Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód Stowarzyszenie (...)z siedzibą w B. wniósł 4 czerwca 2012 r. pozew przeciwko pozwanemu M. W. żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 630 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 13 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, wskazując, że pozwany był członkiem zwyczajnym stowarzyszenia od dnia 18 września 2004 r. i zgodnie z postanowieniami statutu obowiązany był do opłacania składek członkowskich. Pozwany składając wniosek o przyjęcie w poczet członków zobowiązał się do wpłaty wpisowego oraz regularnego opłacania składek członkowskich -miesięcznie w ustalonej wysokości. Pozwany zalega z zapłatą składek członkowskich w wysokości 490 złotych oraz wpisowego w wysokości 150 złotych i mimo, że był wzywany do zapłaty, nie uregulował swojego zobowiązania.

Pozwany wniósł sprzeciw od wydanego w postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty w którym zaprzeczył istnieniu zobowiązania. Wskazał, że 12 marca 2011 r. wnosił o wykreślenie z listy członków stowarzyszenia. Podniósł, że na formularzu wniosku o przyjęcie w poczet członków znajdującego się na stronie internetowej stowarzyszenia widnieje kwota 100 złotych tytułem wpisowego.

Wyrokiem z dnia 21 czerwca 2013r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Sąd ustalił, iż pozwany 18 września 2004 r. złożył wniosek o przyjęcie w poczet członków powodowego stowarzyszenia. We wniosku zobowiązał się do wpłaty wpisowego prosząc o rozłożenie wpisowego na cztery raty oraz do

1

regularnego uiszczania składek miesięcznych w wysokości ustalonej przez stowarzyszenie przez cały okres członkowski.

Pozwany wezwany został do zapłaty zaległych składek wezwaniem z 10 sierpnia 2010 r. pod rygorem wykreślenia z listy członków stowarzyszenia.

Pozwany wezwany został powtórnie do zapłaty zaległych składek wezwaniem z 26 października 2010 r. pod rygorem wykreślenia z listy członków stowarzyszenia.

Pozwany wykreślony został z listy członków stowarzyszenia uchwałą z dnia 12 kwietnia 2011 r.

Pozwany wezwany został do uiszczenia 630 złotych tytułem nieopłaconych składek członkowskich pismem z 17 kwietnia 2012 r.

Zważył następnie Sąd Rejonowy, kierując się wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003r. /IV CKN 39/01, Lex nr 78893/, że statut czy regulamin przynależności - tu: stowarzyszeniowej jest rodzajem umowy cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy stowarzyszeniem a jego członkami, a także mi edzy samymi członkami. Treść tej umowy jest wskazana w postanowieniach regulaminu, a w procesie sądowym jej ustalenie należy do sfery ustaleń faktycznych sądu.

W ten sposób przesądził Sąd Rejonowy istnienie stosunku cywilnoprawnego o charakterze majątkowym pomiędzy powodowym stowarzyszeniem a jego byłym członkiem - pozwanym.

Sąd Rejonowy wskazał, że taka umowa może obejmować swoim zakresem również zagadnienie składek członkowskich, które wstępujący członkowie winni uiszczać, a stowarzyszenie egzekwować. I to właśnie statut stowarzyszenia winien określać sankcje możliwe do zastosowania w przypadku, gdy członek stowarzyszenia nie uiszcza w terminie składek. W przypadku statutu powoda, przewidywał on jedynie sankcje organizacyjne /§ 16 ust.2 pkt 6 statutu/, pozwany zaś był jedynie wzywany do zapłaty do momentu wykreślenia go ze stowarzyszenia, czyli pod rygorem sankcji organizacyjnych.

2

Podsumowując, wskazał Sąd I instancji, iż pomiędzy stronami powstała umowa cywilnoprawna, która nie obejmowała swoją treścią stosunku prawnomajątkowego, skutkującego powstaniem po stonie stowarzyszenia roszczenia o zapłatę zaległych składek, gdyż możliwość sądowego dochodzenia składek nie była objęta treścią statutu, który przewidywał tylko sankcję organizacyjną.

Dodatkowo Sąd Rejonowy przywołał ustawę o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1998r. - Prawo o stowarzyszeniach /Dz.U. Nr 79, poz. 855 z 200 Ir. t.j.), a konkretnie art. 10 ust.l pkt 7, art. 33 ust.l i art. 42 ust.2., regulujące kwestię pozyskiwania środków finansowych stowarzyszeń ze składek członkowskich, przy czym żaden z tych przepisów nie wskazuje na istnienie bezwzględnego — powstającego z mocy prawa - obowiązku uiszczania składek i sankcji za naruszenie takiego obowiązku.

Skoro w przedmiotowej sprawie w statucie powodowego stowarzyszenia nie określono innych, poza wykreśleniem, sankcji za niepłacenie składek, to powództwo zostało oddalone.

Apelację od wyroku wniósł powód, zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 65 §1 i 2 k.c. polegające na dokonaniu wykładni zapisów statutu tylko i wyłącznie w oparciu o jego dosłowne brzmienie z całkowitym pominięciem reguł interpretacyjnych przewidzianych w tym artykule, wymagających zbadania okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia, a także niedokonaniu oceny, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, co skutkowało błędnym ustaleniem, iż jedyną sankcją za zaległości w opłacie składek jest skreślenie z listy członków a tym samym brak możliwości dochodzenia zapłaty należności z tytułu niezapłaconych składek członkowskich za okres przynależności do stowarzyszenia na drodze sądowej.

Wskazując na ten zarzut, powód domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia powództwa w całości i zasądzenia od pozwanego na

3

rzecz powoda kosztów procesu wg norm przepisanych ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach procesu.

Pozwany domagał się oddalenia apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu.

Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny prawnej stosunku prawnego łączącego pozwanego z powodem, wskazując na istnienie umowy cywilnoprawnej , albowiem fakt przystąpienia pozwanego w charakterze członka do stowarzyszenia skutkuje z mocy prawa zawarciem takiej umowy/vide- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003r. IV CKN 39/01/.

Statut powodowego stowarzyszenia był przedmiotem badania przez Sąd Rejonowy. Sąd Okręgowy, jako Sąd meriti dokonał ponownej oceny statutu, podzielając stanowisko Sądu Rejonowego, że nie przewidywał on w ogóle możliwości wystąpienia z roszczeniem o zapłatę zaległych składek na drodze procesu. Jedyną sankcją przewidzianą w statucie była tylko sankcja organizacyjna. Wskazuje na to wprost §16 statutu, a konkretnie jego punkt 2 b, który stanowi, że członkostwo w stowarzyszeniu wygasa na skutek skreślenia członka uchwałą Zarządu z powodu niewypełniania obowiązków członka, w szczególności zalegania z opłatą składek członkowskich za okres dłuższy niż sześć miesięcy, pomimo dwukrotnego wezwana listem poleconym (...).

Sąd Okręgowy potwierdza, że jest to jedyna sankcja za nie płacenie składek w okresie pozostawania członkiem stowarzyszenia, i żadna inna wykładnia zapisów statutu, przy tak jasnym brzmieniu, nie jest możliwa. Odtworzenie treści umowy, jaką jest statut powodowego stowarzyszenia

4

absolutnie nie potwierdziło istnienia stosunku o charakterze majątkowym, co musiało prowadzić do oddalenia powództwa.

Trafnie Sąd Rejonowy przyjął, że w sprawie mamy do czynienia z umową cywilną, która nie obejmowała swoją treścią stosunku prawnomaterialnego. Tym samym powód nie mógł domagać się zapłaty zaległych składek w drodze powództwa o zapłatę. Statut powódki tego nie przewidywał.

Wykładnia statutu powódki jasno wskazuje na to ,że jedyną sankcją za nie płacenie składek jest sankcja organizacyjna w postaci wykreślenia z listy członków, wobec czego zarzut apelacyjny tak skonstruowany uznać należało za chybiony. Przewidziany w statucie obowiązek uiszczania składek/par. 15 e/ nie pociągał za sobą sankcji przymusowej egzekucji składek i tylko taka wykładnia treści statutu jest uprawniona.

W konsekwencji Sąd Okręgowy nie podzielając zarzutów apelacji, oddalił
ją na mocy art. 385 kpc.

5