Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 22 lipca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR del. Paweł Ptak

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2016 roku w Częstochowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku:

1.  (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej w C.;

2.  Firmy Produkcyjno-Handlowo-Usługowej (...) B. S., Z. (...) Spółki Jawnej w K.

z udziałem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia.

UZASADNIENIE

Uprawnieni: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa w C. i Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa (...) B. S., Z. (...) Spółka Jawna w K., pismem z dnia 14 lipca 2016 roku, wskazując że po ich stronie zachodzi współuczestnictwo materialne, jako współuprawnionych do projektu serii paneli o nazwie (...), wnieśli o udzielenie zabezpieczenia ich roszczenia o zaniechanie naruszenia praw autorskich osobistych i majątkowych oraz o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji poprzez:

- zakazanie obowiązanemu – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K., od wydania postanowienia o zabezpieczeniu, na czas trwania procesu - produkcji, sprzedaży, eksportu, oferowania i reklamy paneli jednostronnie, lub dwustronnie pochłaniających, lub obustronnie odbijających, gdzie dwie ściany zewnętrzne (okładziny) z blachy aluminiowej profilowanej (o profilu trapezowym) i grubości od 1 mm do 1,25 mm, połączone są nitami zrywalnymi, gdzie jedna z kaset stanowi ścianę frontową panelu, a druga tylną, przy czym profile nośne paneli, zarówno górne jak i dolne, znitowane od góry i dołu z blachami czołowymi (nity wpuszczone i schowane), posiadają wyprofilowania wzdłuż całej długości elementu, umożliwiające łączenie poszczególnych ścian (okładzin) ze sobą tworząc szczelny i sztywny system połączenia pióro-wpust (podwójne żebro);

- zajęcie – na czas trwania procesu – wyprodukowanych przez obowiązanego (...) Sp. z o.o. i stanowiących jego własność, paneli opisanych wyżej, znajdujących się w głównym miejscu wykonywania przez obowiązanego działalności gospodarczej w K. (42-160), przy ul. (...) oraz we wszelkich innych miejscach, które zostaną ustalone w toku egzekucji;

- zobowiązanie obowiązanego – (...) Sp. z o.o. do wycofania z rynku na czas trwania procesu – paneli dźwiękochłonnych, szczegółowo opisanych powyżej;

- nakazanie obowiązanemu usunięcia oferty dot. paneli dźwiękochłonnych opisanych powyżej, w tym ze swojej strony internetowej.

W razie braku realizacji roszczeń, uprawnieni wnieśli o zagrożenie obowiązanej zapłatą solidarnie na rzecz wnioskodawców kwoty 1.000 zł, za każdy dzień naruszenia obowiązków.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że pod koniec 2010 roku Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa (...) B. S., Z. (...) Spółka jawna w K. rozpoczęła prace nad nowatorskimi rozwiązaniami paneli dźwiękochłonnych. Pomysłodawcą projektu, autorem generalnej koncepcji i wykonawcą prototypu był B. S. (2). W skład zespołu projektowego wchodzili nadto: M. C. – prezes zarządu (...) Sp. z o. o., komplementariusza (...) Sp. z o. o. Sp. k., P. P. – pracownik (...) Sp. z o. o. Sp. k. i M. M. – pracownik Firmy Produkcyjno-Handlowo-Usługowej (...) B. S., Z. (...) Spółki jawnej w K..

P. P. umową z dnia 30 listopada 2011 roku przeniósł majątkowe prawa autorskie do budowy paneli przeciwhałasowych (...) 1 na (...). M. M. umową z dnia 25 listopada 2011 roku również przeniósł przysługujące mu majątkowe prawa autorskie na (...).

Powyższe w ocenie wnioskodawców jednoznacznie wskazuje, że to im przysługują autorskie prawa do przedmiotowych paneli.

Nadto wnioskodawcy wskazali, że przy finansowaniu projektu paneli dźwiękochłonnych o nazwie A. (...) współpracowali razem z obowiązanym. Na początku wszelkie prace projektowe, rozpoczęte pod koniec 2010r., prowadzone były przez wnioskodawcę Firmę Produkcyjno-Handlowo-Usługowa (...) B. S., Z. (...) spółkę jawną. Pod koniec 2011r. w proces projektowania włączył się drugi wnioskodawca. W związku ze współfinansowaniem projektu przez obowiązanego, nie nabył on jednak żadnych praw autorskich do projektu A. 1. Partycypował on jedynie w części kosztów związanych z pozyskaniem niezbędnych dokumentów i wykonywał usługę składania gotowego panelu z dostarczonych mu komponentów. Współfinansowanie nie dawało obowiązanemu żadnych praw autorskich, poza możliwością realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Prace projektowe zakończyły się w 2013r. wprowadzeniem produktów w postaci paneli A. 1 na rynek. Pod koniec 2013 roku współpraca w zakresie paneli A. 1 została zerwana.

Wnioskodawcy zawarli ze sobą dwie umowy z dnia 8 czerwca 2011 r., oraz 3 października 2011 r. wraz z aneksem z dnia 10 października 2011 r. którym to aneksem wnioskodawca ad. 2 Firma Produkcyjno – Handlowo – Usługowa ,P.” B. S., Z. M. Sp. J. z siedzibą w K. przekazała połowę praw autorskich do pierwotnego, bazowego panelu o nazwie (...) wnioskodawcy (...) Sp. z o.o. Sp. k.

W wyniku współpracy między wnioskodawcami powstała cała seria autorskich paneli (...). Wnioskodawcy przedstawili przekroje paneli (...), (...), „A. 1S”, (...), „A. 2S”, „A. 3 beta”.

Wnioskodawcy wskazali, że pomimo rozwiązania przez obowiązanego współpracy z wnioskodawcami, rozpoczął on od 2015r., bez zgody i wiedzy wnioskodawców, promocję paneli wnioskodawców, przedstawiając je jako własny autorski wyrób, posługując się nazwą (...). To z kolei, zdaniem wnioskodawców, wprowadza odbiorców w błąd co do autorstwa twórców paneli, ich pochodzenia od określonego przedsiębiorcy i stanowi tym samym czyn nieuczciwej konkurencji.

Ponadto obowiązany składa oferty sprzedaży paneli do kontrahentów wnioskodawców i złożył zamówienie na formę umożliwiającą ich produkcję. W interesie prawnym wnioskodawców leży zatem jak najszybsze zaprzestanie wprowadzania na rynek informacji o ofercie obowiązanego.

Uprawnieni złączyli do wniosku opinię uzupełniającą dr inż. M. R., w której dokonał on analizy zakresu podobieństwa między aluminiowymi panelami akustycznymi A., a panelami aluminiowymi innych producentów dostępnych na rynku krajowym. Wynika z niej, że panele A., produkowane przez firmę (...) w porównaniu 2 panelami innych producentów odznaczają się innymi rozwiązaniami technicznymi w stosunku do konkurencyjnych produktów dostępnych na rynku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek uprawnionych jest bezzasadny i nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 730 § 1 k.p.c., w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Art. 730 § 2 k.p.c. stanowi, że Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Przedmiotem niniejszej sprawy jest roszczenie niepieniężne zatem do jego zabezpieczenia ma zastosowanie art. 755 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia jest roszczenie niepieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni. Ustawa nie zawiera tym samym zamkniętego katalogu sposobów zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych. Sposób zabezpieczenia musi być adekwatny do treści roszczenia i okoliczności faktycznych, a w tym zakresie występuje ogromne zróżnicowanie. W przepisie ograniczono się zatem do wzmianki, że Sąd udziela zabezpieczenia, jakie stosownie do okoliczności uważa za odpowiednie. Stosowanie do art. 738 k.p.c. Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Przy zabezpieczeniu roszczeń niepieniężnych zastosowanie znajdują podstawy zabezpieczenia wskazane w art. 730 ¹ k.p.c., tj. dopuszczalność dochodzenia roszczenia przed sądem powszechnym lub polubownym, uprawdopodobnienie roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Te warunki dopuszczalności zabezpieczenia muszą istnieć łącznie, a Sąd musi wziąć pod uwagę także to, że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Jak zauważa się w literaturze, uprawdopodobnienie z reguły nie może opierać się na samych twierdzeniach strony i przeprowadza się je za pomocą środków nieskrępowanych wymaganiami stawianymi co do formy przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Należy je pojmować, jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu, niedający pewności, a wyłącznie prawdopodobieństwo twierdzenia o jakimś fakcie i stanowi odstępstwo od ogólnej reguły dowodzenia twierdzonych faktów na korzyść tej strony, której ustawa zezwala w określonym wypadku na uprawdopodobnienie faktu, na który się powołuje zamiast udowadniania go. Uprawdopodobnienie jest słabszą formą od udowodnienia (por. Komentarz do art. 243 kodeksu postępowania cywilnego, Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008, Wyd. III.). Należy podkreślić, że Sąd nie wymaga na tym etapie postępowania, niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia. Jednak uprawdopodobnienie oznacza uzasadnienie zgłoszonych twierdzeń o istnieniu roszczenia, dające przekonanie o jego prawdopodobieństwie, a nawet pewność, będące wynikiem postępowania zmierzającego do poznania rzeczywistości, ale bez zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym (por. m.in. postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 4 czerwca 2010 r., X GC 104/10, LEX nr 585090).

