Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII Ua 19/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach z 2014-10-02

Sygn. akt VIII Ua 19/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Mariola Szmajduch

Sędziowie:

SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.)

SSO Maria Gawlik

Protokolant:

Dominika Smyrak

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2014r. w Gliwicach

sprawy z odwołania K. M. (M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Z.

o zasiłek macierzyński

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 24 kwietnia 2014 r. sygn. akt VI U 15/14

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od ubezpieczonej na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

(-) SSO Patrycja Bogacińska (spr.) (-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Maria Gawlik

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Ua 19/14

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. M. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 3 grudnia 2013 roku, mocą której organ rentowy przyznał jej prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 30 września 2013 roku do dnia 28 września 2014 roku przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe tj. kwotę 480zł (30% minimalnego wynagrodzenia). Domagała się również zasądzenia od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona podała, że w stosunku do niej błędnie zastosowano przepis art. 49 pkt 1 ustawy zasiłkowej. Zdaniem ubezpieczonej przepis ten ma zastosowanie w sytuacji, w której ubezpieczony deklaruje najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, natomiast w jej przypadku była to kwota ponad 9.000 zł i to właśnie ta kwota powinna stanowić podstawę świadczenia po pomniejszeniu jej o kwotę stanowiącą 13,71%.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od ubezpieczonej na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie pozwany podniósł, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa jeżeli niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi najniższa podstawa wymiaru składek po określonych w przepisach prawa odliczeniach.

Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2014 roku oddalił odwołanie i orzekł o kosztach zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że:

ubezpieczona od września 2012 roku prowadzi wspólnie z mężem kancelarię adwokacką. Z tego tytułu podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu do końca lipca 2013 roku ze składką od podstawy wymiaru składek określoną na preferencyjnych warunkach. W tym okresie ubezpieczona opłacała składkę w kwocie 350 zł. Ubezpieczona począwszy od 1 sierpnia 2013 roku zaprzestała opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe pomimo tego, że w dalszym ciągu prowadziła kancelarię adwokacką. Od 1 września 2013 roku ponownie przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, tym razem zadeklarowała podstawę wymiaru składek na kwotę 9.031,28 zł. Było to podyktowane tym, że długo z mężem starała się o dziecko, a ciąża była od samego początku zagrożona dużym ryzykiem. Będąc w 4 lub 5 miesiącu ciąży ubezpieczona interesowała się podwyższeniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. W ZUS-ie uzyskała informację, że podwyższenie składki nie wpłynie na wysokość zasiłku macierzyńskiego. Po uzyskaniu informacji od księgowej oraz znajomej ubezpieczona zdecydowała się na przerwanie na 1 miesiąc dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a następnie na ponowne przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale tym razem z podwyższoną składką. Ubezpieczona urodziła dziecko w dniu 30 września 2013 roku. W ciągu ostatnich 2 miesięcy ciąży w USG pojawiła się dysproporcja brzuszka dziecka w stosunku do reszty ciała. Ubezpieczona wspólnie z mężem chciała zabezpieczyć się przed ewentualnością leczenia dziecka i dlatego wspólnie z mężem zdecydowali się na podwyższenie składki. W 2012 roku kancelaria adwokacka prowadzona przez ubezpieczoną i jej męża była na stracie i od 1 września 2013 roku też prawdopodobnie jest na stracie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie. Odwołał się do art. 29 ust.1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz.U.2010.77.512 ze zmianami) zgodnie, z którym zasiłek macierzyński przysługuje między innymi ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko. W myśl art. 48 ust. 1 cytowanej ustawy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli jednak niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi:

1) najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 - dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek;

2) kwota przychodu określona w umowie przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, a jeżeli kwota ta w umowie nie została określona, kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy - dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia;

3) przeciętny miesięczny przychód innych członków spółdzielni - dla ubezpieczonych będących członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;

4) przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika składek - dla osób wykonujących pracę nakładczą (art. 49 ww. ustawy).

