Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2018r.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski (spr.)

Sędziowie: SO Bożena Czarnota

SO Renata Żywicka

Protokolant : st. sekr. sądowy Łukasz Szramke

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2018r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko Szkole Podstawowej w Z.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 12 lipca 2017r., sygn. akt IVP 69/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo i zasądza od powódki D. S. na rzecz pozwanej Szkoły Podstawowej w Z. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą, w tym 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/SSO Bożena Czarnota/

/SSO Tomasz Koronowski/

/SSO Renata Żywicka/

Sygn. akt IV Pa 43/17

UZASADNIENIE

Powódka D. S. wniosła do Sądu Rejonowego w Elblągu pozew o przywrócenie do pracy przeciwko swojemu pracodawcy Gimnazjum w S..

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że oświadczeniem datowanym na dzień 11 kwietnia 2017r. pozwany ustalił, że stosunek pracy powódki wygasł z dniem 31 sierpnia 2006r. z uwagi na nieposiadanie przez powódkę kwalifikacji wymaganych dla zajmowanego stanowiska. Powódka podała, że była zatrudniona jako nauczyciel historii od 1983r., a w roku 1986 nadano jej stopień nauczyciela mianowanego, potwierdzając tym samym posiadanie przez nią wykształcenia wyższego magisterskiego z przygotowaniem pedagogicznym. Powódka podniosła, że w akcie mianowania nie zobowiązano jej do uzupełnienia kwalifikacji. Tym samym, w ocenie powódki, wydana przez pozwanego decyzja o wygaśnięciu jej stosunku pracy z uwagi na brak wymaganych kwalifikacji jest niesłuszna i narusza prawo. Powódka zażądała zatem przywrócenia jej do pracy u pozwanego na dotychczasowych warunkach. Nadto, powódka podniosła, że nawet w przypadku przyjęcia decyzji pozwanego za zasadną, powódka w dalszym ciągu posiadałaby kwalifikacje do wykonywania pracy w bibliotece szkolnej. Z projektu arkusza organizacyjnego na przyszły rok szkolny wynika bowiem, że powódka mogłaby obsadzić cały etat w bibliotece szkolnej, który pozwany faktycznie przeznaczył dla nauczyciela logopedy posiadającego również kwalifikację do nauczania innych przedmiotów.

W odpowiedzi na pozew pozwany pracodawca Gimnazjum w S. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że w dniu 23 września 2016r. Kuratorium Oświaty w O. Delegatura w E. przeprowadziło kontrolę w sprawie zgodności zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami. W protokole kontroli z dnia 6 października 2016r. zawarto zalecenie, by wszystkie zajęcia realizowane w Gimnazjum w S. były prowadzone przez nauczycieli, którzy posiadają wymagane kwalifikacje, zgodnie z §3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli. W dniach 8-9 grudnia 2016r. przeprowadzono kolejną kontrolę, w wyniku której, na podstawie analizy dokumentacji potwierdzającej kwalifikacje powódki stwierdzono, że powódka nie posiada przygotowania pedagogicznego, co jest niezgodne z § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. W protokole kontroli z dnia 19 grudnia 2016r. zostało stwierdzone, iż powódka nie posiada przygotowania pedagogicznego, zaś w punkcie 1 zaleceń pokontrolnych zalecono zatrudnianie nauczycieli w Gimnazjum zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. z terminem realizacji do dnia 22 grudnia 2016r. W związku ze stanowiskiem Kuratorium Oświaty, realizując zalecenia pokontrolne, Dyrektor Gimnazjum w S. wystosował do powódki dwa pisma (z 12 grudnia 2016r. i 19 grudnia 2016r.) z prośbą o udokumentowanie posiadania przygotowania pedagogicznego niezbędnego do zajmowania stanowiska w gimnazjum. W odpowiedzi powódka w dniu 21 grudnia 2016r. przekazała pismo, w którym podała, że przygotowanie pedagogiczne posiada. W dniu 16 lutego 2017r. odbyła się kolejna kontrola (...)- (...) Kuratorium Oświaty w O.. W protokole pokontrolnym z dnia 24 lutego 2017r. w trybie bezzwłocznym zalecono ustalenie, czy powódka w chwili uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego posiadała przygotowanie pedagogiczne oraz zalecono doprowadzenie do zgodności z prawem sytuacji zatrudnienia powódki. Realizując zalecenia pokontrolne Dyrektor Gimnazjum w S. zwróciła się z kolejnym pismem do powódki, zobowiązując ją do niezwłocznego przedłożenia stosownego dokumentu potwierdzającego posiadanie przez nią przygotowania pedagogicznego. W odpowiedzi na w/w pismo w dniu 27 marca 2017r. wpłynęło pismo powódki, w którym powołała się ona na brak dostępu do swoich akt osobowych. Następnie, w dniu 6 kwietnia 2017r. wpłynęło pismo powódki, w którym poinformowała ona, że uznanie jej przygotowania pedagogicznego nastąpiło w akcie mianowania datowanym na 28 września 2000r.

Pozwany wskazał, że powódka w chwili zatrudnienia, tj. w dniu (...) na stanowisku nauczyciela w Szkole Podstawowej w Z. nie posiadała przygotowania pedagogicznego niezbędnego do zajmowania tego stanowiska zgodnie z obowiązującym w tym czasie rozporządzeniem Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia, zgodnie z którym kwalifikacje do nauczania w szkołach w zakresie wykształcenia posiada osoba, która ukończyła szkołę wyższą lub inną szkołę i ma przygotowanie pedagogiczne albo ukończyła szkołę kształcącą nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego zajmowania zgodnie z przepisami rozporządzenia są to wystarczające kwalifikacje.

Pozwany podał, że w roku 1983 absolwent studiów (...) nie uzyskiwał wraz z otrzymaniem dyplomu ukończenia studiów uprawnień do pracy w szkole. Absolwenci studiów magisterskich kierunku bibliotekoznawstwo posiadający dyplomy magisterskie odpowiedniego kierunku, w celu uznania ich kwalifikacji pedagogicznych musieli wykazać się zaliczeniem bloku przedmiotów pedagogicznych w czasie trwania studiów. Dokumentację w tym przypadku stanowi odpowiedni wpis w indeksie studenta, przy czym powódka nie przedstawiła takiego dokumentu.

Pozwany podniósł, że przed rokiem 1991 uzyskanie przygotowania pedagogicznego potwierdzane było także: świadectwem ukończenia kursu pedagogicznego prowadzonego przez zakład kształcenia nauczycieli lub świadectwem ukończenia studium pedagogicznego organizowanego i prowadzonego przez Instytut (...). Zaś od 1991r. przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną - w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin. O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy przy tym dyplom ukończenia studiów (specjalność nauczycielska) lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego.

Pozwany wskazał, że w dniu 28 września 2000r. Wójt Gminy M. wydał powódce akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Obowiązujący w owym czasie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz zmianie innych ustaw obligował nauczycieli nie spełniających wymagań kwalifikacyjnych do uzupełnienia wymaganych kwalifikacji pod rygorem wygaśnięcia stosunku pracy z dniem 31 sierpnia 2006r.

Pozwany podał, że na dzień 31 sierpnia 2006r. podstawę prawną dla określenia czy nauczyciel spełnia wymagania kwalifikacyjne stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 155, poz, 1288), który w § 1 pkt 3 definiuje przygotowanie pedagogiczne jako nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyka pedagogiczna — w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin, oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin; (...) o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom lub inny dokument wydany przez szkołę wyższą, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli i świadectwo ukończenia pedagogicznego kursu kwalifikacyjnego.

