Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 11 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy we Włocławku Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Orlik – Seligowska

Protokolant: sekretarz Katarzyna Rydzik

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2016 r. we Włocławku

na rozprawie sprawy

z wniosku M. B.

z udziałem (...) S.A. w G.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia

1.  oddalić wniosek;

2.  zasądzić od wnioskodawcy M. B. na rzecz uczestnika (...) S.A. w G. kwotę 257 zł (dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. B. wniósł o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej jego własność, położonej we W., oznaczonej w ewidencji gruntów, jako działka nr (...), dla której w Sądzie Rejonowym we Włocławku prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Wskazał, że przez działkę uczestnika przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna średniego napięcia 15 kV. Na nieruchomości nie znajdują się żadne słupy elektroenergetyczne. Linia napowietrzna przebiega między słupami elektroenergetycznymi znajdującymi się na działkach sąsiednich. Linia przebiega w poprzek działki w odległości około 2-3 m od granicy działki od strony ulicy, na wysokości około 12-14 m. Przewody rozpięte są w układzie trójkąta i zajmują pas o szerokości około 1,90 m.

(...) S.A. w G. wniósł o oddalenie wniosku w całości oceniając roszczenie wnioskodawcy jako całkowicie bezzasadne i argumentując, że posiada tytuł prawny do korzystania z przedmiotowych nieruchomości w postaci służebności przesyłu nabytej przez zasiedzenie. Wobec powyższego ustanowienie służebności przesyłu jako kolejnego tytułu prawnego jest bezprzedmiotowe i bezzasadne. Z ostrożności procesowej uczestnik postępowania zakwestionował wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu dochodzonego przez wnioskodawcę i powołał się w tym zakresie na zakres rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu cywilnym (art. 6 kc). Uczestnik wniósł o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika kosztów postępowania sądowego, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ostatecznie uczestnik postępowania wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania ze względu na złożenie przez uczestnika wniosku do Sądu Rejonowego we Włocławku o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu dotyczącej przedmiotowej nieruchomości wnioskodawcy.

Postanowieniem z dnia 27 września 2012 r. zawieszono postępowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. Postanowieniem z dnia 2 lutego 2016 r. postępowanie w niniejszej sprawie zostało podjęte.

(...) S.A. z siedzibą w G. w sprawie sygn. akt I Ns 551/12 wniósł o stwierdzenie, że z dniem 30.04.1990 r. nabył w drodze zasiedzenia służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu obciążającą nieruchomość stanowiącą obecnie własność M. U. wskazał, że przez nieruchomość uczestnika przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna 15 kV. Na nieruchomości nie znajdują się żadne słupy elektroenergetyczne, przebiegają zaś przewody elektroenergetyczne między stanowiskami 2 i 3 ww. linii elektroenergetycznej. Urządzenia przesyłowe stanowią własność (...) S.A. z siedzibą w G., a ich posadowienie nastąpiło najpóźniej w dniu 30.04.1980 r., kiedy to dokonano ostatniego odbioru technicznego tychże urządzeń i załączono je pod napięcie. Z tym dniem nastąpiło objęcie przedmiotowej służebności w posiadanie przez poprzednika prawnego wnioskodawcy tj. państwowe przedsiębiorstwo energetyczne pod nazwą Zakłady (...), w skład którego wchodził m.in. Zakład (...).

Sąd ustalił, co następuje:

M. B. jest właścicielem nieruchomości położonej we W., oznaczonej ewidencyjnie, jako działka nr (...), dla której w Sądzie Rejonowy we Włocławku prowadzona jest księga wieczysta (...).

(dowód: akta księgi wieczystej WL1W/00037027/8)

Przez działkę uczestnika przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna średniego napięcia 15 kV. Na nieruchomości nie znajdują się żadne słupy elektroenergetyczne. Linia napowietrzna przebiega między słupami elektroenergetycznymi znajdującymi się na działkach sąsiednich. Linia przebiega w poprzek działki w odległości około 2-3 m od granicy działki od strony ulicy, na wysokości około 12-14 m. Przewody rozpięte są w układzie trójkąta i zajmują pas o szerokości około 1,90 m. Przedmiotowa linia elektroenergetyczna została pobudowana w 1980 roku i podłączona pod napięcie w dniu 10.04.1980 r. Linia nie była przebudowywana, nie były na tym odcinku dokonywane żadne naprawy lub remonty. Linia elektroenergetyczna została ujęta w wykazie środków trwałych. Linia przesyłowa pozostaje cały czas pod napięciem.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy sygn. akt I Ns 551/12 Sądu Rejonowego we Włocławku)

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G., jak i jej poprzednicy prawni bez żadnych przeszkód korzystali z przedmiotowej linii napowietrznej. W ramach tego używania stosownie do potrzeb bez żadnych przeszkód mogły być prowadzone prace o charakterze konserwacyjnym lub naprawczym połączone z prawem nieograniczonego dostępu – przechodu i lub przejazdu do tych urządzeń i instalacji w celu bieżącej ich eksploatacji, konserwacji, kontroli, przeglądów, remontów, modernizacji, wymiany urządzeń i usuwania awarii w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania sieci przesyłowej przedsiębiorstwa.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy sygn. akt I Ns 551/12 Sądu Rejonowego we Włocławku)

(...) SA w G. Oddział w T. jest następcą prawnym państwowego przedsiębiorstwa energetycznego. Na podstawie Zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki nr 233 z dnia 25 listopada 1958r. powstało przedsiębiorstwo państwowe działające pod nazwą Wielozakładowe Przedsiębiorstwo Państwowe Zakłady (...) w skład którego wchodził m.in. Zakład (...). Na mocy Zarządzenia nr 2/O. Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 14 lutego 1985 roku podmiot ten uległ przekształceniu w Przedsiębiorstwo Państwowe – (...). Z dniem 31 grudnia 1988 roku Północny O. Energetyczny uległ podziałowi i z dniem 1 stycznia 1989 roku na podstawie zarządzenia nr 50/ORG/89 Ministra Przemysłu powstało między innymi Przedsiębiorstwo Państwowe pod nazwą Zakład (...) z siedzibą w T.. Zarządzeniem nr 202/ (...)/93 z dnia 09 lipca 1993r. Ministra Przemysłu i Handlu dokonano podziału Zakładu (...) w T. i nastąpiło przekształcenie Zakładu (...) w T. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Uchwałą Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (Skarb Państwa był właścicielem wszystkich akcji spółki) podjęto uchwałę w przedmiocie nowego brzmienia statutu, zgodnie z którym między innymi firma spółki została oznaczona jako Zakład (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. z możliwością używania skrótu w brzmieniu (...) SA. Z dniem 31 grudnia 2004 roku nastąpiło połączenie spółek energetycznych, obejmujące także przedmiotową spółkę Skarbu Państwa i w związku z tym przejęcie Zakładu (...) S.A przez E. G. Kompanię Energetyczną z siedzibą w G.. W związku ze zmianami statutu ustalono, że spółka będzie funkcjonować pod firmą (...) energetyczny (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.. W dniu 30 lipca 2007r. miała miejsce zmiana nazwy spółki na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G..

Na mocy decyzji wojewody z dnia 09 marca 1996 roku stwierdzono, że Zakłady (...) – Zakład (...) w T. nabyły z dniem 05 grudnia 1990 roku prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w T. przy ulicy (...). B. nr 128 stanowiącej własność Skarbu Państwa, będącej w dotychczasowym zarządzie w/w jednostki a nadto nabyły nieodpłatnie własność budynków posadowionych na ww. nieruchomości.

Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego we Włocławku z dnia 03 czerwca 2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 551/12 z wniosku (...) S.A. w G. z udziałem M. B., Skarbu Państwa- Prezydenta Miasta W. po zmianie przez Sąd Okręgowy we Włocławku - stwierdzono, że (...) S.A. w G. nabył przez zasiedzenie z dniem 30 kwietna 2010 roku służebność przesyłu polegającą na nieodpłatnym korzystaniu ze znajdujących się w obrębie nieruchomości oznaczonej geodezyjnie, jako działka nr (...), położonej we W., województwo (...), dla której Sąd Rejonowy we Włocławku prowadzi księgę wieczystą (...), urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia (15 kV), oznaczonych na mapie sytuacyjnej stanowiącej załącznik nr 1 do opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji inż. S. Ś. z dnia 29 maja 2013 roku, sporządzonej w sprawie I Ns 551/12 Sądu Rejonowego we Włocławku i stanowiącej integralną część niniejszego orzeczenia, z prawem nieograniczonego dostępu – wejścia i wjazdu do tych urządzeń w celu ich bieżącej eksploatacji, konserwacji, kontroli, przeglądów, remontów, modernizacji, wymiany urządzeń i usuwania awarii w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania sieci przesyłowej przedsiębiorstwa.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy Sądu Rejonowego we Włocławku sygn. akt I Ns 551/12)

Sąd zważył, co następuje:

Regulacja służebności przesyłu (art. 305 ¹ -305 ⁴ k.c) wprowadzona do kodeksu cywilnego od dnia 03 sierpnia 2008 roku jasno przesądziła o dopuszczalności zasiedzenia przez przedsiębiorcę, w skład przedsiębiorstwa, którego wchodzą urządzenia przesyłowe w rozumieniu art. 49 k.c (urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej), służebności polegającej na możliwości korzystania w oznaczonym zakresie z określonej nieruchomości w sposób niezbędny do korzystania z tych urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem. W myśl art. 305 ⁴ kc do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, a zatem ma również zastosowanie art. 292 kc, który mówi, że służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Orzecznictwo nawet przed 3 sierpnia 2008 r. dopuszczało zasiedzenie przez przedsiębiorstwo przesyłowe służebności o takiej treści, na podstawie art. 292 kc stosowanego w drodze analogii (orzeczenia SN: 11.03.2005r. CK 489/04, 08.09.2006r., IICSK 112/06, 04.10.2006r., CSK 119/06, 07.10.2008r., III CZP 89/08). Przyjęto założenie, że z uwagi na fakt, iż ustawa z dnia 3 sierpnia 2008r. o zmianie ustawy kodeks cywilny nie zawiera przepisów przejściowych, między innymi w zakresie zasiedzenia służebności przesyłu, to jeżeli termin prowadzący do zasiedzenia służebności upłynął przed dniem 3 sierpnia 2008 roku, to sąd stwierdzi nabycie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu (vide artykuł Michała Godlewskiego „Zasiedzenie służebności przesyłu”, MP nr 7 z 2010 r. s. 387-394). Przesłankami nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie są każdorazowo posiadanie nieruchomości w granicach służebności, upływ terminu oraz co do zasady istnienie trwałego i widocznego urządzenia (zważywszy na naturę służebności, niekoniecznie musi polegać na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, pogląd ten dotyczy zwłaszcza służebności obejmujących rurociągi i gazociągi – tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu w sprawie II CSK 752/11). Podkreślić w tym miejscu należy, że inaczej należy rozumieć posiadanie prowadzące do zasiedzenia własności nieruchomości, inaczej posiadanie prowadzące do zasiedzenia służebności. Należy w sposób zdecydowany oddzielić te dwa pojęcia. Posiadanie prowadzące do nabycia służebności gruntowej w drodze zasiedzenia ma inny zakres niż posiadanie prowadzące do nabycia przez zasiedzenia własności. Posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosowanie do potrzeb (postanowienie SN z dnia 04.10.2006r., II CSK 119/06).

Zatem w ocenie Sądu istota niniejszej sprawy - w świetle zgłoszonego przez uczestnika zarzutu zasiedzenia służebności przesyłu, a następnie złożenia w tym przedmiocie odrębnego wniosku - sprowadza się do ustalenia, czy do nabycia tejże służebności w drodze zasiedzenia doszło. Nadmienić należy, że dopuszczalne jest ustalenie faktu nabycia prawa przez zasiedzenie w innej sprawie niż w postępowaniu o zasiedzenie (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 grudnia 2008 roku, II CSK 389/08). Oczywistym jest, że ostateczny wynik sprawy o zasiedzenie służebności przesyłu wpłynął na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Prawomocne uwzględnienie tegoż wniosku w sprawie I Ns 551/12 Sądu Rejonowego we Włocławku wprost zniweczyło fundamenty roszczenia wnioskodawcy. Sąd zatem nie miał już w takim przypadku obowiązku rozpoznawać samej istoty sprawy związanej z żądaniem wniosku o ustanowienie służebności przesyłu, w tym przeprowadzać dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, bez niepotrzebnego narażania stron na dodatkowe dalsze koszty postępowania. Mając powyższe na uwadze i akceptując, że uczestnik posiada tytuł prawny w postaci zasiedzenia służebności przesyłu na nieruchomości wnioskodawcy, wniosek o ustanowienie tejże służebności okazał się bezzasadny i bezprzedmiotowy, co skutkowało jego oddaleniem, o czym orzeczono w oparciu o przepis art. 305 ¹ kc a contrario.

O zwrocie kosztów postępowania od wnioskodawcy przegrywającego sprawę na rzecz wygrywającego sprawę uczestnika Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 kpc obciążając nimi uczestnika przy uznaniu, że interesy stron były sprzeczne. Stąd przyjmując, że na celowe koszty postępowania uczestnika składały się: opłata od pełnomocnictwa 17 zł., koszty zastępstwa procesowego 240 zł. - § 7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) orzeczono jak w pkt 2 postanowienia.