Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 19 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Monika Mleczko - Pawlikowska

Protokolant: sekr. sąd. Dominika Ritter

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 19 grudnia 2017 r. w C.

sprawy z wniosku: K. S. (1),

przy udziale: (...) S.A. z siedzibą w G. i S. S.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

1.  Ustanowić na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości położonej w T., gmina L., stanowiącej działki oznaczone w ewidencji gruntów numerem (...)dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej aktualnie własność wnioskodawcy K. S. (1), służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych w tym 2 słupów dwu ramiennych i 2 słupów jednoramiennych (działka nr (...)) oraz 2 słupów dwuramiennych i 3 słupów jednoramiennych (działka nr (...)) dla sieci 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 925 m ², oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. z marca 2016 ( k. 131 – 143 akt sprawy) w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów i modernizacji istniejących urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem.

2.  Ustanowić na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości położonej w T., gmina L., stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem 27/7, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej aktualnie własność uczestnika S. S., służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych dla sieci 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 143 m ², oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. z marca 2016 ( k. 131 – 143 akt sprawy) w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów i modernizacji istniejących urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem.

3.  Zasadzić od uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na rzecz wnioskodawcy K. S. (1) kwotę 2.980 zł (dwa tysiące dziewięćset osiemdziesiąt złotych) tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

4.  Zasadzić od uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na rzecz uczestnika S. S. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

5.  Ustalić, że koszty postępowania ponoszą wnioskodawca i uczestnicy postępowania, każdy zgodnie ze swym udziałem w sprawie.

6.  Nakazuje pobrać od wnioskodawcy K. S. (2) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Chełmnie kwotę 1.232,39 zł (tysiąc dwieście trzydzieści dwa złote i trzydzieści dziewięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania.

Sygn. akt I Ns 208/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. S. (1) wniósł o ustanowienie na mocy art. 305 ² § 2 kc służebności przesyłu obciążającej nieruchomość będącą jego własnością tj. działki o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...), na rzecz przedsiębiorstwa – uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G., której treścią będzie uprawnienie uczestnika do korzystania ze wskazanej wyżej nieruchomości wnioskodawcy w zakresie niezbędnym do dokonywania remontów, konserwacji i modernizacji istniejących urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem, w zamian za zobowiązanie uczestnika do uiszczenia na rzecz wnioskodawcy jednorazowego wynagrodzenia w wysokości 26.000 zł, z zastrzeżeniem uprawnień wnioskodawcy do naliczania odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w płatności w/w wynagrodzenia. Wnioskodawca wniósł również o zasądzenie od uczestnika postępowania na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wskazał, iż jest właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości T., gmina C., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...). Na terenie tej nieruchomości znajdują się urządzenia przesyłowe wraz z linią, które łącznie zajmują część gruntu o powierzchni 385 m ² (na gruncie ornym). Właścicielem przedmiotowych urządzeń jest (...) S.A. z siedzibą w G.. Pismem z dnia 22 kwietnia 2011r. wnioskodawca wezwał uczestnika do zapłaty kwoty w wysokości 21.000 zł tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości oraz do usunięcia posadowionych na nieruchomości uczestników urządzeń przesyłowych, bądź przesunięcia spornej infrastruktury poza granice nieruchomości wnioskodawcy, bądź do uiszczania wynagrodzenia w przyszłości. Do dnia złożenia wniosku uczestnik nie udzielił odpowiedzi na wysunięte przez wnioskodawcy żądania. Uzasadniając wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności, pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, iż kwota ta została wyliczona w oparciu o miesięczną kwotę wynagrodzenia za zajętą powierzchnię, tj. 0,56 zł za 1 m ² gruntu ornego. Suma miesięcznego wynagrodzenia za zajętą powierzchnię 385m ² wynosi 215,60 zł. Zdaniem pełnomocnika wnioskodawcy jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności powinno obejmować co najmniej 10 lat, a zatem kwota ta po zaokrągleniu wynosi 26.000 zł. Wnioskodawca podniósł dodatkowo, iż posadowienie tych urządzeń znacznie utrudnia wnioskodawcy korzystanie z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem, stanowiąc istotne ograniczenie prawa własności, a także zmniejsza wartość tej nieruchomości.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w G., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie wniosku w całości oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik uczestnika wskazał, iż wnosi o oddalenie wniosku, albowiem posiada tytuł prawny do korzystania z przedmiotowej nieruchomości w postaci służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu nabytej przez zasiedzenie. Z ostrożności procesowej uczestnik wskazał, iż kwestionuje wysokość żądanego wynagrodzenia, gdyż jest ono znaczenie zawyżone, a ponadto w żaden sposób nie udowodnione. Ponadto uczestnik podniósł, iż według treści księgi wieczystej nieruchomość wnioskodawcy obejmuje obecnie działki nr (...) i roszczenie to dotyczy działki nr (...). W dalszej części odpowiedzi na wniosek pełnomocnik uczestnika uzasadnił swoje stanowisko w kwestii tego, iż uczestnik w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, nabył tytuł prawny do korzystania z przedmiotowej nieruchomości.

Pismem z dnia 16 listopada 2012r. uczestnik wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania, albowiem złożył wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu na nieruchomości wnioskodawcy.

Postanowieniem z dnia 29 listopada 2012r. zawieszono postępowanie w niniejszej sprawie na postawie art. 177§ 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13§ 2 kpc.

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2015r. Sądu Rejonowego w Chełmnie w sprawie(...)w pkt. 1 stwierdzono, iż wnioskodawcy (...) S.A. z siedzibą w G. z dniem 27 czerwca 2014r. nabył w drodze zasiedzenia służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu o treści szczegółowo opisanej w pkt 1 postanowienia, w pkt 2 postanowiono o kosztach postępowania. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 6 października 2015r. wydanym w sprawie(...)zmieniono zaskarżone postanowienie w pkt. 1 w ten sposób, że oddalono wniosek. W pkt. 2 postanowiono o kosztach postępowania.

Postanowieniem z dnia 2 listopada 2015r. podjęto postępowanie w niniejszej sprawie.

W piśmie procesowym z dnia 7 stycznia 2016r. pełnomocnik uczestnika wyraził zgodę na ustanowienie służebności przesyłu obciążającej nieruchomość wnioskodawcy, za wynagrodzeniem w wysokości 2.000 zł.

Pismem procesowym z dnia 2 listopada 2016r. swój udział w postępowaniu zgłosił S. S., któremu wnioskodawca darował działkę nr (...) dla której prowadzona jest księga wieczysta (...). W związku z tym wnioskodawca K. S. (1) wniósł o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej własność wnioskodawcy (działki nr (...)) za wynagrodzeniem 22.573,86 zł, z zastrzeżeniem uprawnień wnioskodawcy do naliczania odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w płatności w/w wynagrodzenia. Natomiast S. S. wniósł o ustanowienie takiej służebności na nieruchomości stanowiącej jego własność obejmującej działkę nr (...) za wynagrodzeniem 3.426,14 zł. z zastrzeżeniem uprawnień wnioskodawcy do naliczania odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w płatności w/w wynagrodzenia. Wnioskodawca i uczestnik wnieśli o zasądzenie od uczestnika solidarnie na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił, co następuje.

K. S. (1) jest właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości T., gmina C., oznaczonej jako działka nr (...) – stanowiącej grunty orne oraz działki nr (...) stanowiącej grunty rolne zabudowane, o łącznej powierzchni 3,4450 ha dla której Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...).

/dowód: treść księgi wieczystej (...) k. 215- 233/

S. S. jest właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości T., gmina C., oznaczonej jako działka nr (...) – stanowiącej grunty rolne zabudowane, o powierzchni 0,3033 ha dla której Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...).

/dowód: treść księgi wieczystej (...) k. 334-339/.

Na nieruchomościach znajdują się urządzenie przesyłowe wchodzące w skład linii niskiego napięcia 0,4 kv należące do (...) S.A. z siedzibą w G.. L. te zostały posadowione na nieruchomościach w latach 60 ubiegłego wieku. Wówczas były zasilane ze stacji T.. W 1984r. została przeprowadzona modernizacja wsi i zostały stwierdzone nowe stacje. Na dzień dzisiejszy linia ta zasilana jest ze stacji transformatorowej (...).

/dowód: zeznania świadka Z. S. k. 198/

Na nieruchomości stanowiącej własność K. S. (1) tj.:

-

na działce (...) szerokość pasa służebności wynosi 3,4 m, długość pasa służebności 68 m. Powierzchnia pasa służebności na podstawie pomiaru z mapy wynosi 241 m ², w tym dwa słupy dwuramienne i dwa słupy jednoramienne.,

-

na działce (...) szerokość pasa służebności wynosi 3,4 m, długość pasa służebności 294 m. Powierzchnia pasa służebności na podstawie pomiaru z mapy wynosi 684 m ², w tym dwa słupy dwuramienne i 3 słupy jednoramienne.

Na nieruchomości stanowiącej własność S. S., tj. działce (...) szerokość pasa służebności wynosi 3,4 m, długość pasa służebności 41 m. Powierzchnia pasa służebności na podstawie pomiaru z mapy wynosi 143 m ².

/dowód: opinia biegłego D. A. k. 130- 131, opinia uzupełniająca biegłego k. 305-314/

Wartość służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej własność K. S. (1) wynosi: 780 zł tytułem służebności na działce nr (...), 2.200 zł tytułem służebności na działce nr (...).

Wartość służebności przesyłu na działce nr (...) stanowiącej własność S. S. wynosi 450 zł,

/ dowód: opinia uzupełniająca biegłego k. 305-314/

Pismem z dnia 22 kwietnia 2011r. wnioskodawca wezwał uczestnika do zapłaty kwoty 21.000 zł tytułem bezumownego korzystania przez uczestnika z części nieruchomości wnioskodawcy. W odpowiedzi uczestnik wskazał, iż z uwagi na duża ilość składanych wniosków i konieczność zgromadzenia dokumentacji, udzieli odpowiedzi w terminie czterech miesięcy i wezwał wnioskodawcę do wskazania dokumentów szczegółowo opisanych w piśmie. Uczestnik nie odpowiedział na dwa kolejne pisma wnioskodawcy.

/dowody: pismo wnioskodawcy z dnia 22.04.2011r. k. 14, pismo uczestnika z dnia 5.09.2011r. k. 15, pismo wnioskodawcy z dnia 13.09.2011r. k. 16, pismo wnioskodawcy z dnia 4.07.2012r. k. 17, /

Sąd zważył, co następuje.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów szczegółowo opisanych powyżej oraz na podstawie zeznań świadka Z. S. i opinii biegłego geodety i rzeczoznawcy majątkowego D. A.. Wnioskodawcy nie kwestionowali ilości, rodzaju a także miejsca posadowienia urządzeń elektroenergetycznych.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka Z. S., gdyż znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, a także były spójne i logiczne.

Sąd w całość podzielił wnioski zarówno z pisemnej jak i ustnej uzupełniającej opinii biegłego geodety i rzeczoznawcy majątkowego D. A.. Przede wszystkim podkreślić należało, iż biegły posiada wiedzę i doświadczenie konieczne dla sporządzenia tego typu opinii. Ponadto opinia sporządzona została w sposób jasny i rzetelny, była kategoryczna i wyczerpująca. Biegły wyczerpującą przedstawił podstawy na których oparł swą opinię oraz przedstawił na mapie przebieg linii energetycznych przez działkę wnioskodawcy i uczestnika.

Przesłuchany na rozprawie, biegły w sposób wyczerpujący odpowiedział na pytania Sądu i uczestników postępowania oraz w sposób precyzyjny i logiczny uzasadnił wnioski zawarte w opinii. Biegły wyjaśnił, iż przyjęta przez niego szerokość pasa służebności 3,4 m wynika z wewnętrznych przepisów i potrzeb zakładu energetycznego. Zgodnie ze standardami to zakład energetyczny określa jaki jest minimalny pas służebności dla konserwacji danej sieci. Jest to taki minimalny pas zapewniający właściwe wejście na grunt i konserwację z tytułu awarii. Biegły wskazał, iż w przypadku słupów dwuramiennych przyjął pas służebności na 4 metry kwadratowe w koło, a dla słupów jednoramiennych dwa metry kwadratowe. Są to pasy gruntu wyłączone z obróbki i znajdujące się tylko w użytkowaniu zakładu energetycznego. Biegły logicznie uzasadnił również dlaczego wyceny służebności dokonywał w parciu o aktualne przeznaczenie gruntu – w tym przypadku gruntu rolnego. Obecnie wnioskodawca nie posiada pozwoleń na budowę. Ponadto biegły nie może w opinii uwzględniać okoliczności, które nie istnieją. Zdaniem biegłego nie można powiedzieć, iż słupy uniemożliwiają budowę na całej działce, gdyż są to działki o powierzchni 3,5 ha, jest to duża działka.

Z uwagi na darowanie części nieruchomości S. S. koniecznym było sporządzenie przez biegłego opinii uzupełniającej w której wskazał by wartość służebności na poszczególnych działkach. Biegły sporządził dwie opinie uzupełniające: tj. opinię z sierpnia 2017r. w której przyjął szerokość strefy służebności na 6 m oraz opinię z października 2017r. w której przyjął szerokość strefy służebności na 3,4 m. Sąd dokonał ustaleń na podstawie tej ostatniej opinii, co zostanie szczegółowo omówione poniżej.

W myśl art. 305 ¹ kc nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 40 § 1 kc (urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne), prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Zgodnie zaś z art. 305 ²§ 2 kc jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49§ 1 kc, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

W niniejszej sprawie z wnioskiem o ustanowienie służebności wystąpił (...), ponieważ uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. - przedsiębiorstwo energetyczne odmówiło zawarcia stosownej umowy. W trakcie postępowania do sprawy przystąpił syn wnioskodawcy S. S., któremu wnioskodawca darował działkę nr (...).

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania początkowo kwestionował wniosek co do zasady, podnosząc, iż posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości. Następnie po prawomocnym orzeczeniu, oddalającym wniosek o zasiedzenie służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, uczestnik zgodził się z wnioskiem. Sporna pozostawała jedynie wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Przy ocenie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wskazówką powinien być sposób wykorzystywania pozostałych nieruchomości właściciela (pozostałej części nieruchomości) oraz rozwój gospodarczy terenów położonych w sąsiedztwie, a ponadto, że na tych terenach urządzenie przesyłowe jest usytuowane, i że w związku z tym ewentualne zamierzenia inwestycyjne właściciela z tych przyczyn mogą być ograniczone (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2012 r., II CSK 401/2011, LexisNexis nr (...)). Wynagrodzenie, o którym mowa w art. 305 ² § 2 kc , powinno być ekwiwalentem za „znoszenie cudzego korzystania z nieruchomości". Ustawodawca pozostawił sądowi swobodę polegającą na indywidualizacji ocen w tym zakresie, formułowanych na podstawie określonego stanu faktycznego. Natura tego wynagrodzenia jest przybliżona do roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (wyrok Sądu Najwyższego z 27 lutego 2013 r., IV CSK (...), LexisNexis nr (...)).

W niniejszej sprawie bezsporne było, iż przez nieruchomości wnioskodawcy i uczestnika ad. 2 S. S. przebiega linia napowietrzna niskiego napięcia 0,4 kV, przy czym na nieruchomości wnioskodawcy linia ta obejmuje również słupy (na działce (...) dwa słupy dwuramienne i dwa słupy jednoramienne, a na działce (...) dwa słupy dwuramienne i 3 słupy jednoramienne). Umiejscowienie tych urządzeń przesyłowych na mapie oraz terenu na którym ma być realizowana związana z nimi służebność przesyłu zostało przedstawione przez biegłego geodetę i rzeczoznawcę majątkowego D. A. na mapie stanowiącej cześć opinii biegłego (k. 131 akt sprawy). Bezspornym było, iż służebność przesyłu jest konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art 49§ 1 kc, albowiem uczestnik nie posiada tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawcy i uczestnika ad. 2.

Mając to na uwadze Sąd na podstawie art. 305 ²§ 2 kc uwzględnił wniosek i w punkcie:

1 sentencji postanowienia ustanowił na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości położonej w T., gmina L., stanowiącej działki oznaczone w ewidencji gruntów numerem(...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej aktualnie własność wnioskodawcy K. S. (1), służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych w tym 2 słupów dwu ramiennych i 2 słupów jednoramiennych (działka nr (...)) oraz 2 słupów dwuramiennych i 3 słupów jednoramiennych (działka nr (...)) dla sieci 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 925 m 2, oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. z marca 2016 ( k. 131 – 143 akt sprawy) w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów i modernizacji istniejących urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem,

2 sentencji postanowienia ustanowił na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości położonej w T., gmina L., stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem(...) dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Chełmnie prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej aktualnie własność uczestnika S. S., służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i w przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych dla sieci 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 143 m 2, oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. z marca 2016 ( k. 131 – 143 akt sprawy) w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów i modernizacji istniejących urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem.

Sąd ustalił wartość obu służebności przesyłu w oparciu o opinię biegłego, tj. służebności obciążającej działki nr (...) na kwotę 2.980 zł, a służebności obciążającej działkę nr (...) na kwotę 450 zł.

W oparciu o opinię biegłego Sąd uznał, że biegły w swej opinii uwzględnił wszystkie kwestie, które mogą mieć wpływ na wysokość należnego wynagrodzenia. Zdaniem Sądu prawidłowym było przyjęcie przez biegłego szerokości pasa służebności na 3,4 m. Należało bowiem podzielić stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 czerwca 2015r., (...) iż przestrzeń w jakiej przedsiębiorca przesyłowy może poruszać się realizując przysługującą służebność musi być oznaczona, przy tym jest to też przestrzeń, w której właściciel nieruchomości obciążonej nie może podejmować działań, które przedsiębiorcy przesyłowemu utrudniłyby lub uniemożliwiłyby wykonywanie służebności. Tak więc przestrzeń, o której tu mowa, jej rozmiar, wielkość, są determinowane przez treść służebności i niewątpliwie przestrzeń ta to nie tylko przestrzeń (nad gruntem) zajęta przez przewody przesyłowe. Potrzeba oznaczenia obszaru w jakim po nieruchomości obciążonej poruszać się może przedsiębiorca przesyłowy wykonując służebność leży nie tylko w jego interesie, ale i w interesie właściciela nieruchomości obciążonej, który w ten sposób uzyskuje wiedzę o przestrzennym zakresie uprawnień przedsiębiorcy i o takim zakresie jego własnych właścicielskich uprawnień.

W uzasadnieniu postanowienia, Sąd Najwyższy wskazał, iż ta przestrzeń (pas gruntu) wyznacza tylko granice wykonywania służebności, której treść wynika z sentencji postanowienia. Korzystanie z pasów nieruchomości znajdujących się pod liniami przesyłowymi będzie możliwe tylko wtedy, gdy okaże się to niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania tych linii; w żadnym razie określenie granic tych pasów nie uprawnia przedsiębiorcy do stałego z nich korzystania.

Zatem w ocenie Sądu biegły słusznie przyjął pas szerokości 3,4 m, skoro taka szerokość w ocenie uczestnika – przedsiębiorcy przesyłowego, który będzie korzystał z tej służebności, jest niezbędna do wykonywania służebności. Nie ma potrzeby poszerzania tej przestrzeni do 6 m, skoro taka przestrzeń nie jest niezbędna przedsiębiorstwu przesyłowemu do korzystania ze służebności. Jak już wyżej wskazano, przestrzeń ta wiąże się z ograniczeniem uprawnień właściciela (utrudniających lub uniemożliwiających przedsiębiorcy przesyłowemu wykonywanie służebności). Biegły uwzględnił również fakt, iż linie te obejmują również słupy i w miejscach w których posadowione są słupy poszerzył pas służebności różnicując go w zakresie tego czy jest to słup jedno czy dwuramienny. Również przyjęte przez biegłego powierzchnie: 4 m ² w koło słupu dwuramiennego i 22 m ² w koło słupu jednoramiennego wydają się być wystarczające.

Pełnomocnik podniósł szereg zarzutów co do przyjętej przez biegłego wysokości wynagrodzenia, które zdaniem sądu były chybione i w żaden sposób nie wykazane.

Zdaniem wnioskodawcy biegły nie uwzględnił trudności wynikających z konieczności podejmowania dodatkowych czynności z obróbką wokół słupów, wnioskodawca musi podejmować dodatkowe działania agrarne które generują dodatkowe koszty. Ręczna obróbka czy omijanie słupów dużymi maszynami rolniczymi, wydłużenie orki, siewu, powodują dodatkowe koszty. Ponadto usadowienie linii na granicy działki prowadzi do konfliktów z sąsiadem, albowiem wnioskodawca zmuszony jest wjeżdżać na pole sąsiada. Na przedstawione zarzuty wnioskodawca nie zaoferował żądnych dowodów. Zatem w ocenie Sądu były one gołosłowne.

Zdaniem wnioskodawcy wynagrodzenie winno uwzględniać, iż możliwości zabudowy działki są ograniczone gdyby nie słupy, byłby on w stanie zabudować działkę budynkami gospodarczymi. Również w przypadku podniesienia takiego zarzutu to na wnioskodawcy spoczywało udowodnienie tego faktu, czego w ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał. Jak wynikało z mapy sporządzonej przez geodetę, na nieruchomości wnioskodawcy posadowiona jest linia niskiego napięcia zaopatrująca w energię elektryczną dom i inne zabudowania wnioskodawcy i uczestnika ad. 2. L. niskiego napięcia biegną przez działkę (...) za zabudowaniami, przez działkę (...) (własność S. S.) z tyłu działki patrząc od strony drogi, przy granicy z działką nr (...) oraz na działce nr (...) bliżej drogi niż bliżej środka działki, a następnie na granicy tej działki z działką sąsiednią(...) Ani wnioskodawca ani uczestnik nie wykazał, iż zamierzają wybudować jakieś budynki, ani tym bardziej w którym miejscu miałyby one zostać wybudowane. Działka nr (...) należąca do S. S. posiada powierzchnię 0,3033 ha, a linie umiejscowione są przy końcu działki patrząc od strony drogi. Zatem przy tej powierzchni działki i takim posadowieniu linii trudno byłoby uznać, by uniemożliwiały one jakąkolwiek zabudowę. Na działce nr (...) stanowiącej grunty rolne brak jest jakichkolwiek zabudowań. Tym bardzie nie wiadomo, gdzie miałyby te ewentualne zabudowania powstać.

Kolejnym zarzutem wnioskodawcy, było, iż wynagrodzenie winno uwzględniać również obniżenie wartości działki oraz utratę walorów wizualnych. Również i w tym przypadku wnioskodawca winien był wykazać, o ile i dlaczego wartość działki uległa obniżeniu (raz jeszcze wymaga podkreślenia, iż linie te nie przebiegają przez środek działek, a przez ich skrajne części) oraz jakie to walory wizualne (gruntów o przeznaczeniu gruntów ornych) zostały utracone.

Niekwestionowanym jest w doktrynie i orzecznictwie, iż wynagrodzenie należne na podstawie art. 305 ² § 2 kc powinno uwzględniać taki uszczerbek (cały uszczerbek), który jest następstwem ustanowienia służebności. Źródło rekompensowanego uszczerbku powinno więc leżeć w zdarzeniu jakim jest powstanie prawa, tu: służebności, przez które to zdarzenie uszczerbek ten staje się trwały i nieodwracalny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2011 r., (...) W niniejszej sprawie uszczerbek ten nie został wykazany.

W punkcie 5 sentencji postanowienia Sąd, na podstawie art. 520§ 1 kpc ustalił, że koszty postępowania ponoszą: wnioskodawca i uczestnicy postępowania, każdy zgodnie ze swym udziałem w sprawie, mając przede wszystkim na uwadze, że ostatecznie stanowisko żadnej ze stron co do wysokości należnego wynagrodzenia za ustanowienie służebności nie było zasadne. Mimo sprzeczności interesów stron - co do wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności – Sąd nie dostrzegł podstaw do odstąpienia od ogólnej zasady postępowania nieprocesowego przewidującej ponoszenie przez każdego z uczestników kosztów postępowania związanych ze swoim udziałem w sprawie. W postępowaniu nieprocesowym nie ma dwóch przeciwstawnych sobie stron, dlatego też nie można mówić o przegrywającym, który powinien zwrócić koszty postępowania wygrywającemu ( art. 98 § 1 ). Przeciwnie, z treści całego art. 520 kpc wynika, że ustawodawca zakłada, że w zasadzie uczestnicy postępowania są w tym samym stopniu zainteresowani jego wynikiem, a orzeczenie sądu udziela ochrony prawnej każdemu uczestnikowi. Dlatego ten, kto poniósł koszty sądowe lub koszty zastępstwa procesowego nie uzyska zwrotu wydanych kwot od innego uczestnika, ale i nie jest obowiązany do zwracania kosztów poniesionych przez innego uczestnika.

W punkcie 6 postanowienia Sąd nakazał pobrać od wnioskodawcy kwotę 1.232,39 zł tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania obejmujących wydatki związane z opinią biegłego geodety i rzeczoznawcy majątkowego. W niniejszej sprawie łączne wydatki z tego tytułu wyniosły 2.732,39 zł. Wnioskodawca uiścił łącznie zaliczkę w kwocie 1.500 zł, zatem pozostałą część (1.232,39 zł) poniósł tymczasowo Skarb Państwa i na podstawi art.83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ((...) ze zm.) kwotę te należało pobrać od wnioskodawcy.