Pozwany wskazał także, że zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2001r., Nr 111, póz, 1194 - z późn. zm.) nauczyciele, którzy byli zatrudnieni na podstawie mianowania przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, póz. 239) zgodnie z kwalifikacjami, jednak w tym dniu byli zatrudnieni w szkole na stanowisku, do którego zajmowania nie posiadali wymaganych kwalifikacji, uzyskują z mocy prawa w dniu wejścia w życie ustawy stopień nauczyciela mianowanego. W przypadku nieuzupełnienia kwalifikacji stosunek pracy wygasa z dniem 31 sierpnia 2006r.

Pozwany podniósł, że na podstawie przytoczonych przepisów stosunek pracy osoby, która nie posiada kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego stanowiska wygasa z mocy prawa, a czynność dyrektora szkoły ma charakter wyłącznie deklaratoryjny, polegający na stwierdzeniu tego wygaśnięcia. Z przepisu nie wynika termin, w którym ma nastąpić stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy. Powinno to nastąpić niezwłocznie po uzyskaniu przez dyrektora szkoły pewności co do wystąpienia takich okoliczności. W stosunku do powódki niezwłocznie po uzyskaniu pewności (wobec nieprzedstawiania przez powódkę stosownych dokumentów) o nieposiadaniu przez powódkę przygotowania pedagogicznego zarówno w momencie zatrudnienia jako nauczyciela, w chwili wydania aktu mianowania z dnia 28 września 2000r., w dniu 31 sierpnia 2006r., jak również obecnie, dokonano czynności polegającej na stwierdzeniu wygaśnięcia stosunku pracy.

Nadto, pozwany podniósł, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-bibliotekarza posiada osoba, która ukończyła studia wyższe w zakresie bibliotekoznawstwa na poziomie wymaganym od nauczyciela danego typu szkoły oraz posiada przygotowanie pedagogiczne. W związku zaś z faktem, iż powódka nie może udokumentować przygotowania pedagogicznego, nie posiada tym samym kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela-bibliotekarza w szkole.

Wyrokiem z dnia 12 lipca 2017r. sygn.. akt IV U P 69/17 Sąd Rejonowy w Elblągu przywrócił powódkę D. S. do pracy w pozwanym Gimnazjum w S. na dotychczasowych warunkach nauczyciela mianowanego sprzed dokonanego w dniu 11 kwietnia 2017r. stwierdzenia wygaśnięcia jej stosunku pracy (pkt I), zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego (pkt II) oraz ustalił i nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Elblągu kwotę 2.324 zł tytułem kosztów sądowych, od których uiszczenia powódka była zwolniona z mocy ustawy (pkt III).

Sąd I instancji oparł się na następujących ustaleniach i wnioskach:

Powódka D. S. (z d. K.) odbyła studia magisterskie dzienne na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły (...) w O. i uzyskała w dniu 23 czerwca 1983r. tytuł magistra (...)

W dniu (...) powódka została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na stanowisku nauczyciela w Szkole Podstawowej w Z..

Z dniem (...) powódka rozpoczęła pracę w Gimnazjum w Z. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku nauczyciela (...) w wymiarze 13/18 etatu.

W dniu (...) powódka została zatrudniona w Gimnazjum w S. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 28 września 2000r. Wójt Gminy M. nadał powódce stopień nauczyciela mianowanego, stwierdzając, iż posiada ona wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym i może być zatrudniona w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach średnich. Z dniem 01 października 2000r. stosunek pracy powódki uległ przekształceniu w stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania.

Wykonując zalecenia pokontrolne (...) Kuratorium Oświaty w O., w dniach 12 grudnia 2016r., 19 grudnia 2016r. oraz 03 kwietnia 2017r. Dyrektor Gimnazjum w S. wystosowała do powódki pisma wzywając ją do udokumentowania posiadanego przez nią przygotowania pedagogicznego niezbędnego do zajmowania stanowiska nauczyciela w gimnazjum zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli.

Powódka w zakreślonym terminie nie przedstawiła żadnego innego dokumentu, któy potwierdzałby posiadanie ww. kwalifikacji, poza tymi, które znajdowały się już w aktach osobowych powódki.

W dniu 28 czerwca 2017r. powódka przedłożyła dokumentację potwierdzającą, że była studentką Wyższej Szkoły (...) w O. na kierunku (...) oraz zaświadczenie (...) w O., Wydziału Humanistycznego w O. potwierdzające, że w trakcie studiów na ww. kierunku powódka zdobyła przygotowanie pedagogiczne (kwalifikacje do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych).

Na poparcie poczynionych ustaleń sąd I instancji przywołał dowody w wyszczególnionych w uzasadnieniu dokumentów z akt osobowych i akt sprawy, takich jak: dyplom – k. A5 akt osobowych powódki, odpis z indeksu – k. A4 akt osobowych powódki, wyciąg z aktu małżeństwa – k. A6 akt osobowych powódki, umowy o pracę – k. B1, B65 i B71 akt osobowych powódki, akt nadania – k. B73 akt osobowych powódki, pisma Dyrektora Gimnazjum w S. – k. (...), A11 i A14 akt osobowych powódki, kopia kart indeksu powódki za rok studiów trzeci i czwarty k.205-208, zaświadczenie (...) Wydziału Humanistycznego w O. z dnia 20 czerwca 2017r. k. 210.

Rozważania Sąd Rejonowy rozpoczął od konkluzji, że powództwo podlegało uwzględnieniu, skutkując przywróceniem jej do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy. Spór sprowadzał się do ustalenia, czy powódka na dzień 31 sierpnia 2006r. posiadała wymagane kwalifikacje do zatrudnienia na podstawie mianowania, jako nauczyciel w szkole – pozwanym Gimnazjum, tj. czy posiadała tzw. przygotowanie pedagogiczne. Sąd I instancji podkreślił, że żaden inny zakres kwalifikacji powódki w toku postępowania nie był kwestionowany. Ustaleń w tym zakresie Sąd Rejonowy dokonał w oparciu o znajdujące się w aktach sprawy dokumenty, niekwestionowane przez strony postępowania, a przede wszystkim akta osobowe powódki, a ponadto w oparciu o zaświadczenie (...) w O. Wydziału Humanistycznego, który jest następcą prawnym uczelni powódki, na której uzyskała tytuł magistra. Dokument ten, podobnie zresztą jak kopie wpisów do jej indeksu studenckiego za lata studiów trzeci i czwarty, nie zostały skutecznie przez stronę pozwaną zakwestionowane w toku niniejszego postępowania.

Sąd Rejonowy wyjaśnił dalej, że bezspornym było to, że powódka była zatrudniona na podstawie mianowania, co było konsekwencją nadania powódce w dniu 28 września 2000r. stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego przez Wójta Gminy M.. Ten akt prawny stanowił podstawę przekształcenia jej stosunku pracy w stosunek pracy z mianowania. Należy zatem wskazać otoczenie prawne, w jakim doszło do wydania takiego aktu. Zgodnie z jego treścią nastąpiło to w oparciu o treść art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239). Zgodnie z tym przepisem nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania z tym dniem uzyskują z mocy prawa stopień nauczyciela mianowanego i stają się nauczycielami zatrudnionymi na podstawie mianowania w rozumieniu ustawy Karta Nauczyciela, z tym że z nauczycielami zatrudnionymi na podstawie mianowania, którzy nie posiadają wymaganych kwalifikacji, stosunek pracy wygasa z dniem 31 sierpnia 2006r., o ile wcześniej nauczyciele ci nie uzupełnią kwalifikacji lub nie zostanie z nimi rozwiązany stosunek pracy w odrębnym trybie. W przypadku nauczycieli, którzy do dnia 31 grudnia 2006r. nabyliby uprawnienia emerytalne, o których mowa w art. 88 ust. 1 i 2 ustawy Karta Nauczyciela, stosunek pracy wygasać miał z dniem 31 grudnia 2006r. Przepis ten wszedł w życie w tej treści z dniem 6 kwietnia 2000r.

Na chwilę nadania powódce aktu stopnia zawodowego nauczyciela mianowanego wobec powódki nie były zgłaszane żadne zastrzeżenia i uwagi co do konieczności uzupełnienia przez nią jakichkolwiek kwalifikacji. Przepis ten zresztą nie był wyłącznie adresowany do nauczycieli z „niepełnymi kwalifikacjami” na dzień jego wejścia w życie. Nie można więc założyć, że wszyscy nauczyciele, którzy uzyskali taki stopień awansu zawodowego nauczyciela, należeli do grupy nauczycieli z niepełnymi kwalifikacjami.

Następnie z dniem 21 października 2001r. treść tego przepisu została zmodyfikowana, a zgodnie z treścią art. 27 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001r. zmieniającej ustawę Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2001r. nr 111 poz. 1194) - Nauczyciele, którzy byli zatrudnieni na podstawie mianowania przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239) zgodnie z kwalifikacjami, jednak w tym dniu byli zatrudnieni w szkole na stanowisku, do którego zajmowania nie posiadali wymaganych kwalifikacji, uzyskują z mocy prawa w dniu wejścia w życie ustawy stopień nauczyciela mianowanego. W przypadku nieuzupełnienia kwalifikacji stosunek pracy wygasać miał z dniem 31 sierpnia 2006r., a w przypadku nauczycieli, którzy do dnia 31 grudnia 2006r. nabyliby uprawnienia emerytalne, o których mowa w art. 88 ust. 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 3, stosunek pracy wygasa miał z dniem 31 grudnia 2006r.

W świetle pierwszej ustawy zamieniającej ustawę Karta Nauczyciela, kluczowym momentem jest wejście w życie tej ustawy i ustalenie, czy w tym dniu nauczyciel będąc zatrudnionym na podstawie mianowania, miał kwalifikacje do swojego stanowiska, czy nie. Nie ma znaczenia, czy przed wejściem w życie tej ustawy był zatrudniony na podstawie mianowania, mając ówcześnie do tego kwalifikacje. I w tym i w tym przypadku jeśli na moment wejścia w życie ustawy kwalifikacji nie miał, poddany był procedurze uzupełnienia kwalifikacji do 31 sierpnia 2006r.

Rzecz jednak w tym, że zdaniem Sądu Rejonowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że powódka nie posiada kwalifikacji poprzez nieposiadanie takowego przygotowania pedagogicznego, a zatem, że należała do jednego, czy też drugiego kręgu nauczycieli, do których kierowany był art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000r., czy też art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001r. w zakresie konieczności uzupełnienia kwalifikacji w zakreślonym terminie. Wynika to z analizy przedłożonego przez powódkę zaświadczenia (...) w O., jak i kopii wpisów do jej indeksu studenckiego w porównaniu z obowiązującymi ówcześnie, jak i później przepisami aktów wykonawczych, określających kwalifikacje wymagane do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela.

Na marginesie sąd I instancji zaznaczył, że decyzja pracodawcy podjęta została w oparciu o ustalenia komisji Kuratorium Oświaty, które przeprowadzało kontrolę doraźną, i które stwierdziło brak posiadanych przez powódkę kwalifikacji pedagogicznych, z tym, że z treści protokołu tej kontroli nie wynika, w jaki sposób przedmiotowe wnioski zostały uzyskane, w szczególności by analizowano cały przebieg rozwiązań normatywnych, które leżały u podstaw określania kwalifikacji zawodowych nauczycieli od początku zatrudnienia powódki, ani by brano pod uwagę rodzaj ukończonych przez nią studiów, kierunku i specjalizacji.

Przechodząc do konkretnej analizy Sąd Rejonowy wskazał, że powódka ukończyła studia wyższe, uzyskując tytuł magistra na Wyższej Szkole (...) w O. na kierunku (...), na specjalizacji (...), przechodząc przygotowanie pedagogiczne. Wynika to łącznie zarówno z akt osobowych powódki, kopii jej indeksu oraz przedłożonego zaświadczenia (...) (...)- (...) w O. Wydziału Humanistycznego.

Fakt uzyskania przez powódkę przygotowania pedagogicznego znajduje potwierdzenie w analizie przepisów wykonawczych do ustawy Karta Nauczyciela obowiązujących w dacie, kiedy powódka podjęła zatrudnienie.

W pierwszej kolejności, jako kluczowe wskazano tutaj należy rozporządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz.U. z 1982 nr 29 poz. 206). Zgodnie z §1 tego rozporządzenia: Kwalifikacje do nauczania w szkołach w zakresie wykształcenia posiada osoba, która ukończyła szkołę wyższą lub inną szkołę i ma przygotowanie pedagogiczne albo ukończyła szkołę kształcącą nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego zajmowania zgodnie z przepisami rozporządzenia są to wystarczające kwalifikacje. Dalej w §3 ust. 1 i 2 rozporządzenie stanowiło, że kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych ma osoba, która ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym albo studia wyższe bez tego przygotowania i studium pedagogiczne. W terminie do dnia 31 sierpnia 1990r. kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych można było uzyskać również przez uzyskanie świadectwa dojrzałości i ukończenie studium pedagogicznego.

Natomiast zgodnie z §13 ust. 1 tego rozporządzenia, kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych posiada osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku (...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne i posiada tytuł zawodowy magistra, albo ukończyła studia wyższe o kierunku (...), posiada tytuł zawodowy magistra oraz ukończyła studium pedagogiczne. Z porównania wyżej wymienionych przepisów wynika, że osoba, która posiadała ukończone tytułem magistra studia wyższe o kierunku (...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne, by być zatrudnionym w szkole na stanowisku nauczyciela nie musiała się legitymować tym, by były to studia z odrębnym przygotowaniem pedagogicznym, czy też jak stanowi rozporządzenie, nie musiała wykazać się ukończonym studium pedagogicznym. Zdaniem Sądu Rejonowego jest to wynikiem konsekwencji prawodawcy, który uznał, że sam fakt ukończenia studiów o kierunku (...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne, stwierdza, że w programie studiów taka osoba zobowiązana była do zapoznania się z aspektami kwalifikacji pedagogicznych, co jest o tyle uzasadnione, że ten kierunek i specjalizacja były nakierowane na pracę w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych w swej nazwie.

Jak widać z treści §13 ust. 1 tego rozporządzenia in fine, w takim samym charakterze mogła być zatrudniona osoba, które ukończyła studia na tym samym kierunku, ale innej specjalizacji, tyle że już wówczas wymagane było od niej dodatkowo odbycie i ukończenie studium pedagogicznego.

Sąd Rejonowy stanął więc na stanowisku, że interpretacja ww. przepisów wskazuje na to, że zdaniem prawodawcy ukończenie studiów o kierunku (...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne konsumowało w swoim programie ww. „studium pedagogiczne”.

Powyższe wnioskowanie uzasadnia także porównanie ze sobą §1 ust. 1 i 2 przedmiotowego rozporządzenia. Za warte zauważenia sąd I instancji uznał to, że ówcześnie obowiązujące przepisy wprost nie stanowiły o tym, że nauczycielem musi być osoba, która ukończy szkołę wyższą lub średnią o tzw. profilu nauczycielskim. Wystarczające było ukończenie szkoły lub studiów wyższych wraz z przygotowaniem pedagogicznym, albo dodatkowo ukończenie studium pedagogicznego. Niezależnie od tego Sąd Rejonowy wskazał, że fakt nabycia przez powódkę przygotowania pedagogicznego potwierdza wcześniej wspomniane zaświadczenie – dokument (...) (...)- (...) w O. z dnia 20 czerwca 2017r. Z kolei z kopii wpisów do indeksu studenckiego powódki wynika, że jej specjalizacją były biblioteki szkolne. Tym samym w ocenie Sądu powódka spełniła przesłanki określone w §13 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Kolejnym aktem prawnym regulującym przedmiotowe kwestie było r ozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 maja 1989r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz.U. z 1989r. nr 34 poz. 189). Zgodnie z §1 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia, kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, o których mowa w art. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 3, poz. 19, Nr 25, poz. 187 i Nr 31, poz. 214, z 1983r. Nr 5, poz. 33, z 1988r. Nr 19, poz. 132 i z 1989r. Nr 4, poz. 24), z uwzględnieniem § 2-12 tego rozporządzenia, posiada osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia studiów wyższych o kierunku zgodnym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne. Przez przygotowanie pedagogiczne rozumiało się: 1) ukończenie studiów wyższych na kierunku i specjalności kształcącej nauczycieli, 2) ukończenie studiów wyższych na innych kierunkach i specjalnościach oraz jednej z niżej wymienionych form przygotowania pedagogicznego: a) studium pedagogiczne, b) międzywydziałowe studium pedagogiczne, c) Studium (...) dla nauczycieli akademickich, d) studium podyplomowe dla nauczycieli, e) inna forma przygotowania do pracy w zawodzie nauczyciela, organizowana w systemie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli i nauczycieli akademickich.

Dalej w §18 prawodawca stanowił, że kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w bibliotekach szkół podstawowych i zasadniczych szkół zawodowych posiada osoba, która uzyskała świadectwo dojrzałości liceum bibliotekarskiego lub dyplom policealnego studium bibliotekarskiego, a ponadto ukończyła bibliotekarskie studium pedagogiczne.

Sąd I instancji podkreślił, że w ww. rozporządzeniu pojawiła się regulacja, następnie powtarzana w kolejnych regulacjach wykonawczych, która stanowiła, że nauczycieli, którzy do dnia wejścia w życie rozporządzenia spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów oraz uzyskali mianowanie, uznaje się za posiadających kwalifikacje w rozumieniu przepisów niniejszego rozporządzenia (§20 tego rozporządzenia).

Określenia, w jaki sposób spełnia się tę przesłankę posiadania przygotowania pedagogicznego, dokonano w r ozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz.U. z 1991r. nr 98 poz. 433). W §1 prawodawca stwierdził, że ilekroć w niniejszym rozporządzeniu jest mowa o: 1) nauczycielu należy przez to rozumieć nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych wymienionych w art. 1 pkt 1-5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 3, poz. 19, Nr 25, poz. 187 i Nr 31, poz. 214, z 1983r. Nr 5, poz. 33, z 1988r. Nr 19, poz. 132, z 1989r. Nr 4, poz. 24 i Nr 35, poz. 192, z 1990r. Nr 34, poz. 197 i 198, Nr 36, poz. 206 i Nr 72, poz. 423 oraz z 1991r. Nr 95, poz. 425), 2) przygotowaniu pedagogicznym – należy przez to rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom (zaświadczenie) szkoły wyższej albo świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego prowadzonego przez zakład kształcenia nauczycieli lub Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.

Od dnia 30 stycznia 1994r. dokonano modyfikacji brzmienia §1 pkt 2), wskazując, że o ile mowa o przygotowaniu pedagogicznym - należy przez to rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom (zaświadczenie) szkoły wyższej albo świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego prowadzonego przez zakład kształcenia nauczycieli albo placówkę doskonalenia nauczycieli lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.

Podobnie jednak jak poprzednio, w rozporządzeniu znalazł się przepis (§12), zgodnie z którym nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów oraz uzyskali mianowanie, posiadają kwalifikacje w rozumieniu przepisów niniejszego rozporządzenia.

Kolejna regulacja tej materii znalazła się w r ozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2002r. nr 155 poz. 1288). W obecnie obowiązującym akcie prawnym w §1 prawodawca wskazał, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) nauczycielu - należy przez to rozumieć nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 i ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela; 2) kursie kwalifikacyjnym - należy przez to rozumieć kurs kwalifikacyjny prowadzony przez placówkę doskonalenia nauczycieli, zakład kształcenia nauczycieli lub inną jednostkę, zgodnie z przepisami w sprawie rodzajów, zasad tworzenia, przekształcania i likwidowania oraz zasad działania placówek doskonalenia nauczycieli; 3) przygotowaniu pedagogicznym - należy przez to rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną - w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin, oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin.

O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom lub inny dokument wydany przez szkołę wyższą, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli i świadectwo ukończenia pedagogicznego kursu kwalifikacyjnego.

Także i tutaj w §20 rozporządzenia zadecydowano, że nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia na podstawie mianowania, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.

Zaznaczono także, że określono sposób, w jaki nauczyciel, lub kandydat na niego ma wykazywać posiadanie kwalifikacji wymaganych przez regulatora prawnego, wskazując, że może to być inny dokument wydany przez szkołę wyższą (…).

Nawiązując do tego, że w ocenie Sądu Rejonowego zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazuje, że powódka dysponowała odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym, do bycia zatrudnionym w szkole na stanowisku nauczyciela (podkreślić przy tym należy, że w sprawie analizowana była tylko i wyłącznie kwestia braku tego elementu zestawu kwalifikacji zawodowych), co wynika z analizy ww. przedstawionych przepisów wykonawczych obowiązujących w chwili zatrudnienia powódki, a ponadto wykazała ten fakt innym dokumentem wydanym przez szkołę wyższą, czego wymagają obecnie obowiązujące przepisy wykonawcze, zdaniem sądu I instancji stwierdzić należało, że nie było podstaw do zaistnienia zdarzenia prawnego, jakim miałoby być wygaśnięcie stosunku pracy powódki z porwaną z dniem 31 sierpnia 2006r., a co za tym idzie nie było podstaw do stwierdzenia wygaśnięcia tego stosunku pracy przez pozwaną. Stąd zaistniały przesłanki do przywrócenia powódki do pracy na dotychczasowych warunkach, a więc nauczyciela mianowanego pozwanej, zatrudnionego na podstawie mianowania, zgodnie z obecnie obowiązującym art. 10 ust. 5 Karty Nauczyciela.

Rozstrzygając o kosztach procesu, Sąd Rejonowy oparł się o treść art. 98§1 i 3 kpc oraz regulacji zawartej w §9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800) i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego. Jednocześnie na zasadzie art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016r. poz. 623) sąd I instancji ustalił i nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Elblągu kwotę 2.324 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, od której uiszczenia powódka była zwolniona z mocy ustawy.

Pozwany złożył apelację od opisanego wyroku, zaskarżając go w całości i zarzucając:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233§1 kpc, polegające na:

a. dokonaniu przez Sąd pierwszej instancji błędnego ustalenia (str. 9 akapit 6 wyroku), że powódka zdobyła przygotowanie pedagogiczne (kwalifikacje do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych), przy jednoczesnym wskazaniu (str. 7 akapit 5 wyroku), że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że powódka nie posiada przygotowania pedagogicznego, co oznacza sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz stanowi o wzajemnej sprzeczności istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji,

b. nieprawidłowym ustaleniu, iż pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) z dnia 20 czerwca 2017r. stanowi zaświadczenie (str. 8 akapit 3 wyroku), pomimo braku w tym piśmie elementów wymaganych dla zaświadczenia, a w konsekwencji nieprawidłowe uznanie, iż pismo to potwierdza posiadanie przez powódkę przygotowania pedagogicznego,

c. ustaleniu w oparciu o treść wpisów w indeksie powódki i w/w pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) jakoby powódka posiadała przygotowanie pedagogiczne, podczas, gdy zarówno z treści wpisów w indeksie ani z treści przedmiotowego pisma nie wynika iżby powódka posiadała przygotowanie pedagogiczne do nauczania,

d. ustaleniu, że w/w pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) jak i treść wpisów w indeksie powódki przedstawionych dopiero na rozprawie nie zostały zakwestionowane, podczas gdy pozwana zakwestionowała przydatność tych dowodów dla rozstrzygnięcia sprawy oraz wskazała, że nie potwierdzają one okoliczności wskazanych przez powódkę,

e. wykazywaniu sprzecznych ustaleń przez Sąd pierwszej instancji wobec zebranych w sprawie dowodów, tj. raz twierdzenie, iż powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne (str. 8 akapit 3 wyroku), innym razem, że biblioteki szkolne i pedagogiczne (str. 9 akapit 4 wyroku), co miało istotne znaczenie dla wyniku sprawy, ponieważ Sąd pierwszej instancji, biorąc za podstawę rozstrzygnięcia uznanie, że powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne i pedagogiczne, stwierdził, że jest to tożsame z posiadaniem wymaganych kwalifikacji pedagogicznych, co było działaniem nieuprawnionym,

f. dokonaniu przez Sąd pierwszej instancji błędu w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, że powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne i pedagogiczne (str. 9 akapit 4 wyroku), podczas gdy okoliczność taka nie wynika z akt postępowania, nadto sama powódka nie stawiała takiego twierdzenia,

g. nieprawidłowym uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, że fakt uzyskania przez powódkę przygotowania pedagogicznego znajduje potwierdzenie w analizie przepisów wykonawczych do ustawy Karta Nauczyciela obowiązujących w dacie, kiedy powódka podjęła zatrudnienie, podczas gdy takich kwalifikacji zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami powódka nie uzyskała, które to błędy miały istotny wpływ na wynik sprawy,

2. naruszenie prawa materialnego, poprzez:

a. dokonanie błędnej wykładni §1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określania szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, polegającej na błędnym uznaniu, że w/w pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) rzekomo potwierdzające posiadanie przez powódkę odpowiednich kwalifikacji stanowi „inny dokument wydany przez szkołę wyższą", który świadczy o posiadaniu przygotowania pedagogicznego, podczas, gdy pismo to nie stanowi dokumentu, o którym mowa w tym przepisie, nadto, powódka nie spełnia wymagań określonych w tym przepisie, a zatem nie mógł on stanowić podstawy uznania posiadania przez powódkę przygotowania pedagogicznego,

b. dokonanie nieprawidłowego zastosowania przez Sąd pierwszej instancji §1 pkt 3 w/w rozporządzenia, polegającego na zastosowaniu tego przepisu w oparciu o pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) sporządzone dnia 20 czerwca 2017r., czyli po stwierdzeniu wygaśnięcia stosunku pracy, które nie mogło potwierdzać posiadania kwalifikacji przez powódkę na dzień 31 sierpnia 2006r.,

c. naruszenie przepisu §1, §3 ust. 1 i 2, §13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia poprzez uznanie, że:

– sama nazwa studiów ((...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne - przy czym specjalność powódki tak się nie nazywała, o czym była wyżej mowa) dowodzi uzyskania przez powódkę przygotowania pedagogicznego, podczas gdy nie nazwa, lecz jedynie program studiów może wykazać, czy takowe przygotowanie powódka posiada,

– dokonanie przez Sąd pierwszej instancji wykładni, zgodnie z którą ukończenie specjalizacji biblioteki szkolne i pedagogiczne (przy czym specjalność powódki tak się nie nazywała, o czym była wyżej mowa) uprawnia do wykonywania zawodu nauczyciela, przy jednoczesnym uznaniu, że aby wykonywać ten zawód osoby, które ukończyły kierunki nauczycielskie były zobowiązane uzyskać szczególne przygotowanie pedagogiczne; a zatem zgodnie z wykładnią Sądu osoba, która nie uzyskała przygotowania pedagogicznego wymaganego dla nauczycieli, może zostać nauczycielem poprzez ukończenie specjalizacji biblioteki szkolne i pedagogiczne, bez posiadania odrębnego przygotowania pedagogicznego, która to wykładnia przyjęta przez Sąd pierwszej instancji jest niemożliwa do zaakceptowania,

d. naruszenie pozostałych przywołanych przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego w zakresie w jakim Sąd stwierdził, że:

– jeżeli powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne i pedagogiczne, to posiada przygotowanie pedagogiczne do pracy w szkole jako nauczyciel,

– ww. pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego oraz wpisy w indeksie powódki potwierdzają posiadanie przez powódkę przygotowania pedagogicznego,

które to naruszenia miały istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, pozwany wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za pierwszą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych,

ewentualnie o:

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Elblągu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego,

3. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji pozwany przypomniał krótko kwestię kontroli przeprowadzonych przez Kuratorium Oświaty w O. Delegatura w E. i wywodził następnie, że powódka w chwili zatrudnienia, tj. w dniu (...) na stanowisku nauczyciela w Szkole Podstawowej w Z. nie posiadała przygotowania pedagogicznego niezbędnego do zajmowania tego stanowiska. Zgodnie z obowiązującym w tym czasie rozporządzeniem Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określania szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia - § 1 w/w rozporządzenia - kwalifikacje do nauczania w szkołach w zakresie wykształcenia posiada osoba, która ukończyła szkołę wyższą lub inną szkołę i ma przygotowanie pedagogiczne albo ukończyła szkołę kształcącą nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego zajmowania zgodnie z przepisami rozporządzenia są to wystarczające kwalifikacje.

W 1983r. absolwent studiów (...) nie uzyskiwał wraz z otrzymaniem dyplomu ukończenia studiów uprawnień do pracy w szkole. Absolwenci studiów magisterskich kierunku bibliotekoznawstwo, posiadający dyplomy magisterskie odpowiedniego kierunku, w celu uznania ich kwalifikacji pedagogicznych musieli wykazać się zaliczeniem bloku przedmiotów pedagogicznych w czasie trwania studiów. Dokumentację w tym przypadku stanowi odpowiedni wpis w indeksie studenta. Powódka co prawda przedstawiła kserokopię stron w indeksie, jednakże ukazane tam wpisy nie potwierdzają uzyskania wymaganego przygotowania pedagogicznego. Co istotne, Sąd pierwszej instancji również nie wykazał zarówno w zakresie jakościowym jak i ilościowym, aby wpisy te świadczyły o posiadaniu takiego przygotowania pedagogicznego. Sąd pierwszej instancji dokonał błędnego ustalenia stanu faktycznego, uznając za udowodnioną okoliczność zdobycia przez powódkę przygotowania pedagogicznego (kwalifikacje do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych), podczas gdy nie zostało to udowodnione.

Oparcie się przez Sąd pierwszej instancji na piśmie Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...), rzekomo potwierdzającym przygotowanie pedagogiczne powódki było działaniem nieprawidłowym. Pismo te, nie stanowi zaświadczenia, nie jest „innym dokumentem", nie udowadnia również faktu posiadania przez powódkę wymaganych kwalifikacji. Pomijając kwestie formalno-prawne - pismo to nie spełnia wymagań merytorycznych niezbędnych dla zaświadczeń - wskazać należy w ocenie pozwanego, że nie zawiera ono żadnego uzasadnienia lub choćby wskazania, w oparciu o jakie elementy dokonano ustaleń opisanych w przedmiotowym piśmie.

Sąd pierwszej instancji dokonał błędnej wykładni § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określania szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, uznając, że pismo prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) stanowi ,,inny dokument wydany przez szkołę wyższą", który świadczy o posiadaniu przygotowania pedagogicznego.

Przedmiotowe pismo (...) (...)- (...) samo w sobie wskazuje co najwyżej (przy uznaniu pisma za miarodajne, co jednak nie ma miejsca) na posiadanie przez powódkę kwalifikacji do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych, nie zaś do pracy na stanowisku nauczyciela, ani do nauczania czy prowadzenia zajęć dydaktycznych. Odczytywanie przez Sąd pierwszej instancji fragmentu tegoż pisma bez odniesienia się do definicji nawiasowej w nim zawartej: „przygotowanie pedagogiczne (kwalifikacje do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych)", powoduje nieprawidłową wykładnię oświadczenia tam zawartego. Nawet zatem przy uznaniu, że przedmiotowe pismo jest „innym dokumentem" w rozumieniu ww. rozporządzenia z 2002r. (co jednak nie ma miejsca) to uznać należałoby, że dokument ten nie potwierdza posiadania przez powódkę uprawnień do prowadzenia nauczania. Sąd pierwszej instancji dokonał zatem nie tylko nieuprawnionego uznania przedmiotowego pisma za zaświadczenie / „inny dokument" w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia, lecz również dokonał jego interpretacji w sposób, który należy uznać za wybiórczy i dowolny, z pominięciem istotnych fragmentów przedmiotowego pisma.

Dalej pozwany wywodził, że przedmiotowe pismo Prodziekana z dnia 20 czerwca 2017r. nie może odnosić się do sytuacji prawnej będącej przedmiotem sporu w niniejszej sprawie tj. wygaśnięcia stosunku pracy powódki wg stanu na dzień 31 sierpnia 2006r. Okoliczność przeciwną mógłby potwierdzać ewentualnie odpowiedni dokument pochodzący sprzed tej daty. Przedmiotowe pismo, wytworzone na potrzeby niniejszego postępowania, okoliczności tej potwierdzać nie może. W ocenie pozwanego Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ustalił, że powyższe pismo nie zostało zakwestionowane przez pozwaną, podczas, gdy zakwestionowała ona przydatność przedmiotowego pisma dla sprawy oraz wykazała, że nie potwierdza ono okoliczności mających znaczenie dla jej rozstrzygnięcia.

Następnie wywodzono w apelacji, że stanowisko Sądu pierwszej instancji cechuje wewnętrzna sprzeczność. Z jednej bowiem strony Sąd uznaje, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że powódka nie posiada kwalifikacji zawodowych poprzez nieposiadanie przygotowania pedagogicznego, powodujące konieczność uzupełnienia kwalifikacji w zakreślonym terminie, a jednocześnie uznaje za okoliczność udowodnioną, iż takowe przygotowanie powódka posiada. Sprzeczność w ustaleniach Sądu pierwszej instancji przejawia się także w stanowisku dotyczącym ukończonej przez powódkę specjalizacji. Raz Sąd pierwszej instancji twierdzi, iż powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne, dalej zaś że była to specjalizacja biblioteki szkolne i pedagogiczne (ze złożonego przez powódkę dopiero na terminie rozprawy wyciągu z indeksu wynika, że specjalizacją są biblioteki szkolne).

Utożsamianie ze sobą różnych zakresów specjalizacji jest niedopuszczalne, lecz Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo dokonał takiego właśnie ustalenia. Powódka nie twierdziła i nie wykazała, aby ukończyła specjalizację biblioteki szkolne i pedagogiczne. Stanowisko Sądu jest więc dalece niezrozumiałe. Następnie zaś przyjmując, że powódka ukończyła specjalizację biblioteki szkolne i pedagogiczne, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że oznacza to, iż posiada ona wymagane przygotowanie pedagogiczne, co nie polega na prawdzie.

Na marginesie wskazać należy, że w żaden sposób nie zostało wykazane przez Sąd pierwszej instancji, aby w wyniku ukończenia specjalizacji biblioteki szkolne i pedagogiczne (które to ustalenie jest nieprawidłowe z przyczyn wyżej wskazanych) uzyskiwało się wykształcenie wymagane na stanowisku nauczyciela w szkole.

Co więcej, Sąd dokonał ustalenia, iż sama nazwa studiów ((...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne) udowadniają uzyskanie przez powódkę przygotowania pedagogicznego. Zakładając, że taka była nazwa kierunku i specjalności (czemu przeczy choćby treść wpisów w indeksie powódki), to takie stanowisko byłoby nadinterpretacją, gdyż to nie nazwa studiów, a zrealizowany program studiów potwierdza to, jakie kwalifikacje powódka posiada.

Stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż fakt uzyskania przez powódkę przygotowania pedagogicznego znajduje potwierdzenie w analizie przepisów wykonawczych do ustawy Karta Nauczyciela obowiązujących w dacie, kiedy powódka podjęła zatrudnienie, nie znajduje oparcia w prawie. Fakt uzyskania przez powódkę przygotowania pedagogicznego winien wynikać z uzyskanego przez nią i udokumentowanego wykształcenia, którego powódka nie przedstawiła.

Definicja przygotowania pedagogicznego wprowadzona została rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991r. (Dz.U. Nr 98 poz. 433. z póź. zm.). Zgodnie z definicją przygotowanie pedagogiczne to: "nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej nauczanych przedmiotów w powiązaniu z kierunkiem, specjalnością kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin". Do czasu ukazania się powyższego rozporządzenia, przepisy uprzednio obwiązujące nie precyzowały, co należy rozumieć przez przygotowanie pedagogiczne. Tak więc osoby zatrudnione na stanowiskach nauczycieli do czasu wprowadzenia definicji przygotowania pedagogicznego uzyskiwały to przygotowanie poprzez ukończenie jednej z niżej wymienionych form kształcenia: a) studiów pedagogicznych, b) zakładu kształcenia nauczycieli (były to: dawne licea pedagogiczne, licea pedagogiczne dla wychowawczyń przedszkoli, studium nauczycielskie, studium wychowania przedszkolnego, studium nauczania początkowego, pedagogiczne studium techniczne, kolegium nauczycielskie, kolegium kształcenia nauczycieli języków obcych), c) studiów wyższych w specjalnościach, w których plany nauczania przewidywały przygotowanie pedagogiczne, d) studium pedagogicznego przy szkołach wyższych, e) kursu pedagogicznego organizowanego przez organ administracji szkolnej lub (...), f) studium pedagogicznego, g) studiów wyższych na kierunku i specjalności kształcącej nauczycieli, h) międzywydziałowego studium pedagogicznego, i) studium (...) dla (...) Akademickich, j) studium podyplomowego dla nauczycieli, k) innej formy przygotowania do pracy w zawodzie nauczyciela, organizowanej w systemie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli i nauczycieli akademickich.

Jeśli zatem osoba legitymuje się ukończeniem jednej z wymienionych form przygotowania pedagogicznego, to posiada ona przygotowanie pedagogiczne. W przeciwnym razie nie można stwierdzić posiadania przygotowania pedagogicznego.

Pozwany dodał, że rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemąjących wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli. (Dz.U. Nr 155, poz. 1288) stanowi w §15, że kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-bibliotekarza, z wyjątkiem bibliotek pedagogicznych, posiada osoba, która: 1) ukończyła wymagane do danego typu szkoły odpowiednio studia magisterskie lub wyższe zawodowe w zakresie bibliotekoznawstwa i posiada przygotowanie pedagogiczne.

