Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2016 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej w W.

przeciwko K. C.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 4 kwietnia 2016 r., sygn. akt I C 3113/15

oddala apelację.

SSO Lucyna Morys – Magiera

Sygn. akt III Ca 928/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 4 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki (...) akcyjnej spółki jawnej w W. przeciwko K. C. o zapłatę kwoty 1 385,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz zwrot kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 25 stycznia 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wygenerował dokument określający warunki umowy pożyczki kwoty 1000 zł, określając pozwaną jako pożyczkobiorcę, z terminem spłaty pożyczki oznaczonym na dzień 24 lutego 2013 r. Warunki dotyczyły umowy pożyczki o numerze (...). Stwierdził, że zgodnie z umową pożyczki odnawialnej, jaką posługuje się (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., warunkiem udzielenia pożyczki jest uprzednie utworzenie przez pożyczkobiorcę na stronie internetowej profilu klienta, które stanowi jednocześnie złożenie pierwszego wniosku o pożyczkę. Pożyczkobiorca zobowiązuje się do przelania kwoty 0,01 zł tytułem opłaty rejestracyjnej, a w tytule przelewu wpisuje tekst zgodny z komunikatem zawartym w e-mailu wysyłanym do klienta po utworzeniu profilu klienta na stronie internetowej. Pożyczkodawca informuje o potwierdzeniu rejestracji bądź jej odmowie lub nieukończeniu procesu rejestracji, a następnie informuje wysyłając wiadomość SMS lub e-mail o przyznaniu lub odmowie przyznania pożyczki. Za udzielenie pożyczki oraz w przypadku przedłużenia okresu spłaty – za jego przedłużenie, pożyczkobiorca zobowiązuje się do zapłaty łącznej kwoty wszystkich odsetek, opłat i prowizji zgodnie z tabelą opłat i prowizji zawartą w ramowej umowie pożyczki. W przypadku wysyłania pocztą wezwań do zapłaty pożyczkobiorca jest obciążany kosztami wezwań: 35 zł za przesłanie pierwszego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 30 dni kalendarzowych od upływu terminu spłaty pożyczki, 45 zł za przesłanie drugiego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 60 dni kalendarzowych od upływu terminu spłaty pożyczki, 55 zł za przesłanie trzeciego wezwania do zapłaty drogą pocztową po upływie 90 dni od upływu terminu spłaty pożyczki.

Ustalono, że 25 stycznia 2013 r. pozwana dokonała przelewu kwoty 1,00 zł wskazując w tytule: potwierdzam rejestrację i zgadzam się na umowę pożyczki (...) nr (...). Tymczasem pozwanej przelewane były na rachunek bankowy kwoty wynikające z umowy pożyczki nr (...).

Pismem z dnia 23 marca 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wezwał pozwaną do zapłaty zobowiązań wynikających z umowy pożyczki nr (...). w łącznej kwocie 1171,50 zł. Wezwanie do zapłaty ponowiono w piśmie z dnia 22 kwietnia 2014 r. wskazując kwotę do zapłaty 1238,50 zł.

W dniu 10 lutego 2015 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. oraz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo – akcyjna w W. zawiązały spółkę jawną pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka (...) akcyjna spółka jawna w W.. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła wkład niepieniężny w postaci pakietu wierzytelności. Lista wierzytelności stanowiła załącznik nr 4 do umowy spółki.

Dnia 6 marca 2015 r. pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. a powodem została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności.

Powyższy stan faktyczny Sąd pierwszej instancji ustalił w oparciu o powołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokumenty, które co do ich treści nie były przez strony kwestionowane i które nie budziły wątpliwości Sądu co do ich miarodajności dla poczynienia ustaleń faktycznych.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo winno zostać oddalone wyrokiem zaocznym, wobec zajścia przesłanek z art. 339 § 1 i 2 k.p.c. wskazując na określone wątpliwości co do twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą.

Zważył, iż wyżej powołany przepis stanowi swoiste domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumpcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Ponadto domniemanie to zastępuje postępowanie dowodowe tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości. Podniósł, że powód roszczenie swoje wywodzi z kredytu konsumenckiego (umowy pożyczki) zawartej przez pozwaną z pierwotnym wierzycielem w trybie tzw. umowy na odległość tj. bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Jak każda umowa, tak i umowa zawarta na odległość dla swego istnienia wymaga zgodnego oświadczenia woli stron, co w przypadku umowy pożyczki oznacza oświadczenie dającego pożyczkę, że zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, oraz oświadczenie biorącego, że zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub rzeczy (art. 720 § 1 k.c.). Zdaniem Sądu Rejonowego zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, jednakże w niniejszej sprawie powód nie wykazał, że do zawarcia umowy z pozwaną na warunkach przez niego wskazanych w ogóle doszło.

Zaznaczono w motywach kwestionowanego wyroku, iż strona powodowa dołączyła do pozwu jedynie wzór ramowej umowy pożyczki, w której pozwana nie została wskazana jako pożyczkobiorca, pod umową nie było podpisu pozwanej, a strona powodowa nie przedłożyła dokumentów wykazujących w sposób prawem przewidziany istnienia i treści umowy pożyczki. Zgodnie z wzorem ramowej umowy pożyczki pożyczkobiorca zobowiązany był do wpłaty na rachunek bankowy pierwotnego wierzyciela kwoty 0,01 zł, wskazując w tytule komunikat zgodny z dyspozycją zawartą w wiadomości e-mail. Powód przedłożył potwierdzenie przelewu dokonane przez pozwaną kwoty 1 zł a nie jak wskazywał w pozwie 0,01 zł, ponadto z wydruku wynika, iż dotyczyło to zgody na zawarcie umowy pożyczki (...).Tymczasem pozostałe z dołączonych do akt sprawy dokumentów, a to potwierdzenia przelewu, wydruki warunków umowy pożyczki i wezwania do zapłaty kierowane do pozwanej odnosiły się do umowy pożyczki nr (...). W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie jest jednak wiadome, czy pozwana wyraziła zgodę na zawarcie umowy pożyczki o wskazanym numerze. Uznać zatem należało, iż powód nie przedłożył umowy, na zawarcie której pozwana wyraziła zgodę. Strona powodowa nie przedłożyła również dokumentów, z których wynikałoby, że pozwana wyraziła w inny sposób zgodę na warunki umowy pożyczki o numerze wskazanym przez powoda. Stąd, wobec braku przesłanek z art. 720 § 1 k.c. powództwo oddalono.

Apelację od tego wyroku zaocznego w całości złożył powód, zarzucając naruszenie art. 7 ustawy Prawo bankowe poprzez jego niezastosowanie i uznanie mimo wyciągu z ksiąg bankowych, że nie wykazano istnienia umowy, art. 6 kc poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że powód nie wykazał roszczenia mimo złożenia wyciągu z ksiąg bankowych i potwierdzenia przelewu kwoty 0,01zł inicjującego umowę i potwierdzającego wyrażenie zgody przez pozwaną na związanie umową pożyczki, a także naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie nielogicznej oceny dowodów, z przekroczeniem zasady swobodnej ich oceny polegające na wybiórczym potraktowaniu materiału dowodowego, bezpodstawnym uznaniu, że nie doszło do zawarcia umowy przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, brak odniesienia się do złożonego dokumentu w postaci potwierdzenia przelewu kwoty 0,01 zł, stanowiącego dowód zaakceptowania przez pozwanego warunków umowy pożyczki oraz regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną, bezpodstawne uznanie, że dokumenty przedstawione przez powoda nie dowodzą zasadności przejścia uprawnień na powoda, podczas gdy przedstawiono komplet dokumentów to potwierdzających. Nadto zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy, a to art. 60 k.c. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z okoliczności faktycznych sprawy wynika, że strona pozwana ujawniła skutecznie w postaci elektronicznej swoją wolę zawarcia umowy pożyczki. Skarżący podnosił także naruszenie art. 339 § 2 kpc poprzez jego niezastosowanie i wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo bez wykazania, że okoliczności podawane w pozwie budzą istotne wątpliwości. Podnosił, iż w wyniku wydania wyroku zaocznego nalazł się w mniej korzystnej sytuacji, niż gdyby pozwana stawiła się na rozprawę i potwierdziła okoliczności faktyczne podawane w pozwie.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia w pozwie wskazanego oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie mogła odnieść skutku.

Sprawa niniejsza została rozpoznana w trybie uproszczonym.

Sąd Odwoławczy w postępowaniu apelacyjnym nie przeprowadził postępowania dowodowego, zatem zgodnie z art. 505 ¹³ § 1 k.p.c., który jest przepisem szczególnym do art. 387 § 1 k.p.c., uzasadnienie wyroku winno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

W pierwszej kolejności wskazać wypada, iż nie doszło do zarzucanego naruszenia art. 339 § 2 kpc, bowiem w motywach kwestionowanego orzeczenia podano szczegółowo wątpliwości, które wynikły w świetle weryfikacji twierdzeń powoda ze zgromadzonym materiałem dowodowym i Sąd Odwoławczy w pełni je podzielił, uznając zasadność wydania przez Sąd pierwszej instancji wyroku zaocznego oddalającego powództwo. Nie miało też miejsca naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, bowiem podawane wątpliwości Sądu były racjonalne i znalazły poparcie w treści przedłożonych do akt dokumentów. Słusznie wskazano, że powód nie udowodnił swego roszczenia i zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 6 k.c. nie wykazał, iż do zawarcia umowy pożyczki doszło. Obowiązkiem powoda było wykazanie, że nabył konkretne wierzytelności oraz udowodnienie ich powstania. Nie naruszono zatem prawa materialnego w postaci art. 6kc wbrew twierdzeniom apelującego. Dokumenty przedstawione przez powoda nie pozwalały na uznanie, że umowa, z której dochodzone jest pozwem świadczenie w istocie została zawarta, ani jaka była jej treść oraz nie wykazano, iżby doszło do skutecznego przelewu wierzytelności z niej wynikającej na rzecz powoda, zwłaszcza w świetle rozbieżności w określeniu numeru pożyczki w poszczególnych dokumentach. Wobec braku zgody pozwanej na zawarcie umowy o określonej treści i numerze wskazanym przez powoda, słusznie Sąd pierwszej instancji powziął określone wątpliwości co do zgodności twierdzeń pozwu z rzeczywistym stanem rzeczy, które to wątpliwości nie zostały rozwiane i musiały skutkować oddaleniem powództwa. Podkreślenia wymaga, iż pozwana nie stawiła się na rozprawę i nie potwierdziła okoliczności faktycznych podawanych w pozwie, co podnosił skarżący, trudno zatem skutki tej hipotetycznej sytuacji oceniać. W świetle powyższych rozważań, przy przyjęciu oczywistej możliwości zawarcia umowy na odległość, za pomocą narzędzi elektronicznych, nadal stwierdzić wypada, że zaoferowane przez powoda środki dowodowe nie pozwalały na przyjęcie jego twierdzeń za podstawę ustaleń prowadzących do uwzględnienia powództwa; nie dopatrzył się przy tym Sąd Okręgowy naruszenia art. 7 ustawy Prawo bankowe oraz art. 233 § 1 kpc, bowiem należycie szczątkowe dokumenty, nie odpowiadające w pełni numerowi pożyczki wiążącej pozwaną, niepozwalany na wydanie odmiennego rozstrzygnięcia niż zaskarżone.

Z tych też względów apelację powoda oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

SSO Lucyna Morys - Magiera