W ocenie Sądu Rejonowego stanowisko organu rentowego zaprezentowane w zaskarżonej decyzji jest słuszne. Wprawdzie ubezpieczona z dniem 1 września 2013 roku ponownie zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego deklarując jako podstawę wymiaru składek kwotę 9.031,28 zł, to jednak w tym samym miesiącu urodziła dziecko i wystąpiła z wnioskiem o wypłatę jej z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego. Sąd przytoczył stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z 6 września 2012 roku, II UK 36/12, LEX nr 1218196, podzielając argumentację w nim przedstawioną.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2002.163.1349 ze zm.)

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., Sąd I instancji oddalił odwołanie.

Ubezpieczona zaskarżyła wyrok apelacją.

Rozstrzygnięciu zarzuciła:

- rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego polegające na wybiórczym potraktowaniu aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego i bezpodstawnym nieuwzględnieniu przy wydawaniu wyroku uchwały SN z 21 kwietnia 2010 roku, II UZP 1/10, OSNP 2010/21-22/267 zgodnie z którą ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych;

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 49 pkt 1 ustawy zasiłkowej przez błędne jego zastosowanie zamiast art. 49 pkt 2 ustawy zasiłkowej.

W związku z powyższym ubezpieczona wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie, że podstawa wymiaru świadczenia dla ubezpieczonej wynosi 7.793,09 zł co stanowi kwotę zadeklarowaną podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc wrzesień 2013 roku pomniejszoną o kwotę odpowiadającą 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe;

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Alternatywnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach zważył co następuje: apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i dokonał nie budzących wątpliwości ustaleń stanu faktycznego. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

W uzasadnieniu apelacji ubezpieczona wskazała, że Sąd I instancji błędnie ustalił, że prowadzi ona kancelarię adwokacką z mężem. Tym czasem ustalenie Sądu I instancji ma oparcie w przesłuchaniu stron, w czasie którego ubezpieczona podała, że prowadzi kancelarię wspólnie z mężem ( karta 36 a.s.). W apelacji ubezpieczona wycofuje się z tego stanowiska. Zaznaczyć jednak należy, że ta okoliczność nie ma znaczenia dla sprawy.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 233§ 1 k.p.c.

Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w tym przepisie sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie "wszechstronnego rozważenia zebranego materiału", a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. potwierdza zasadę swobodnej oceny dowodów, dokonywanej przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych. Ramy tej oceny wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego oraz zasadami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Zatem omawiany przepis wyznacza reguły oceny dowodów. Apelująca zarzuciła Sądowi I instancji przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów przez nieuwzględnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2010 roku, II UZP 1/10. Tak skonstruowany zarzut nie może zostać uwzględniony ponieważ uchwała Sądu Najwyższego nie jest dowodem w sprawie i nie podlega ocenie w trybie art. 233 § 1 k.p.c.

Nie dopuścił się Sąd Rejonowy obrazy przepisów prawa materialnego.

W sprawie nie mógł zostać zastosowany przepis art. 49 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512) ponieważ dotyczy osób, które uzyskują przychody z umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, ubezpieczona natomiast prowadziła działalność gospodarczą.

Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. nr 137, poz. 887 ze zm. ) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 pkt 2 dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. W sprawie ubezpieczona nie opłaciła składki za sierpień 2013 roku zatem od 1 sierpnia 2013 roku nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Po przerwie została ponownie objęta ubezpieczeniem chorobowym na swój wniosek od 1 września 2013 roku. Dziecko urodziła 30 września 2013 roku. W tej sytuacji do ustalenia podstawy wymiary zasiłku macierzyńskiego zastosowanie miał przepis art. 49 pkt 1 ustawy zasiłkowej. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie ubezpieczonej niebędącej pracownikiem, w tym prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą stosuje się art. 48-52 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz - na podstawie art. 52 - odpowiednio przepisy tej ustawy dotyczące sposobu określania podstawy wymiaru zasiłku ubezpieczonym pracownikom. W odniesieniu do zasiłku macierzyńskiego są to przepisy art. 36 ust. 2-4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43, art. 48 ust. 1 oraz art. 49 i art. 50. Stosownie do art. 48 ust. 1 ustawy, zasiłek oblicza się od kwoty przychodu osiągniętego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W zależności od czasu, jaki upływa od chwili rozpoczęcia działalności do chwili zaistnienia ryzyka ubezpieczeniowego i powstania prawa do świadczeń, za podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przyjmuje się albo przychód za okres 12 miesięcy (art. 48 ust. 1), albo przychód osiągnięty w krótszym okresie, jeżeli przesłanka prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypełniła się przed upływem 12 miesięcy prowadzenia działalności (art. 36 ust. 2 w związku z art. 48 ust. 2 i art. 52 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). W każdym z tych wypadków podstawę wymiaru zasiłku stanowi przychód osiągnięty za pełne miesiące kalendarzowe. Z powyższego wynika, że ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność, która przystąpiła dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego i w okresie tego ubezpieczenia urodziła dziecko, z chwilą ziszczenia się ryzyka tego ubezpieczenia nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego, którego wysokość zależna jest od zadeklarowanej przez nią kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe - co do zasady w okresie 12 miesięcy poprzedzających nabycie prawa do zasiłku, chyba że do chwili urodzenia dziecka podlega ubezpieczeniu dobrowolnemu krócej niż 12 miesięcy, bo wtedy podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przychód w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy, czyli zadeklarowana kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe po odliczeniu kwoty określonej w tym przepisie (art. 18 ust. 8 i art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Reguły te nie są odpowiednie wobec ubezpieczonej, której prawo do świadczeń powstało w pierwszym miesiącu po przystąpieniu do ubezpieczenia. Taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie. K. M. przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego 1 września 2013 roku, a dziecko urodziła 30 września 2013 roku. Zatem ryzyko ubezpieczeniowe ziściło się przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego. Apelująca podkreśla, że zastosowanie powinien znaleźć art. 52 w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej i podstawę wymiaru powinien stanowić przychód za pełne miesiące kalendarzowe. Apelująca nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu przez pełny miesiąc kalendarzowy. W tej sytuacji nie jest możliwe ustalenie przychodu za pełny miesiąc kalendarzowy.

Sąd Rejonowy trafnie odwołał się do wyroku Sądu Najwyższego z 6 września 2012 roku, II UK 36/12 , który wbrew twierdzeniu apelującej zapadł w analogicznym stanie faktycznym. Takie samo stanowisko zostało zajęte w innych orzeczeniach SN: w wyroku z 28 sierpnia 2012 roku, II UK 34/12; wyroku z 6 listopada 2012 roku, III UK 38/12. Sąd Okręgowy podziela argumentację przedstawioną w tych orzeczeniach. Sąd Najwyższy stwierdził, że w przypadku podlegania ubezpieczeniu chorobowemu przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres krótszy niż miesiąc kalendarzowy nie jest możliwe odwołanie się do jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia obejmującego jeden pełny miesiąc kalendarzowy, a skoro okres uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku nie może być dłuższy niż 12 miesięcy ale i nie krótszy niż pełny miesiąc kalendarzowy i musi w całości przypadać na czas aktualnego ubezpieczenia, to zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego należy poszukiwać w innych przepisach, niż art. 48 ust. 1 i odpowiednio stosowany art. 36 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zasady ogólne, którymi jednak ustawodawca nie posłużył się w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wskazywałyby na wyliczenie podstawy wymiaru zasiłku z okresu krótszego niż miesiąc jako przychodu z rzeczywistego okresu ubezpieczenia, w związku z czym zasiłek chorobowy zostałby obliczony jako pochodna okresu ubezpieczenia i przychodu deklarowanego za każdy dzień ubezpieczenia. W ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ustanowiono inną zasadę ustalania podstawy wymiaru zasiłku z ubezpieczenia chorobowego przysługującego w wypadku, gdy przed powstaniem niezdolności do pracy ubezpieczenie nie trwało przez co najmniej jeden miesiąc kalendarzowy. Przewidziano substytucję proporcjonalnej wielkości przychodu kwotami zastępczymi - odpowiednio - w odniesieniu do zasiłku wynikającego z wykonywania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) kwotą wynagrodzenia, które ubezpieczony pracownik osiągnąłby, gdyby pracował cały miesiąc (w art. 37 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa), a do innych ubezpieczonych, kwotami wskazanymi w art. 49 ustawy. Stosownie do tego przepisu, przy ustalaniu podstawy wymiaru dla ubezpieczonych nie będących pracownikami, przychód pochodzący z niepełnego miesiąca kalendarzowego, ze względu na powstanie przesłanki prawa do zasiłku macierzyńskiego przed jego upływem, zastępowany jest kwotami zastępczymi wskazanymi w art. 49 pkt 1-4 ustawy. Dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia przyjmuje się kwotę przychodu określoną w umowie, przypadającą za pierwszy miesiąc kalendarzowy, po odliczeniach albo kwotę przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik zawarł takie same lub podobne umowy (art. 49 pkt 2); dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, przeciętny miesięczny przychód innych członków spółdzielni (art. 49 pkt 3), a dla osób wykonujących pracę nakładczą - przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika (art. 49 pkt 4).

Inaczej - ze względu na niecelowość porównania z przychodami innych ubezpieczonych i brak możliwości uzupełnienia w inny sposób przychodu z niepełnego miesiąca - określono kwotę zastępującą miesięczny przychód w wypadku ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. W art. 49 pkt 1 ustawy postanowiono, że w ich wypadku podstawę wymiaru zasiłku stanowi ta najniższa podstawa wymiaru składek, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 ustawy, czyli po potrąceniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Nie chodzi zatem o rzeczywisty niepełny lub uzupełniony w jakiś sposób dochód rzeczywisty, lecz o podstawę wymiaru składki ustaloną w kwocie najniższej. Dla tych ubezpieczonych tak ustalona kwota odpowiada kwocie przychodu za pełny miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej i zastępuje kwotę zadeklarowaną.

W art. 49 pkt 1 nie wskazano wprost, do których ubezpieczonych stosuje się przewidzianą w nim regułę ustalania podstawy wymiaru zasiłku od najniższej podstawy wymiaru składki. Zakres podmiotowy tej regulacji określono zbiorczo, jako "ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek". Oznaczenie to wyjaśnia się w drodze wykładni systemowej, sięgającej do zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w przepisach art. 18 i 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do których odesłanie zawiera art. 20 ust. 1 tej ustawy. W art. 18 ustawy wskazuje się, że kwoty podstawy wymiaru składek dla poszczególnych grup ubezpieczonych, przy czym w art. 18 ust. 7 dla ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniom dobrowolnie, jako kwotę zadeklarowaną, nie niższą jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Kwota wynagrodzenia minimalnego stanowi zatem najniższą podstawę wymiaru składek dla tych ubezpieczonych i jednocześnie jest dolną granicą, którą mogą zadeklarować jako podstawę wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie społeczne chorobowe. Podobne ograniczenie, ustanowione przez odniesienie się do dolnych wartości składek, dotyczy także osób prowadzących działalność gospodarczą (art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Osoby, o których mowa w tych przepisach są "ubezpieczonymi, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek".

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2010 roku, II UZP 1/10 dotyczy innego zagadnienia. Sąd Najwyższy wypowiedział się w niej, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Podjęta uchwała dotyczyła sytuacji, w której podstawą zasiłku chorobowego i macierzyńskiego była kwota zadeklarowana przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w związku z podleganiem przez nią ubezpieczeniu chorobowemu przez okres dłuższy niż 1 miesiąc kalendarzowy przed powstaniem niezdolności do pracy. W sprawie ubezpieczonej K. M. podstawą wymiaru zasiłku macierzyńskiego nie jest kwota deklarowana, ale określona przez przepis art. 49 pkt 1 ustawy zasiłkowej - z uwagi na podleganie ubezpieczeniu chorobowemu przez niepełny miesiąc przed urodzeniem dziecka. Zatem zadeklarowana kwota przez ubezpieczoną nie podlegała weryfikacji przez organ rentowy i nie była kwestionowana.

Mając powyższe na uwadze apelacja została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu.

(-) SSO Patrycja Bogacińska (spr.) (-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Maria Gawlik

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Gambus
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gliwicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Mariola Szmajduch,  Maria Gawlik
Data wytworzenia informacji: