanej brak podstaw prawnych do obciążania jej należnościami z tej faktury, a obejmujących dopłaty do robót. Ponadto pozwana podniosła, że do faktury nie dołączono jakichkolwiek obmiarów robót, kosztorysu powykonawczego lub innego dokumentu umożliwiającego weryfikację wykonanych prac. Zdaniem pozwanej należność w kwocie 5.904 zł brutto, wynikająca z faktury VAT nr (...), została rozliczona i zapłacona podwykonawcy.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka uznała, że pozwana dała podstawę do wytoczenia powództwa.

Zdaniem pozwanej wystawione przez nią faktury VAT okazały się zasadne, a ich podstawę stanowiły zaakceptowane kosztorysy powykonawcze. Powódka wskazała, że wykonała prace wskazane na fakturach, a pozwana pomyliła zakresy robót, o których wspomina w sprzeciwie. Zdaniem powódki dokonała ona wcześniejszych, stosownych korekt, które jej zdaniem były zasadne. Pozwana wyraziła wolę skorygowania należności w kwocie 3.321 zł
i 1.845 zł.

W toku procesu powódka uznała ewentualny zarzut potrącenia pozwanej w zakresie kwoty 36.900 zł, skorygowała ostatecznie wartość roszczenia pozostałego do zapłaty na kwotę 43.892,27 zł i cofnęła powództwo w tym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11 września 2012 r. strony postępowania zawarły umowę o roboty budowlane, której przedmiotem okazało się wykonanie i oddanie pozwanemu zadania: „Rozbudowa Przychodni (...) o gabinety lekarskie wraz z niezbędnym zapleczem”, zgodnie z dokumentacją projektu. Termin rozpoczęcia robót został ustalony przez strony na 11 września 2012 r., a termin zakończenia prac na 31 maja 2013 r. Strony ustaliły także wysokość wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy w kwocie 437.000 zł netto,
a rozliczenie miało odbywać się na podstawie faktur wystawionych po każdym
z etapów, zgodnie z kosztorysem powykonawczym i harmonogramem płatności. Zakres robót obejmował wykonanie stanu zerowego, ścian konstrukcji, stropu parteru, dachu i ścian działowych, stolarkę zewnętrzną, instalacje, tynki
i wylewki, elewacje, roboty wykończeniowe (dowód: umowa o obroty budowlane – k. 18-19; harmonogram robót – k. 20; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Powódka przy wykonywaniu robót posługiwała się podwykonawcami,
w tym zleciła wykonanie prac elektrycznych (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (dowód: zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania świadka T. K. – protokół rozprawy z dnia
12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:05:38-00:36:03).

W dniu 4 października 2012 r. powódka obciążyła pozwaną należnością za wykonanie stanu zerowego w kwocie 98.400 zł (dowód: faktura VAT
nr 2/10/2012 – k. 21).

Dalej w dniu 8 października 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 98.400 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 103).

Następnie dnia 19 października 2012 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót oraz kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie ścian konstrukcji w kwocie 61.500 zł (dowód: protokół odbioru – k. 24-25; kosztorys powykonawczy – k. 23 i 198-199; faktura VAT nr (...) – k. 22).

Z kolei w dniu 22 października 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 61.500 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 101).

W dniu 24 października 2012 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót oraz kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością
za wykonanie stropu w kwocie 61.500 zł (dowód: protokół odbioru – k. 28; kosztorys powykonawczy – k. 27 i 200-201; faktura VAT nr (...) – k. 26).

Dalej w dniu 25 października 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności na kwotę 30.000 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 102).

Następnie dnia 2 listopada 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 31.500 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 104).

Z kolei w dniu 14 listopada 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności na kwotę 18.450 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 105).

W dniu 19 listopada 2012 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót oraz kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością
za wykonanie dachu i ścian działowych w kwocie 61.500 zł (dowód: protokół odbioru – k. 35 i 202-203; kosztorys powykonawczy – k. 34; faktura VAT
nr 5/11/2012 – k. 33).

Następnie dnia 22 listopada 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności na kwotę 18.450 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 106).

Dalej w dniach 6 i 13 grudnia 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na łączną kwotę 61.500 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 107-108).

Z kolei w dniu 7 grudnia 2012 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót oraz kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie stolarki zewnętrznej w kwocie 49.200 zł (dowód: protokół odbioru – k. 31-32; kosztorys powykonawczy – k. 30 i 204-205; faktura VAT nr (...) – k. 29).

W dniu 20 grudnia 2012 r. powódka, na podstawie protokołu kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie elewacji
w kwocie 36.900 zł (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 61, 63-64 i 206-207; faktura VAT nr (...) – k. 60).

Dalej w dniu 21 grudnia 2012 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 49.200 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 109).

Następnie dnia 7 stycznia 2013 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie instalacji elektrycznej w kwocie 44.280 zł (dowód: faktura VAT nr (...) – k. 39; protokół odbioru robót – k. 57; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

W tym samym dniu pozwana dokonała spłaty należności wynikającej
z faktury VAT nr (...) na kwotę 36.900 zł (dowód: wyciąg bankowy –
k. 110).

W dniu 15 stycznia 2013 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót oraz kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością
za wykonanie tynków wewnętrznych i posadzek w kwocie 49.200 zł (dowód: protokół odbioru – k. 38; kosztorys powykonawczy – k. 37 i 248-255; faktura VAT nr (...) – k. 36).

Dalej w dniach 22 i 23 stycznia 2013 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na łączną kwotę 44.280 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 111).

Z kolei w dniu 23 stycznia 2013 r. sporządzono kosztorys powykonawczy robót związanych z przeniesieniem serwera, alarmu, centrali telefonicznej
na kwotę 15.027,59 zł (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 80-83 i 227-229).

Następnie w dniu 25 stycznia 2013 r. powódka, na podstawie protokołu odbioru robót, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie dodatkowych robót elektrycznych w kwocie 6.519 zł (dowód: protokół odbioru – k. 59; faktura VAT nr (...) – k. 58).

W dniu 31 stycznia 2013 r. powódka, na podstawie kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie instalacji alarmowej, przeniesienie serwerowni i przełączenie instalacji ISDN w kwocie 5.904 zł (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 80-83; faktura VAT
nr 6/01/2013 – k. 85 i 196; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Dalej w dniach 1 i 6 lutego 2013 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na łączną kwotę 49.200 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 98-99).

Z kolei w dniu 11 lutego 2013 r. pozwana dokonała spłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 6.519 zł (dowód: wyciąg bankowy – k. 100).

Dalej w dniu 23 kwietnia 2013 r. powódka, na podstawie kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie instalacji alarmowej – II etap w kwocie 3.321 zł. Pozwana nie zgłaszała zastrzeżeń
do wykonanych prac (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 80-83; faktura VAT nr (...) – k. 84 i 197; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

Następnie w dniu 29 maja 2013 r. powódka zgłosiła przedmiotowy budynek do odbioru z datą 1 czerwca 2013 r. (dowód: zgłoszenie budynku
do odbioru – k. 112).

Z kolei w dniu 6 czerwca 2013 r. dokonano końcowego odbioru robót,
w którym stwierdzono wykonanie robót zgodnie z dokumentacją projektową. Ustalono także, iż stwierdzone usterki zostaną usunięte do 13 czerwca 2013 r. (dowód: protokół końcowego odbioru robót – k. 113).

Następnie w dniu 10 czerwca 2013 r. inspektor nadzoru, bez uzgodnienia z powódką, skorygował należności za wykonane roboty elektryczne na kwotę 10.563,39 zł (dowód: adnotacja na kosztorysie powykonawczym – k. 230-237; kosztorys powykonawczy – k. 238-247).

Dalej dnia 12 czerwca 2013 r. inspektor nadzoru skorygował stawkę godzinową części wykonanych robót, którą powódka uznała za bezzasadną (dowód: adnotacje pozwanej – k. 211-218; kosztorys powykonawczy – k. 219-226).

W dniu 13 czerwca 2013 r. powódka poinformowała o usunięciu usterek (dowód: pismo powódki – k. 114).

Następnie w dniu 26 czerwca 2013 r. powódka poinformowała pozwaną
o zakończeniu zadania, usunięciu usterek oraz o wysokości zaległości na kwotę 77.356 zł netto (dowód: pismo powódki – k. 93-94; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy
z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

W dniu 5 lipca 2013 r. powódka, na podstawie kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie II etapu instalacji elektrycznej w kwocie 10.563,24 zł. Pozwana zakwestionowała wskazane należności z tego względu, że wskazana kwota przekroczyła limit wynagrodzenia umownego, ponadto roboty elektryczne zostały wykonane przez podwykonawcę (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 41-56; faktura VAT
nr 1/07/2013 – k. 40 i 195; notatka pozwanej – k. 138; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

W tym samym dniu powódka, na podstawie kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie II etapu elewacji w kwocie 17.950,62 zł (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 61, 63-64; faktura VAT nr (...) – k. 62 i 194; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Powódka obciążyła pozwaną należnością w kwocie 50.514,92 zł za roboty wykończeniowe, a następnie należność ta została skorygowana w związku
ze zmianą stawki za roboczogodzinę przez inspektora nadzoru (dowód: faktura VAT nr (...) – k. 65 i 193; kosztorys powykonawczy – k. 66-79; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Dalej tego dnia powódka, na podstawie kosztorysu powykonawczego, obciążyła pozwaną należnością za wykonanie konfiguracji alarmu w kwocie 1.845 zł oraz za wykonanie robót dodatkowych w kwocie 14.722,08 zł (dowód: kosztorys powykonawczy – k. 80-83 i 88-91; faktura VAT nr (...) – k. 87
i 191; faktura VAT nr (...) – k. 86 i 190; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Następnie powódka obciążyła pozwaną dopłatą do robót budowlanych zgodnie z umową (dowód: faktura VAT nr (...) – k. 92 i 192; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

W dniu 5 lipca 2013 r. powódka przedstawiła pozwanej rozliczenie wykonanych robót, po weryfikacji kosztów przez inspektora nadzoru i wskazała na kwotę 5.964,99 zł jaka pozostała do zafakturowania. Ponadto powódka poinformowała pozwaną o wykonaniu robót dodatkowych (dowód: pismo powódki – k. 95-96; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

Powódka zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. umowę na wykonanie prac elektrycznych na przedmiotowej inwestycji, jako podwykonawca. W zakres tych prac wchodziło: główne okablowanie gniazd, zgodnie z dokumentacją; tablica rozdzielcza; wykonanie głównego zasilania od tablicy rozdzielczej w starym budynku do nowego; wykonanie instalacji telefonicznej, internetowej; montaż oświetlenia wraz
z oprawami oświetleniowymi; instalacja odgromowa, kompletna; montaż gniazd, włączników; konfiguracja alarmu. Pozwana wiedziała o wykonywaniu prac przez wskazaną spółkę i akceptowała ten fakt. E. Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wykonała prace objęte umową, a powódka zapłaciła podwykonawcy za wykonane prace. Prace zostały odebrane bez zastrzeżeń (dowód: zeznania świadka T. K. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:05:38-00:36:03; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Po wykonaniu robót dodatkowych sporządzano kosztorysy powykonawcze, które w 100% odzwierciedlały zakres wykonanych robót.

Kosztorysy powykonawcze były korygowane po stwierdzeniu zastrzeżeń
i dokonaniu skreśleń i odręcznych poprawek czerwonym kolorem
na sporządzonych kosztorysach przez inspektora nadzoru poprzez sporządzenie kolejnego, uwzględniającego zmiany kosztorysu. Poprawiony kosztorys wraz
z protokołem odbioru stanowił podstawę wystawienia faktury VAT (dowód: zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

Faktury wystawiane na podstawie protokołów powykonawczych, nie były nigdy korygowane. Były składane u księgowej pozwanej wraz z załącznikami. Odbiór części faktur został potwierdzony. Pozwana nigdy nie odsyłała faktur VAT celem ich ewentualnej korekty (dowód: zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy
z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

W dniu 11 lipca 2013 r. pozwana zawarła umowę na wykonanie prac elektrycznych z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
w G., w ramach której wskazany kontrahent miał wykonać określone zadania związane z przeniesieniem łączy telekomunikacyjnych, serwera, wykonaniem stosownych połączeń i instalacji alarmowej w terminie od 13 lipca 2013 r. do 6 sierpnia 2013 r. Wskazane prace dotyczyły robót poza głównym nurtem prac elektrycznych, stanowiły roboty dodatkowe, a wyniknęły
z konieczności dokonania zmian w instalacji na potrzeby inwestora. Prace zostały wykonane po podpisaniu umowy. Część należności za prace dodatkowe została uregulowana przez powódkę, a część przez pozwaną. Prace zostały odebrane bez zastrzeżeń (dowód: umowa na wykonanie prac elektrycznych –
k. 139-141; zeznania świadka T. K. – protokół rozprawy z dnia
12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:05:38-00:36:03; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

W dniach 12 lipca i 19 sierpnia 2013 r. pozwana została obciążona należnościami w łącznej kwocie 11.587,58 zł za wykonanie robót dodatkowych: instalacji alarmowej i przebudowę instalacji teletechnicznej, prac wykonywanych na podstawie umowy o roboty dodatkowe, podpisanej
z pozwaną.

Wartość i zakres robót były na bieżąco korygowane i uzgadniane
z inspektorem nadzoru, co miało wyraz w kosztorysie powykonawczym. Jakość robót nie była kwestionowana (dowód: faktura VAT nr (...) –
k. 142-143; zeznania świadka T. K. – protokół rozprawy z dnia
12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:05:38-00:36:03).

W dniu 16 lipca 2013 r. powódka poinformowała pozwanego o korektach należności i wskazała na zaległość w kwocie 86.385,20 zł netto (dowód: pismo powódki – k. 97; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy
z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26; zeznania członka zarządu powódki - protokół rozprawy z dnia 16 kwietnia 2014 r. – czas nagrania: 00:07:52-00:35:27).

W dniu 17 lipca powódka dokonała rozliczenia wystawionych pozwanej faktur, z którego wynika, że pozwana dokonała zapłaty kwoty 376.000 zł
z kwoty 437.000 zł netto. Ponadto powódka poinformowała o wystawieniu dodatkowych faktur za roboty dodatkowe na kwotę 11.969,17 zł netto i 4.200 zł netto (dowód: pismo powódki – k. 115; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

W dniu 19 lipca 2013 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty należności na łączną kwotę 106.253,80 zł (dowód: przesądowe wezwanie do zapłaty –
k. 116-118).

W dniu 7 sierpnia 2013 r. inspektor nadzoru skorygował należność wskazaną na fakturze VAT nr (...) na kwotę 13.529,68 zł. Z należności wskazanej na fakturze VAT odjęto kwotę 879 zł, stanowiącą koszt wywozu gruzu z terenu budowy i uporządkowania terenu poprzez przekreślenia
i adnotację na dokumencie księgowym. Pozwana nie otrzymała kopii faktury wraz z poprawkami (dowód: notatki pozwanej – k. 144; notatki na kosztorysach powykonawczych - k. 145-150; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Pozwana z faktury VAT nr (...) uznała kwotę 8.765 zł, dokonując korekt na fakturze VAT i kosztorysie powykonawczym. Pozwana nie otrzymała kopii faktury wraz z poprawkami (dowód: notatki pozwanej – k. 151-159; zeznania świadka K. G. – protokół rozprawy z dnia 12 lutego 2014 r. – czas nagrania: 00:36:03-02:03:26).

Pozwana uznała faktury VAT nr (...) za zapłacone
i rozliczone z podwykonawcami (dowód: notatki na fakturach – k. 160-164).

W dniu 7 sierpnia 2013 r. pozwana z faktury VAT nr (...) uznała kwotę 8.735,36 zł (dowód: adnotacje pozwanej – k. 165-169 i 208-210).

W dniu 30 września 2011 r. pozwana poprosiła powódkę o wycofanie faktur VAT nr (...) i wezwała powódkę
do likwidacji i wycofania faktur VAT nr (...) za niewykonane roboty dodatkowe i korektę faktury VAT nr (...) (dowód: pismo pozwanej – k. 171; pismo pozwanej – k. 172-173).

W dniu 11 października 2013 r. powódka wyraziła wolę korekty faktury wystawionej za prace związane z instalacją alarmową (dowód: korespondencja mailowa – k. 170).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i wskazane powyżej dokumenty oraz zeznania świadków i zeznania strony powodowej, uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy za wystarczający,
a przeprowadzone postępowanie dowodowe za pozwalające na wyjaśnienie
i rozstrzygnięcie sprawy i nie wymagające uzupełnienia.

Sąd nie znalazł podstaw, by kwestionować wiarygodność treści dokumentów zwłaszcza, że ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które pozwoliłyby
na podważenie ich wiarygodności i dlatego uwzględnił fakty z nich wynikające w całości.

Sąd uznał zeznania świadków w zakresie przytoczonych ustaleń
za wiarygodne i przekonywujące, gdyż okazały się spójne, logiczne
i konsekwentne. Zeznania te znalazły poparcie w pozostałym materiale dowodowym i nie wymagały uzupełnienia.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań strony pozwanej, albowiem prezes zarządu pozwanej, zobowiązana do osobistego stawiennictwa, nie stawiła się na wyznaczonym terminie rozprawy i nie usprawiedliwiła swej nieobecności.

Sąd pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, nie odnosząc się do niego merytorycznie, uznając go za niezasadny, nie mający związku z przedmiotem procesu. Przy zgromadzonym materiale dowodowym, zgromadzonym w aktach sprawy, Sąd nie stwierdził zaistnienia potrzeby przeprowadzenia tego dowodu. Dla procesu inwestycyjnego, który jest przedmiotem procesu, niezbędnym jest ustalenie rodzaju stosunku prawnego łączącego strony, treść tego stosunku prawnego, który strony chciały zawrzeć przy uznaniu, iż mogły istnieć ewentualnie jakieś luki albo też niedopowiedzenia co do treści samej umowy pisemnej. W tym przypadku Sąd zmuszony byłby do badania ewentualnych oświadczeń woli stron procesu. Przy tak sformalizowanym kształcie procesu budowlanego opinia biegłego sądowego przy istnieniu dowodu w postaci zaakceptowanych kosztorysów przez inwestora, którego reprezentuje w procesie inspektor nadzoru i przy braku dowodów źródłowych, dowodu z dokumentu w postaci dziennika budowy oraz dowodu z oryginału dokumentów powoływanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty, Sąd postanowił pominąć ten dowód, jako nie mający merytorycznego znaczenia w sprawie z powodu braków w materiale dowodowym, które mogłyby stanowić podstawę sporządzenia opinii, wywołanych postępowaniem pełnomocnika pozwanej. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pełnomocnik pozwanej oświadczył, iż dziennik budowy zostanie złożony najpóźniej
na terminie rozprawy. Na rozprawie w dniu 12 lutego 2014 r. ten dziennik budowy ani inne dokumenty źródłowe związane ze sprawą nie zostały złożone przez pełnomocnika pozwanej. Dokumenty te nie zostały złożone również na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2014 r. z odpowiednim uzasadnieniem opóźnienia w ich złożeniu.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd uznał za bezsporne, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w takim zakresie w jakim został on naprowadzony o czasie w odpowiednich pismach procesowych przez strony, iż strony wiodące spór były związane umową o roboty budowlane. Umowa ta determinuje wykonywanie określonego procesu inwestycyjnego w bardzo sformalizowany sposób. Z dokumentacji przedstawionej przez stronę powodową w sposób nie budzący wątpliwości Sądu wynika, że powódka wykonała wszystkie roboty objęte umową o roboty budowlane wraz z robotami dodatkowymi.

Umowa o roboty budowlane ma charakter konsensualny, odpłatny i jest umową rezultatu. Zgodnie z przepisem art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej,
a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Obowiązki wykonawcy polegają przede wszystkim na wykonaniu obiektu zgodnie z umową i normami prawa budowlanego, zabezpieczeniu placu budowy oraz na oddaniu zdatnego
do użytku wybudowanego obiektu budowlanego. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że zostały sporządzone protokoły bezusterkowego odbioru robót i na tej podstawie zostały sporządzone faktury VAT, którymi została obciążona pozwana. Powódka udowodniła zatem, że wykonała swój obowiązek oddania przedmiotu umowy.

Jak z powyższego przepisu wynika obowiązki inwestora podzielić można na trzy grupy, a mianowicie: na obowiązki związane z przygotowaniem robót budowlanych, z ich wykonaniem oraz z zapłatą wynagrodzenia. Przepis ten precyzuje obowiązki inwestora, odsyłając wprost do szeroko rozumianego prawa budowlanego, określających czynności związane z przygotowaniem robót - w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu -
a w końcu do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Wskazany przepis wprost stanowi, że strona, dla której zostały wykonane roboty objęte umową o roboty budowlane i odebrała obiekt ma obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia. Z definicji legalnej umowy o roboty budowlane wynika natomiast wprost, że protokół odbioru robót i przyjęcie tych robót determinuje obowiązek zapłaty.

W razie opieszałości oraz niestarannego działania wykonawcy inwestorowi przysługują przewidziane w obowiązujących przepisach prawa środki. Inwestor może bez wyznaczenia terminu dodatkowego odstąpić
od umowy jeszcze przed upływem terminu do wykonania budynku na podstawie art. 656 w zw. z art. 635 k.c. Jeżeli wykonawca prowadzi roboty w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, inwestor może także po upływie terminu dodatkowego od umowy odstąpić oraz może powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie budynku innej osobie, na koszt i ryzyko wykonawcy na podstawie przepisu art. 656 w zw. z art. 636 § 1 k.c.

Jednakże na etapie procedowania w sprawie strona pozwana absolutnie nie wykazała, aby powódka wykonała swój zakres robót wynikający z umowy
o roboty budowlane w sposób niekompletny. Pozwana nie wykazała także, aby roboty budowlane nie zostały wykonane. Inspektor nadzoru działający
w imieniu inwestora – pozwanej podjął się czynności zmierzających
do odebrania robót budowlanych, roboty budowlane zostały odebrane,
a to jednocześnie determinuje obowiązek zapłaty.