Zaznaczyć należy, że z inicjatywy wnioskodawców toczyło się już przed Sądem Okręgowym w Częstochowie postępowanie o udzielenia zabezpieczenia w tożsamym przedmiocie, które prowadzone było pod sygnaturą akt V GCo 15/16. Postanowieniem z dnia 31 marca 2016 roku Sąd oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Za podstawę swojej decyzji Sąd wskazał nieuprawdopodobnienie roszczenia, wyrażające się brakiem wykazania posiadania przez wnioskodawców praw autorskich względem serii paneli A. i brakiem wykazania indywidualnego charakteru utworu. Nadto Sąd wskazał, że wnioskodawcy nie wyjaśnili jaki był wkład obowiązanego w fazie projektowania paneli.

W niniejszej sprawie wnioskodawcy uzupełnili wniosek złożony w sprawie V GCo 15/16 m. in. o opinię uzupełniającą dr inż. M. R., oświadczenie o składzie zespołu projektowego, umowę o przeniesienie praw autorskich majątkowych przez M. M. oraz aneks do umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych przez P. P.. Załączniki te miały na celu wykazanie przejścia praw autorskich na wnioskodawców oraz wykazania indywidualnego charakteru utworu.

Pomimo tego, Sąd Okręgowy w dalszym ciągu nie znajduje podstaw dla uwzględnienia wniosku uprawnionych. W ocenie Sądu nie uprawdopodobnili oni roszczenia o zaniechanie naruszenia praw autorskich osobistych i majątkowych oraz o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji wobec obowiązanego.

Swoje roszczenie wnioskodawcy określili jako zaniechanie naruszenia praw autorskich osobistych i majątkowych oraz o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji przez obowiązanego. Przywołać w tym miejscu należy odpowiednie przepisy regulujące możliwość skutecznego wystąpienia z powyższymi roszczeniami. Stosownie do art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych ( tj. Dz. U. z 2000 r., Nr 90, poz. 631 ze zm. – dalej Prawo autorskie ) roszczenia z tytułu ochrony autorskich praw majątkowych przysługują uprawnionemu którego prawa autorskie zostały naruszone. Natomiast ochrony na podstawie przepisów ustawy o z dnia 16.04.1993 r. zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ( tj. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm. ) może poszukiwać przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony ( art. 18 ust. 1 ). Wnioskodawcy składający w niniejszej sprawie wniosek o zabezpieczenie są więc zobowiązani uprawdopodobnić, że przysługują im uprawnienia z tytułu wskazanych we wniosku praw autorskich oraz, że ich interesy zostały naruszone bądź zagrożone.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że z oświadczenia zespołu projektowego wynika, że w jego skład wchodziły cztery osoby: B. S. (2), M. C., P. P. i M. M.. Wnioskodawcy przedstawili natomiast umowy o przeniesieniu majątkowych prawa autorskich tylko przez M. M. i P. P.. Brak jest umów przeniesienia na uprawnionych praw autorskich przez B. S. (2) i M. C.. Fakt, że reprezentują oni osoby prawne, nie oznacza automatyzmu w przenoszeniu praw autorskich na te podmioty. Prawa te przysługiwały bowiem tym osobom jako osobom fizycznym. Nadto umowy zawarte z M. M. i P. P. dotyczą tylko projektu panelu o nazwie (...). Wątpliwe jest zatem posiadanie przez wnioskodawców praw autorskich majątkowych do projektu panelu o nazwie (...) , a w ogóle nie próbowano wykazać posiadania praw co do pozostałych paneli (...) oznaczonych innymi symbolami.

W tym miejscu przejść trzeba do kwestii żądania wniosku o zabezpieczenie. Wnioskodawcy określili, że żądają zakazania obowiązanemu od wydania postanowienia o zabezpieczeniu, na czas trwania procesu – produkcji, sprzedaży, eksportu, oferowania i reklamy paneli jednostronnie lub dwustronnie pochłaniających, lub obustronnie odbijających, gdzie dwie ściany zewnętrzne (okładziny) z blachy aluminiowej profilowanej (o profilu trapezowym) i grubości od 1 mm do 1,25 mm, połączone są nitami zrywalnymi, gdzie jedna z kaset stanowi ścianę frontową panelu, a druga tylną, przy czym profile nośne paneli, zarówno górne jak i dolne, znitowane od góry i dołu z blachami czołowymi (nity wpuszczone i schowane) posiadają wyprofilowania wzdłuż całej długości elementu, umożliwiające i sztywny system połączenia pióro-wpust. Z żądania tego nie wynika, aby panele o których zabezpieczenie wnoszą, były tożsame z panelami, co do których wykazują przejście na ich rzecz praw autorskich – (...) 1. Nadto jak wynika z treści wniosku, opis paneli dokonany w petitum wniosku jest charakterystyczny dla całej serii paneli (...) 1. Wnioskodawcy nie próbowali nawet wykazać, aby przysługiwały im prawa autorskie co do pozostałych paneli.

W tym miejscu zauważyć trzeba, że jak wynika z treści wniosku i załączonych dokumentów w sprawie V GCo 15/16, obowiązany oferuje przynajmniej panele oznaczone jako (...) 1, (...) 2 i (...) 3. Nieprecyzyjne żądanie wniosku uniemożliwiłoby wykonanie zabezpieczenia. Nie jest bowiem wiadome, wobec opisowego oznaczenia paneli w żądaniu, czy dotyczy ono paneli oferowanych przez obowiązanego i czy w ogóle prawa autorskie do tych paneli przysługują wnioskodawcom.

Podsumowując ten wątek rozważań, w niniejszej sprawie nie jest możliwe ustalenie, czy wnioskowany sposób zabezpieczenia dotyczy paneli, co do których wnioskodawcom przysługują autorskie prawa majątkowe. Wnioskodawcy nie wskazali w petitum wniosku, których konkretnie paneli dotyczy żądanie zabezpieczenia. Określone one zostały opisowo, a umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych przez P. P. i M. M. dotyczą wyłącznie projektu paneli (...) 1. Stąd brak jest możliwości utożsamienia żądania wniosku z przedmiotem praw autorskich.

Niezależnie od powyższego zauważyć trzeba, że z opinii biegłego załączonej do akt sprawy V GCo 15/16 nie wynika, czy panel spółki (...) porównywany w tej opinii na str. 18, 19, 20 (k.44,45,46) z panelem spółki (...) to panel o nazwie A. (...), czy też inny, co do którego uprawnieni nie wykazali posiadania prawa autorskich. Zdjęcia paneli przedstawione we wniosku są niepodpisane i nie można na ich podstawie określić, które produkty oferowane są przez uprawnionych, a które przez obowiązanego. Rolą wnioskodawcy jest wykazanie w sposób wyraźny cech wspólnych tak, aby możliwa była ich ocena. W opinii sporządzonej przez dr inż. M. R., rzeczoznawca przede wszystkim opisał produkty oferowane przez wnioskodawców. W porównaniu produktów oferowanych przez uprawnionych i obowiązanego nie określono natomiast, które panele (o jakim oznaczeniu) zostały poddane porównaniu. Nie jest zatem możliwe wywiedzenie na tej podstawie wniosku, że produkt który oferuje spółka (...) jest podobny, czy też identyczny z tym, do której wnioskodawcom przysługują prawa autorskie.

Nadto znamienne w sprawie jest to, że uprawnieni współpracowali z obowiązanym na etapie przygotowywania do wprowadzenia do obrotu paneli A. 1. Ekwiwalentem dla obowiązanego za współfinansowanie projektu, była według wnioskodawców bliżej niedookreślona „możliwość realizacji wspólnego przedsięwzięcia”. Nieracjonalne byłoby uznanie, że za wkład finansowy w projekt przedsiębiorca nie oczekiwał żadnych majątkowych korzyści. Nie jest zatem jasna relacja w jakiej wobec siebie pozostawali uczestnicy tego postępowania, a wnioskodawcy nie przedstawili umowy łączącej ich z obowiązanym dla wyjaśnienia tek kwestii. Nie wiadomo zatem jakie korzyści miał przypaść obowiązanemu z realizacji projektu. Brak wyjaśnienia zakresu współpracy, w tym zobowiązań i uprawnień biorących w niej udział podmiotów gospodarczych, stawia w wątpliwość zasadność roszczeń wnioskodawców. Zauważyć przy tym trzeba, że zastosowanie zabezpieczenie roszczenia jest instytucją wyjątkowo dotkliwą, wkraczającą w prawnie chronione dobra. Ogranicza obowiązanego w jego uprawnieniach, mimo braku ku temu prawomocnego orzeczenia. Stosowanie tej instytucji za każdym razem wymaga pogłębionej analizy sprawy, aby obowiązanemu nie wyrządzić niesłusznie szkody. Fakt, że w postępowaniu w tym przedmiocie brak jest obowiązku udowodnienia roszczenia i interesu prawnego nie może prowadzić do bezrefleksyjnego stosowania zabezpieczenia. Wymagane ustawą uprawdopodobnienie winno zatem dawać przekonanie o prawdopodobieństwie, a nawet pewność istnienia roszczenia. Takiego przekonania w niniejszej sprawie Sąd nie uzyskał.

Wnioskodawcy twierdzą, że projekt paneli ich autorstwa jest nowatorski, posiadający nie występujące u innych producentów paneli rozwiązania. Jednak uprawnieni nie wnieśli do Urzędu Patentowego wniosku o zastrzeżenie swoich wzorów jako praw wynikających z patentu czy też wzorów przemysłowych. Budzi to wątpliwości Sądu co do rzeczywistej unikatowości rozwiązań zastosowanych w panelach oferowanych przez wnioskodawców. Natomiast opinia dotycząca ustalenia zakresu podobieństw między panelami oferowanymi przez obowiązanego, a tymi oferowanymi przez przedsiębiorstwa wnioskodawców nie przesądza o tym, kto posiada prawa autorskie do produktu. Jest to ponadto opinia prywatna, która została zlecona przez wnioskodawców. Sąd ma przy tym na uwadze, że ustawa dla zastosowania zabezpieczenia roszczenia nie wymaga udowodnienia, a tylko uprawdopodobnienie, jednak wobec braku okoliczności przemawiających za przyznaniem jednemu z tych podmiotów prawa do wyłącznej ich produkcji i sprzedaży, nie uzasadnia jeszcze roszczenia.

Składając wniosek, który opiera się o prawa autorskie w pierwszej kolejności należy wykazać istnienie praw autorskich po stronie wnioskodawców, zdaniem Sądu wnioskodawcy nie podołali temu obowiązkowi.

Wobec braku uprawdopodobnienia roszczenia, zbędne jest odnoszenie się do posiadania przez wnioskodawców interesu prawnego w zabezpieczeniu roszczenia.

Ponadto wskazać należy, że Sąd związany jest wskazanymi we wniosku sposobami zabezpieczenia. Wycofanie z rynku z paneli jest bardzo utrudnione i wiąże się z poniesieniem dużych kosztów. Trudne do przewidzenia, jednak z całą pewnością znaczące, negatywne skutki dla obowiązanego miałoby też zabezpieczenie na czas trwania procesu: produkcji, sprzedaży, eksportu, oferowania i reklamy paneli oraz zajęcie już wyprodukowanych paneli. Żądane przez wnioskodawców sposoby zabezpieczenia wiązałyby się dla obowiązanego z poniesieniem wysokich kosztów, a nadto oznaczałyby praktycznie uniemożliwienie prowadzenia przedsiębiorstwa, które oferuje właśnie panele dźwiękochłonne. Ustanowienie zabezpieczenia w żądny przez wnioskodawców sposób z dużym prawdopodobieństwem doprowadziłoby do nieodwracalnych skutków dla jego przedsiębiorstwa.

Na marginesie należy zauważyć, że dołączone do wniosku dokumenty: oświadczenie zespołu projektowego z 20 kwietnia 2016 roku, aneks z 13 kwietnia 2016 roku do umowy o przeniesieniu majątkowych praw autorskich przez M. M. oraz aneks z 13 kwietnia 2016 roku do umowy o przeniesieniu majątkowych praw autorskich przez P. P. zostały wytworzone po oddaleniu wniosku o zabezpieczenie w sprawie syg. Akt V GCo 44/16, co uzasadnia wniosek, że uczyniono to wyłącznie na użytek niniejszego postępowania.

Konkludując, w ocenie Sądu Okręgowego uprawnieni nie uprawdopodobnili istnienia po ich stronie praw majątkowych do paneli, określonych opisowo w petitum wniosku. Tym samym roszczenie o zaniechanie naruszenia praw autorskich osobistych i majątkowych oraz zaniechania czynów nieuczciwej konkurencji należało uznać za nieuprawdopodobnione.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Częstochowie orzekł jak w sentencji na mocy art. 730 ¹ § 1 k.p.c. w związku z art. 755 § 1 k.p.c. a contr ario w zw. z art. 1 ust. 1 prawa autorskiego i prawach pokrewnych.