Ukończone przez daną osobę studia w zakresie bibliotekoznawstwa w pełni nadają kwalifikacje do pracy na stanowisku nauczyciela-bibliotekarza w szkole, jednak pod warunkiem, że posiada się również przygotowanie pedagogiczne.

Wyżej opisane pismo Prodziekana Wydziału Humanistycznego (...) (...)- (...) nie jest dokumentem, który mógłby potwierdzić kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-bibliotekarza nawet w rozumieniu przepisów powołanego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Pisma Prodziekana stwierdzającego, że powódka „zdobyła przygotowanie pedagogiczne (kwalifikacje do pracy w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych)", czego dowodem miał być wpis specjalizacji „biblioteki szkolne" (a nie biblioteki szkolne i pedagogiczne) nie można rozpatrywać w kontekście ewentualnej równorzędności zdobytych w trakcie jej studiów kwalifikacji z ukończeniem wyżej wymienionych form kształcenia z zakresu przygotowania pedagogicznego.

Należy również zauważyć, że gdyby przedmiotowe pismo Prodziekana uznać nawet za zaświadczenie, to i tak nie miałoby to decydującego znaczenia dla sprawy.

Zaświadczenie takie nie nadaje bowiem uprawnień i może być podważone. Stanowisko takie potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 12 listopada 2009r., sygn. akt II SA/Wa 1198/09, zgodnie z którym „w rozpoznawanej sprawie M. S. (...) posiadała dyplom ukończenia wyższych studiów magisterskich na kierunku filologia polska - specjalność nauczycielska oraz zaświadczenie (...). z dnia [...] września 2001r. stwierdzające, że: "Posiada kwalifikacje na wykonywanie zawodu bibliotekarza, czego dowodem jest wpis małej specjalizacji - Nauka o książce w wysokości 180 godzin". Nie ulega wątpliwości, jak trafnie uznały organy orzekające w sprawie, iż skarżąca nie spełniała powyższych wymagań kwalifikacyjnych, gdyż posiadając przygotowanie pedagogiczne, nie ukończyła studiów magisterskich lub wyższych zawodowych w zakresie bibliotekoznawstwa, a nadto mając kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej (w zakresie nauczania języka polskiego), nie ukończyła studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego z zakresu bibliotekoznawstwa, ani też nie legitymuje się dyplomem ukończenia pomaturalnego studium bibliotekarskiego". Jak wynika z przytoczonego wyroku, mimo posiadania zawierającego uzasadnienie zaświadczenia uczelni organy, a następnie Sądy obu instancji uznały za dopuszczalne i konieczne zbadanie czy rzeczywiście strona posiadała odpowiednie kwalifikacje, a wobec ustalenia okoliczności przeciwnej zakwestionowały zaświadczenie.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, pozwany wskazał, że powódka nie wykazała posiadania takich uprawnień. Ani lakoniczne pismo prodziekana, ani wpisy w jej indeksie (zarówno treść jak i liczba godzin - tak w świetle obecnie jak i poprzednio obowiązujących przepisów) nie potwierdzają uzyskania przez nią kiedykolwiek przygotowania pedagogicznego.

W konsekwencji uznać należy, że powódka powinna ukończyć kurs pedagogiczny lub studia podyplomowe nadające przygotowanie pedagogiczne, a stanowisko wyrażone przez Kuratorium Oświaty było prawidłowe. Stanowisko nauczyciela może bowiem zajmować jedynie osoba, która ma do tego stosowne kwalifikacje.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za II instancję. Zaznaczyła przy tym, że z dniem 31 sierpnia 2017r. pozwane Gimnazjum w S. zostało włączone do Szkoły Podstawowej w Z., która jest zatem następca prawnym Gimnazjum. W uzasadnieniu stanowiska powódka wywodziła, że argumenty apelacji mają charakter wyłącznie polemiczny i nie wnoszą do sprawy nowych elementów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie wskutek pozyskania w postępowaniu odwoławczym dodatkowego dowodu w postaci informacji (...) (...)- (...) w O. z dnia 13 października 2017r. (k. 281). W informacji tej Wydział Humanistyczny UW-M wskazał, iż po wnikliwym zbadaniu akt osobowych powódki (nie powinno być przy tym wątpliwości, że chodziło o akta powódki jako studenta, a nie jako pracownika) i w oparciu o rozporządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. stwierdza się, że powódka nie posiada kwalifikacji do wykonywania zawodu nauczyciela. Powódka studiowała w okresie od 1 października 1979r. do 23 czerwca 1983r. na kierunku (...) w Wyższej Szkole (...).

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że nie znajduje zatem żadnego uzasadnienia konstatacja sądu I instancji, jakoby powódka ukończyła kierunek studiów o specjalności biblioteki szkolne i pedagogiczne. Takiej specjalności kierunku studiów nie wskazuje się w dyplomie ich ukończenia i w odpisie indeksu (k. A5 i A4 akt osobowych powódki) i nie potwierdza jej także jednoznaczna w swej treści informacja UW-M z dnia 13 października 2017r. Słusznie zresztą akcentuje się w apelacji, że powódka nie zgłaszała nawet takiego twierdzenia faktycznego. Trzeba zatem przyjąć, że omawiane ustalenie zostało poczynione przez Sąd Rejonowy w sposób dowolny, z naruszeniem art. 233§1 kpc.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje natomiast ustalenia faktyczne sądu I instancji co do okresów nauki powódki w Wyższej Szkole (...) w O. i przebiegu jej zatrudnienia, jak również wywód prawny Sądu Rejonowego, dotyczący zmian w okresie zatrudnienia powódki przepisów regulujących kwestię kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, a prowadzący do wniosku, że o ile powódka posiadałaby takie kwalifikacje w dacie zatrudnienia, miałaby je nadal. Nie ma wobec tego potrzeby szczegółowego ponawiania tych ustaleń faktycznych i wywodu prawnego (por. postanowienie SN z dnia 22 kwietnia 1997r., II UKN 61/97; wyrok SN z dnia 5 listopada 1998r., I PKN 339/98). Warto dodać tyle, że nie było sporne, iż w toku zatrudnienia powódka nie ukończyła takiej formy kształcenia, która skutkowałaby nabyciem uprawnień pedagogicznych.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można przyjąć, aby powódka posiadała w dacie zatrudnienia, a w konsekwencji również w dniu 31 sierpnia 2006r., kwalifikacje pedagogiczne wymagane do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela (w tym na stanowisku w bibliotece szkolnej). Należy przypomnieć, że zgodnie z obowiązującymi w dacie zatrudnienia powódki przepisami rozporządzenia Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 24 sierpnia 1982r. kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych miała osoba, która ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym albo studia wyższe bez tego przygotowania i studium pedagogiczne. W terminie do dnia 31 sierpnia 1990r. kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych można było uzyskać również przez uzyskanie świadectwa dojrzałości i ukończenie studium pedagogicznego. Natomiast kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych posiadała osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku (...) ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne i posiada tytuł zawodowy magistra, albo ukończyła studia wyższe o kierunku (...), posiada tytuł zawodowy magistra oraz ukończyła studium pedagogiczne.

Powódka nie spełnia powyższych wymagań. Ukończony przez nią kierunek studiów to (...), bez specjalności biblioteki szkolne i pedagogiczne, która mogłaby sugerować, że program studiów obejmował wymagane przepisami przygotowanie pedagogiczne. Jak wynika z ostatecznego stanowiska macierzystej uczelni powódki, nie można przyjąć, aby w wyniku ukończenia studiów nabyła ona kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela, co w ocenie Sądu Okręgowego należy rozumieć szeroko, czyli zarówno nauczyciela przedmiotu, jak i nauczyciela w bibliotece szkolnej. Wprawdzie indeks powódki wskazuje (k.206-209), iż zaliczała ona w toku studiów niektóre przedmioty o charakterze pedagogicznym (jak w szczególności specjalizacja – biblioteki szkolne i elementy pedagogiki społecznej), ale w świetle wymaganej w rozporządzeniu z 1982r. specjalizacji (biblioteki szkolne i pedagogiczne, a nie tylko biblioteki szkolne), nie mogą one świadczyć o uzyskaniu kwalifikacji koniecznych do zatrudnienia przynajmniej na stanowisku nauczyciela w bibliotece szkolnej, a co najwyżej o odbyciu części niezbędnych w celu uzyskania takich kwalifikacji zajęć programowych.

Nie mogła mieć wpływu na rozstrzygnięcie okoliczność, że w akcie nadania stopnia zawodowego nauczyciela mianowanego (k. B-73 akt osobowych powódki) nie zaznacza się obowiązku uzupełnienia kwalifikacji oraz iż określa się w nim, że powódka ma wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym i może być zatrudniona w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich.

Należy przypomnieć, że akt ten został wydany w dniu 28 września 2000r. w związku z wejściem w życie przywoływanej przez Sąd Rejonowy ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239). Żaden przepis ustawy zmieniającej, jak również żaden przepis Karty Nauczyciela, nie przewidywał obowiązku zamieszczania w tego rodzaju akcie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela informacji o konieczności uzupełnienia kwalifikacji pod rygorem wygaśnięcia stosunku pracy (co do zasady z dniem 31 sierpnia 2006r.), a próby zamieszczania tego rodzaju adnotacji spotkały się z negatywną oceną orzecznictwa (por. np. wyrok NSA z dnia 26 marca 2001r., II SA 168/01, niepubl.). Wprawdzie przy tym art. 9b ust. 5 Karty Nauczyciela (w brzmieniu z daty aktu nadania takiego stopnia powódce, tj. 28 września 2000r.) stanowił, że akt nadania stopnia awansu zawodowego zawiera m.in. wymienienie kwalifikacji nauczyciela oraz wskazanie typów i rodzajów szkół, w których nauczyciel może być zatrudniony, ale w ocenie Sądu Okręgowego należy przyjąć, że obecnie wymienienie takie ma charakter tylko informacyjny i z pewnością nie może samo w sobie prowadzić do przyznania nauczycielowi kwalifikacji wymaganych do zatrudnienia w tym zawodzie. Wynika to stąd, że z dniem 21 października 2001r. art. 9b ust. 5 Karty Nauczyciela został zmieniony w ten sposób, że w miejsce wymienienia kwalifikacji nauczyciela oraz wskazania typów i rodzajów szkół, w których nauczyciel może być zatrudniony, akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela miał (i ma do tej pory) zawierać jedynie informację o poziomie wykształcenia nauczyciela. Zmiana treści aktu nadania wprowadzona omawianą nowelizacją (Dz.U. z 2001r. Nr 111 poz. 1194 ze zmianami), wywiera skutki tylko w stosunku do nauczycieli, którym ten akt jest wydawany po wejściu w życie noweli z dnia 23 sierpnia 2001r., ale wyłącznie w tym sensie, że nie było wymagane wydanie nowych aktów nadania tym nauczycielom, którym wydano je przed dniem 21 października 2001r. Ustawa nowelizująca Kartę Nauczyciela z dniem 21 października 2001r. nie wskazywała bowiem, aby dotychczasowe akty nadania miały zachowywać swoją moc, a jedynie tyle, że nie podlegają one wymianie (art. 24). Oznacza to w ocenie Sądu Okręgowego, że wolą ustawodawcy było zachowanie mocy wiążącej wcześniejszych aktów nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela (jako decyzji administracyjnych) w takim zakresie, w jakim miały być wydawane dalsze akty, tj. co do samego faktu nadania stopnia awansu zawodowego, a nie odnośnie ani rodzajów szkół, w których dany nauczyciel może być zatrudniony, ani jego kwalifikacji. Kwalifikacje te (spełnienie wymagań przewidywanych przez przywoływane wyżej przepisy wykonawcze) muszą wobec powyższego być wykazywane innymi środkami dowodowymi (przede wszystkim stosownymi dyplomami lub zaświadczeniami ukończenia studiów lub kursów) przez wszystkich nauczycieli, którzy nabyli stopień awansu zawodowego, w tym przez tych, którym akt nadania takiego stopnia wydano przed dniem 21 października 2001r.

Skoro żaden zebrany w toku postępowania dokument nie potwierdza, aby na dzień 31 sierpnia 2006r. powódka legitymowała się kwalifikacjami pedagogicznymi wymaganymi do zatrudnienia w charakterze nauczyciela przedmiotu lub w bibliotece szkolnej, to po pierwsze nie miały znaczenia twierdzenia pozwu dotyczące możliwości zatrudnienia powódki w bibliotece szkolnej i po drugie należy przyjąć, że słuszny jest zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela. Należy przypomnieć, że z przepisu tego wynika, iż co do nauczyciela, który nie spełniał wymagań kwalifikacyjnych i ich nie uzupełnił, stosunek pracy wygasa co do zasady z dniem 31 sierpnia 2006r. W ocenie Sądu Okręgowego z przywołanych wyżej przyczyn doszło w wypadku powódki do takiego właśnie wygaśnięcia stosunku pracy, co w prawidłowy sposób zostało stwierdzone przez Dyrektora Gimnazjum w S. w oświadczeniu z dnia 11 kwietnia 2017r. (część C akt osobowych powódki). Dodatkowo należy zauważyć, że skoro oświadczenie to ma charakter tylko deklaratoryjny, a nie prawnokształtujący, to nie mogło wywołać skutku w postaci rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli zatem w ocenie powódki przedmiotowe oświadczenie Dyrektora nie powodowało rozwiązania stosunku pracy i nie doszło też do wygaśnięcia tego stosunku z mocy prawa, a powódka była zainteresowana dalszym świadczeniem pracy, to w istocie powinna ona była wystąpić nie z roszczeniem o przywrócenie do pracy, a o dopuszczenie do pracy.

W świetle dotychczasowych rozważań omawianie pozostałych zarzutów apelacji stało się zbędne. Ponieważ powództwo okazało się ostatecznie bezzasadne, zaskarżony wyrok podlegał zmianie na podstawie art. 386§1 kpc przez oddalenie powództwa i stosowne do niego rozstrzygnięcie o kosztach procesu za I instancję, oparte o wynikającą z art. 98§1 kpc zasadę odpowiedzialności za jego wynik. Zasądzona na rzecz pozwanego kwota 180 zł to stawka minimalna wynagrodzenia pełnomocnika, wynikająca z §9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 poz. 265). Jako podstawę prawną tego rozstrzygnięcia należy przywołać ponadto art. 98§3, art. 99 i art. 108§1 kpc. O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono przy zastosowaniu tej samej zasady i przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym na zasądzoną kwotę 150 zł składa się 30 zł opłaty od apelacji i 120 zł stawki minimalnej wynagrodzenia pełnomocnika, wynikającej z §10 ust. 1 pkt 1 w związku z §9 ust. 1 pkt 1 przywołanego już rozporządzenia o opłatach za czynności radców prawnych.

SSO Bożena Czarnota SSO Tomasz Koronowski SSO Renata Żywicka