Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grażyna Łazowska (spr.)
Sędziowie:	SSO Patrycja Bogacińska-Piątek SSR del. Magdalena Kimel
Protokolant:	Ewa Gambuś

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019r. w Gliwicach

sprawy z powództwa G. M., B. S.

przeciwko Spółce (...) Spółce Akcyjnej w B.

o świadczenie rekompensacyjne

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Z.

z dnia 18 lipca 2018 r. sygn. akt IV P 220/18

oddala apelację.

(-) SSR del. Magdalena Kimel (-) SSO Grażyna Łazowska (spr.) (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 165/18

UZASADNIENIE

Powódka G. M. domagała się od pozwanej Spółki (...) S.A. w B. kwoty 10.000 zł, tytułem rekompensaty za deputat węglowy, bowiem posiada ustalone prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu J. W. renciście, który pracował na kopalni (...) w R.. Powódka podała, że dnia 2 czerwca 2016r. ponownie wyszła za mąż jednak nie straciła renty rodzinnej.

Powódka B. S. domagała się do pozwanej Spółki (...) S.A. w B. kwoty 10.000 zł, tytułem rekompensaty za deputat węglowy podnosząc, że jako wdowa po górniku emerycie od 1998r. pobierała rentę rodzinną i deputat do 2014r. Podała, że w 2003r. ponownie wyszła za mąż ale nadal miała status wdowy po emerycie i prawo do bezpłatnego węgla.

Pozwana Spółka (...) S.A. w B., wniosła o oddalenie powództw w całości i o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana podniosła, że powódki nie należą do kręgu osób uprawnionych w rozumieniu z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla bowiem wyszły ponownie za mąż, a zatem utraciły status wdowy po emerycie/renciście górniczym .

Wyrokiem z 18 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy w Z. zasądził od strony pozwanej na rzecz każdej z powódek kwotę 10.000 zł oraz nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1000 zł tytułem opłaty sądowej.

Sąd I instancji ustalił, że mąż powódki B. S. J. Z. był pracownikiem KWK (...) w okresie od 27 czerwca 1966r. do 26 lipca 1990r. Stosunek pracy uległ rozwiązaniu w związku z przejściem na emeryturę. Mąż powódki G. M. był pracownikiem KWK (...), a jego stosunek pracy uległ rozwiązaniu w związku z przejściem na rentę. Po rozwiązaniu stosunków pracy, obydwóm byłym pracownikom przysługiwał im deputat węglowy.

Jak dalej ustalił, Sąd Rejonowy powódki mają ustalone prawo do renty rodzinnej po zmarłych mężach i każda z nich zawarła ponowny związek małżeński.

Pismem z dnia 15 marca 2018r. pozwana odmówiła powódkom przyznania rekompensaty z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla skazując, że wniosek złożyła osoba nieuprawniona, gdyż wobec ponownego wyjścia za mąż utraciły status wdowy.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał, że roszczenia powódek zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd ten wskazał, że zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017r. poz. 1971) osobami uprawnionymi: do przedmiotowego świadczenia rekompensacyjnego są emeryci i renciści mający ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zwanej dalej "rentą", i pobierający to świadczenie, uprawnieni w trakcie pobierania świadczenia z tytułu emerytury lub renty do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń oraz wdowy, wdowcy i sieroty mający ustalone prawo do renty rodzinnej po osobie, o której mowa wyżej.

Sąd I instancji nie podzielił stanowiska pozwanej, że powódki wskutek ponownego zamążpójścia utraciły status osoby uprawnionej do bezpłatnego deputatu węglowego, gdyż przestały być wdowami po uprawnionym renciście (co do G. M.) i emerycie ( co do B. S.) pozwanej. Sąd Rejonowy w tej kwestii podzielił stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w K. w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 września 2005r. sygn. akt III AUa 231/04, w którym wskazano, że brak jest ustawowych podstaw do twierdzenia, że wdowa, która ponownie zawarła związek małżeński, wobec utraty statusu wdowy, traci prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. Regulacja ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 1998r. Nr 162, poz. 1118), jest w tym zakresie jednolita i ustawa nie przewiduje żadnych odstępstw.