Świadczeniem wzajemnym inwestora jest wynagrodzenie wykonawcy, które musi być dokładnie ustalone w umowie albo jako wynagrodzenie ryczałtowe, w postaci z góry ustalonej kwoty, albo wynagrodzenie kosztorysowe, przez wskazanie podstaw i reguł jego ustalenia, którego wysokość zostanie obliczona po ukończeniu robót, według ustalonych
w umowie zasad. Występowanie wynagrodzenia kosztorysowego jest zjawiskiem typowym dla robót budowlanych. W chwili zawarcia umowy można dokonać określenia orientacyjnej wysokości wynagrodzenia kosztorysowego drogą rachunku symulacyjnego. Taki rachunek uwzględnia zakres przewidywanych robót i materiałów określonych przedmiotem umowy
i dostarczonej dokumentacji projektowej, katalogów norm scalonych na roboty
i materiały oraz przyjętych w umowie stawek i zasad określenia ceny. Konieczność ścisłego określenia wynagrodzenia wynika z istoty umowy
o roboty budowlane, która wyklucza pominięcie tej kwestii w umowie zawartej przez strony. Przepisy dotyczące umowy o roboty budowlane nie zawierają
w konsekwencji regulacji problematyki wynagrodzenia, ponieważ profesjonalny wykonawca z zasady powinien zadbać o to, aby szczegółowo określić tę materię w umowie.

Strony postępowania ustaliły w umowie, że pozwana zapłaci wykonawcy wynagrodzenie określone kwotowo, zgodnie z przedstawionym kosztorysem ofertowym, w kwocie 510.000 zł (k. 20), na podstawie faktur wystawionych
po każdym z etapów, zgodnie z kosztorysem powykonawczym
i harmonogramem płatności. Z treści zawartej pomiędzy stronami umowy
o roboty budowlane nie wynika w żaden sposób, aby strony ustaliły jakiekolwiek możliwości odstępstw od przyjętej kwoty wynagrodzenia. Zatem przy realizacji pełnego zakresu robót, pozwana zobowiązana została do zapłaty umówionego wynagrodzenia, na podstawie wskazanych dokumentów.

Zapłata wynagrodzenia kosztorysowego może następować etapami,
w miarę realizacji inwestycji. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego pozwana skorzystała z przysługującego jej uprawnienia i dokonywała płatności wynagrodzenia etapami. Jednakże suma dokonanych wpłat nie osiągnęła kwoty wynagrodzenia przewidzianej umową o roboty budowlane.

W toku procesu pozwana zakwestionowała zasadność żądania przez powódkę należności wynikających z faktur VAT nr (...). Pozwana nie udowodniła jednak, że skutecznie złożyła powódce oświadczenie woli o odstąpieniu od umowy w tym zakresie. Pozwana nie wykazała także,
iż brak było podstaw do odstąpienia od zapłaty wynagrodzenia z tych faktur wynikającego. Nawet gdyby przyjąć, że roboty wymienione w tych fakturach VAT nie były objęte umową o roboty budowlane, to w tym zakresie należałoby przyjąć, że jak wykazano w toku procesu umowa, na podstawie której wykonano roboty objęte wskazanymi fakturami VAT to co najmniej umowa
o dzieło. Zgodnie z przepisem art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest więc mniej sformalizowana
w zakresie związanym z bezusterkowym odbiorem robót przez inwestora.

O ile pozwana posiada jakiekolwiek inne roszczenia albo też roszczenia wynikające ze wskazanego stosunku prawnego, to niniejszy proces nie pozbawia jej możliwości skutecznego dochodzenia swoich ewentualnych praw.

Na tym etapie postępowania i przy tym materiale dowodowym, który został przez strony zaproponowany Sąd orzekł, jak w sentencji.

Sąd rozstrzygając sprawę, wziął pod uwagę kwestię wzajemnego rozliczenia należności w postaci ewentualnej kompensaty, ale została ona dokonana w trakcie procesu, wobec powyższego na wynik procesu w sensie ustalenia wygrania bądź przegrania procesu nie ma wpływu, stąd też orzeczenie o kosztach, które w całości obciążają stronę pozwaną, na podstawie przepisu art. 98 i 108 k.p.c. Pozwana, która przegrała proces zobowiązana jest zwrócić powódce jej koszty.

O umorzeniu postępowania w zakresie ograniczonego roszczenia Sąd orzekł, jak w pkt 2 sentencji, na podstawie przepisu art. 355 k.p.c. wobec cofnięcia pozwu w części ze skutkiem prawnym.

SSO Małgorzata Korfanty