W konsekwencji, zdaniem Sądu Rejonowego nie ulega więc wątpliwości, że powódki, jako uprawnione do pobierania renty rodzinnej, po zmarłych mężach - byłych pracownikach poprzednika prawnego pozwanej nabyły prawo do świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, według zasad określonych w ustawie z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017r. poz. 1971). Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Rejonowy uwzględnił żądania powódek i obciążył pozwaną kosztami procesu.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana, w której zarzuciła:

- naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 kpc poprzez dokonanie ustaleń dotyczących stanu faktycznego sprawy (miejsce zatrudnienia, data zgonu, fakt posiadania uprawnień rentowych przez zmarłych mężów powódek) pomimo braku przedstawienia jakichkolwiek dowodów na te okoliczności,

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 2 pkt l) lit. b) ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz.U. z 2017 r. poz. 1971), poprzez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, iż uprawnionymi do świadczenia rekompensacyjnego w rozumieniu powołanego przepisu ustawy są osoby, które po śmierci małżonka wyszły ponownie za mąż i pozostają w związku małżeńskim, pomimo, iż ustawa stanowi wyraźnie, że uprawnionymi do rekompensaty są wyłącznie osoby, które posiadają status wdowy/wdowca po osobie, o której mowa w art. 2 pkt l) lit. a) ww. ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódek na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję.

Powódki wniosły o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej jest nieuzasadniona i podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia odnośnie stanu faktycznego, przeprowadził niezbędne postępowanie dowodowe, a następnie w prawidłowy sposób, zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego dokonał trafnej oceny zebranych dowodów i wyciągnął właściwe wnioski, które legły u podstaw wydania zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku wyjaśnił w oparciu o jakie dowody i dlaczego dokonał ustaleń faktycznych w rozpoznawanej sprawie. Wbrew zarzutom pozwanej, Sąd I instancji nie dopuścił się naruszenia art. 233 kpc. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 227 kpc przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie., nadto po myśli art. 230 kpc : gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. W rozpoznawanej sprawie, powódka G. M. wskazała, że jest wdową po renciście górniczym, a powódka B. S., że jest wdową po emerycie górniczym. Obydwie powołały się na fakt pobierania rent rodzinnych po zmarłych mężach, oraz, że wyszły ponownie za mąż. Pozwana tych okoliczności nie kwestionowała, a zatem słusznie Sąd Rejonowy uznał je za bezsporne, a zatem - na podstawie art. 230 kpc - nie wymagające przeprowadzenia postępowania dowodowego. Bezsporność okoliczności, że powódki są wdowami po renciście/emerycie górniczym pozwana potwierdza również w apelacji.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy przyjął ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy za własne co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998r., I PKN 339/98, OSNP 1999/24/776).

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy przeprowadził także właściwą ocenę prawną stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie. W rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy właściwie umotywował swoje stanowisko i Sąd II instancji w całości je podziela. Zarzuty apelacji nie zdołały podważyć trafności rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Wdowa poprzez fakt ponownego zamążpójścia nie przestaje spełniać przesłanki bycia wdową po renciście/emerycie górniczym i nie zostaje w ten sposób wyłączona z kręgu osób uprawnionych w rozumieniu art. 2 ust 1b ustawy z dnia 12 października 2017r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla. ( Dz.U z dnia 23 października 2017r.). Przepis ten do kręgu osób uprawnionych zalicza wszak m.in. wdowy mające ustalone prawo do renty rodzinnej Wdowa zaś, która zawarła ponownie związek małżeński, nadal ma prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. Sąd drugiej instancji stoi na stanowisku, że tylko taka interpretacja powołanego artykułu pozwala na osiągnięcie celu ustawy jakim jest „zrekompensowanie, do pewnego stopnia, w ramach możliwości budżetu państwa, strat finansowych poniesionych przez osoby, które otrzymywały bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie na podstawie układów zbiorowych pracy i porozumień z nimi związanych” – vide uzasadnienie projektu ustawy z dnia 12 października 2017r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację pozwanej oddalił jako bezzasadną.

(-) SSR del. Magdalena Kimel (-) SSO Grażyna Łazowska (spr.) (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia