Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka W. P. w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu w dniu 28 grudnia 2011 r. oraz w piśmie procesowym z dnia 16 stycznia 2012r. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Miasta I. kwoty 7.312,91zł z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania, według norm przepisanych.

Z uzasadnienia pozwu wynika, iż powódka jest obecnie właścicielką nieruchomości położnej w I. przy ul. (...), gdzie w lokalu nr (...) zamieszkują Z. P., E. P., A. P. i małoletniaM. G. reprezentowana przez matkę A. P. wobec których Sąd Rejonowy w Inowrocławiu wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2009r., w sprawie o sygn. akt I C 36/09, orzekł eksmisję z jednoczesnym ustaleniem prawa osób eksmitowanych do otrzymania lokalu socjalnego. Z uwagi na niedostarczenie osobom eksmitowanym w sprawie I C 36/09 lokalu socjalnego przez zobowiązaną do tego wyrokiem Sądu gminę (...) powódka wystąpiła na drogę postępowania sądowego i w sprawie o sygn. akt I C 480/09 uzyskała wyrok wydany w dniu 9 grudnia 2011 r. przez Sąd Rejonowy w Inowrocławiu, w którym Sąd zasądził od Miasta I. na jej rzecz stosowne odszkodowanie za okres od dnia 12 sierpnia 2009r. do grudnia 2009r. Z opinii powołanego w sprawie I C 480/09 biegłego sądowego wynikało, iż w okresie od sierpnia do grudnia 2009r.za najem przedmiotowego lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I. można było uzyskać czynsz w kwocie 280 zł miesięcznie. Z uwagi na niedostarczenie przez pozwane Miasto I. lokalu socjalnego osobom eksmitowanym w sprawie I C 36/09 także w okresie kolejnych 24 miesięcy, czyli w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r, powódka opierając się o wysokość czynszu ustalonego przez biegłego sądowego w sprawie I C 480/09, zażądała od pozwanego zapłaty odszkodowania za powyższy okres w kwocie 6.720zł ( 24 miesiące x 280 zł = 6.720 zł), jak również zapłaty kwoty 592,91 zł, którą poniosła w sprawie I C 480/09, a która stanowiła koszt przeprowadzonego w sprawie I C 480/09 dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego.

1

Pozwane Miasto I. wniosło o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew, odnośnie żądania zapłaty kwoty 592,91zł, strona pozwana wskazała, iż żądanie to nie może być uwzględnione, gdyż nie można w odrębnym procesie dochodzić kosztów związanych z innym postępowaniem, w którym koszty te proporcjonalnie do wyniku postępowania zostały przez Sąd rozliczone. Odnośnie zaś żądania zapłaty kwoty 6.720 zł z tytułu odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego w okresie od dnia 1 stycznia 2010r. do dnia 31 grudnia 2011r., to- w ocenie pozwanego- roszczenie powyższe jest także bezzasadne, bo nieudowodnione, a opinia biegłego sądowego sporządzona w sprawie I C 480/09 dotyczy zupełnie innego lokalu mieszkalnego. Strona pozwana wskazała również, iż powódka w przedmiotowej sprawie próbuje wykazać wysokość żądanego odszkodowania sprowadzając ją do wysokości czynszu, jaki ewentualnie mogłaby otrzymać na wolnym rynku, gdyby mogła swobodnie dysponować lokalem przy ul. (...) w I., podczas gdy -zdaniem pozwanego- odszkodowanie to może być rozumiane jedynie jako czynsz, który powódka otrzymałaby, gdyby nie ustała umowa najmu z danym, konkretnym lokatorem. W tej sytuacji- w ocenie strony pozwanej- przywoływana jako dowód opinia biegłego sądowego sporządzona na potrzeby sprawy I C 480/09, jest dla przedmiotowej sprawy I C 762/11 kompletnie nieprzydatna.

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2013 roku, o sygn. akt I C 762/11, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 6.720 zł (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 240,72 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3).

Sąd Rejonowy rozpoznający niniejszą sprawę w I instancji, oparł swoje rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, na następujących ustaleniach faktycznych.

Wyrokiem częściowo zaocznym z dnia 12 sierpnia 2009r., sygn. akt I C 36/09, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu nakazał Z. P., E. P., A. P. i małoletniej M. G. reprezentowanej przez matkę A. P., aby opuścili i wydali poprzednikowi prawnemu powódki lokal mieszkalny nr (...) położony w I. przy ul. (...). Jednocześnie Sąd ustalił prawo pozwanych w sprawie I C 36/09 do otrzymania lokalu socjalnego oraz wstrzymał

2

wykonanie wyroku eksmisyjnego do czasu złożenia im przez Gminę (...) oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Pozwane Miasto I., wbrew obowiązkowi wynikającemu z wyroku wydanego w sprawie I C 36/09, w okresie od sierpnia do grudnia 2009r., jak również w okresie od dnia 1 stycznia 2010r. do dnia 31 grudnia 2011 r, nie dostarczyło osobom eksmitowanym oczekiwanego lokalu socjalnego.

Poprzednik prawny powódki wzywał pozwanego do zapłaty odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego rodzinie P., spotkał się jednak z odmową.

W konsekwencji powódka W. P. wystąpiła przeciwko Miastu I. na drogę procesu cywilnego, w którym zażądała od pozwanego zapłaty odszkodowania za niedostarczenie w okresie od dnia 12 sierpnia 2009r. do grudnia 2009r. lokalu socjalnego osobom eksmitowanym w sprawie I C 36/09. W sprawie tej, zarejestrowanej pod sygn. akt
I C 480/09, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu w dniu 9 grudnia 2011r. wydał wyrok, w którym zasądził od Miasta I. na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości 1.120zł z ustawowymi odsetkami szczegółowo określonymi w powyższym wyroku oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

W sprawie I C 480/09 Sąd -na wniosek powódki W. P.- dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z dziedziny obrotu nieruchomościami na okoliczność wysokości hipotetycznego czynszu, jaki powódka mogłaby otrzymać za wynajęcie lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I. w miesiącach od sierpnia do grudnia 2009r.

Z ustaleń poczynionych przez powołanego w sprawie I C 480/09 biegłego sądowego M. Ś. i zawartych w jego pisemnej opinii z dnia 16 września 2011r. wynikało, iż za wynajęcie na wolnym rynku lokalu nr (...) przy ul. (...) w I., w okresie od sierpnia do grudnia 2009r., z tytułu czynszu najmu można było uzyskać kwotę 280 zł miesięcznie.

Za sporządzenie pisemnej opinii w sprawie I C 480/09, Sąd- postanowieniem z dnia 14 listopada 2011 r- przyznał biegłemu M. Ś. wynagrodzenie w kwocie 592,91 zł, które pokryte zostało z zaliczki uiszczonej na ten cel przez powódkę W. P.. Poniesione przez W. P. koszty postępowania w sprawie I C 480/09, w tym wydatki w kwocie 592,91 zł związane z przeprowadzeniem dowodu z pisemnej opinii biegłego M. Ś., zostały rozliczone przez Sąd w punkcie 3 wyroku z dnia 9 grudnia 2011r.

Wyrok Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 9 grudnia 2011 r., w sprawie o

3

sygn. akt I C 480/09 jest prawomocny od dnia 26 lipca 2012r.

W okresie kolejnych 24 miesięcy, czyli w okresie od 1 stycznia 201 Or. do 31 grudnia 2011 r. pozwane Miasto I. nadal nie dostarczyło osobom eksmitowanym w sprawie I C 36/09 lokalu socjalnego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zaprezentowane przez stronę powodową dowody z dokumentów.

Sąd doszedł do przekonania, iż nie ma żadnych proceduralnych przeciwwskazań do wykorzystania- na potrzeby analizowanej sprawy - pisemnej opinii biegłego sądowego M. Ś. sporządzonej w sprawie I C 480/09. Skoro dowód ten pozwolił Sądowi w sprawie I C 480/09 ustalić wysokość możliwego do uzyskania na wolnym rynku czynszu z tytułu najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I. w okresie od sierpnia do grudnia 2009r., to jest dopuszczalne, aby powódka domagając się podobnego odszkodowania za kolejny okres, tj. od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2011r., żądanie swoje ograniczyła do wysokości rynkowego czynszu najmu ustalonego za okres wcześniejszy w przywołanej ekspertyzie biegłego sądowego. Opinia ta została pozytywnie oceniona przez Sąd w sprawie I C 480/09, jest rzeczowa i fachowa, co z kolei pozwoliło Sądowi wydać odpowiednie orzeczenie w przedmiotowej sprawie.

Przechodząc do rozważań prawnych czynionych w niniejszej sprawie, sąd I instancji wskazał, że roszczenie powoda jest usprawiedliwione co do zasady i znajduje oparcie w treści art.417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z przytoczonym przepisem jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. -Kodeks cywilny. Roszczenie odszkodowawcze właściciela lokalu przeciwko gminie przewidziane w zacytowanym przepisie obejmuje wynagrodzenie szkody w pełnej wysokości ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25.06.2008r., III CZP 46/08, Lexnr437195).

W przedmiotowej sprawie powódka- jako właścicielka lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I.- domagała się od pozwanej gminy zapłaty odszkodowania w pełnej wysokości, które sprowadzało się jedynie do wysokości czynszu, jaki w okresie objętym pozwem (od dnia 1 stycznia 2010r.do dnia 31 grudnia 2011r.)

4

powódka mogłaby uzyskać na wolnym rynku z tytułu najmu przedmiotowego lokalu, gdyby lokal ten pozostawał w jej dyspozycji i nie był zajmowany przez byłych lokatorów.

Z opinii biegłego sądowego M. S. sporządzonej na potrzeby sprawy I C 480/09 wynika, że w okresie wcześniejszym, niż okres objęty niniejszym pozwem powódka mogłaby uzyskać na wolnym rynku za wynajęcie lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I., czynsz w wysokości 280 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę, iż z biegiem czasu, możliwy do uzyskania na wolnym rynku czynsz z tytułu najmu mieszkania ulega podwyższeniu, Sąd doszedł do przekonania, iż w okresie od stycznia 2010r. do grudnia 2011 r. powódka na pewno mogłaby uzyskać na wolnym rynku z tytułu czynszu kwotę 6.720 zł (24 miesiące x 280zł) i taką też kwotę - na podstawie art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust.5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego- zasądził od pozwanego Miasta I. na rzecz powódki, orzekając jak w punkcie 1 wyroku.

Powództwo w pozostałej części dotyczące zapłaty kwoty 592,91 zł oraz ustawowych odsetek do dnia zapłaty, Sąd - w punkcie 2 wyroku- oddalił, uznając je co do kwoty 592,91 zł za bezpodstawne, gdyż rozliczone w sprawie I C 480/09, zaś w części dotyczącej zapłaty ustawowych odsetek -za nieprecyzyjne.

Odsetek za czas opóźnienia wierzyciel może żądać, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego- gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie był oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. W przedmiotowej sprawie powódka domagała się ustawowych odsetek do dnia zapłaty, nie podała jednak od jakiej kwoty żąda tychże odsetek i od jakiego terminu w jej ocenie odsetki te winny być naliczane i dlaczego. Tak nieprecyzyjne określenie żądania nie sposób było odnieść do treści art. 476k.c. i stąd też orzeczenie jak w punkcie 2 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów wyrażoną w art. 100k.p.c.

Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 6.720 zł. Wygrała więc ona proces w 92% i należało się jej od pozwanego 92 % jej kosztów, które wyniosły 366 zł, tj. 336,72zł.

Pozwane Miasto I. również wygrało proces - w 8% i należało się jemu od powódki 8% poniesionych przez niego kosztów celowej obrony, które wyniosły 1.200zł z tytułu wynagrodzenia fachowego pełnomocnika będącego radcą prawnym 8 % kosztów pozwanego to kwota 96 zł.

Z uwagi na znaczne różnice między kosztami stron, Sąd stosunkowo rozdzielił te

5

koszty i w konsekwencji zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 240,72zł (336,72zł-96,00zł = 240,72zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania, co odnalazło odbicie w punkcie 3 wyroku.

Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 3 czerwca 2013 roku, o sygn. akt: l C 762/11, został zaskarżony apelacją wniesioną przez pozwanego co punktu 1 i 3 wyroku.

Skarżący w przedmiotowym środku odwoławczym, wyrokowi tern u za rzucił naruszenie:

- art. 6 kc poprzez przyjęcie, iż powód udowodnił szkodę zgodnie z regułami ciężaru dowodów,

-art. 18 ust. 3 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, poprzez przyjęcie, że powód wykazał szkodę, a nadto sprzeczność ustaleń sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1 i 3 i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję.

Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Uzasadniając swoje zarzuty apelujący wskazał, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajduje przepis art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie lokatorów w zw. z art. 417 kc. Odpowiedzialność gminy za niedostarczanie lokalu socjalnego jest odpowiedzialnością in solidum, co oznacza, że gmina odpowiada w takim samym zakresie, w jakim odpowiada były lokator. Szkoda w takim wypadku winna być rozumiana jako nieuzyskanie czynszu, który winien płacić lokator, gdyby nie doszło do rozwiązania umowy najmu. Powód tymczasem tej wysokość czynszu nie wykazał, a jedynie zmierzał do wykazania, jaki czynsz mogłaby uzyskać powódka, gdyby mogła swobodnie dysponować lokalem. Do zapłaty takiego odszkodowania jest zobowiązany jednak jedynie były lokator, a nie gmina, której ograniczony zakres odpowiedzialności określa art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie lokatorów. Powódka zatem nie wykazała szkody w rozumieniu art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów.

6

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego była niezasadna.

Na wstępie czynionych tu rozważań stwierdzić należało, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego, Sąd Okręgowy podzielił poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego tu przytaczania.

Wskazać w tym miejscu również trzeba, że Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. akt III CZP 49/07 (OSNC 2008/6/55), że Sąd II instancji rozpoznający sprawę na skutek wniesionego środka odwoławczego, nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi prawa materialnego. Wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z regulacją zawartą w art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie lokatorów na gminie ciąży obowiązek dostarczenia uprawnionemu do otrzymania lokalu socjalnego takiego lokalu, a w wypadku gdy gmina tego zaniecha, to ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 417 kc. W art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie lokatorów zawarto obowiązek gminy dostarczenia uprawnionemu lokalu socjalnego, zaś w art. 417 kc (do którego stosowania odsyła art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów) zawarto sankcję za niezrealizowanie tego obowiązku. Tak odtworzona norma prawna stanowi prawidłową podstawę rozstrzygnięcia.

Nie budzi wątpliwości sądu odwoławczego, że w normalnym związku przyczynowym (art. 361 § 1 kc) z zaniechaniem przez gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej, pozostaje szkoda właściciela lokalu mieszkalnego spowodowana nie uiszczeniem przez byłego lokatora opłat za używanie zajmowanego lokalu i że za tę postać szkody gmina ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 kc. Powodowi należy się w takiej sytuacji odszkodowanie od gminy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 roku, II CSK 323/09). Co istotne, nie dostarczając osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego lokalu socjalnego, gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną niemożnością dysponowania

7

lokalem przez właściciela i pobieraniem pożytków, takich jakie mógłby uzyskać dysponując lokalem na wolnym rynku, jest to odpowiedzialność za szkodę w pełnej wysokości (art. 361 § 2 kc).

Powód - w ocenie sądu odwoławczego - udowodnił powstanie szkody, jej wysokość oraz związek przyczynowy między zaniechaniem pozwanego a powstałą u powoda szkodą. Powód wykazał bowiem, przy wykorzystaniu opinii biegłego, wysokość czynszu najmu jaki mógłby uzyskać na rynku w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres za który dochodzi odszkodowania, a domniemywać należy, że w wysokości co najmniej równej wysokości takiego czynszu powód mógłby uzyskać korzyści z wynajmu lokalu także w okresie objętym żądaniem pozwu w niniejszej sprawie. Odszkodowanie w takiej wysokości zobowiązany jest płacić gmina w oparciu o regulację zawartą w art. 417 § 1 kc w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów i art. 361 § 1 i 2 kc, jest to odpowiedzialność gminy za bezprawne zaniechanie realizowania jej obowiązków. Zakres odpowiedzialności gminy za szkodę jest tu odmienny od odpowiedzialności byłego lokatora (art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów).

Wreszcie odnosząc się do zarzutu sprzeczności ustaleń sądu ze zgromadzonym materiałem dowodowym, to zarzutu tego - poza samym sformułowaniem - apelujący nie rozwinął, sąd odwoławczy, zaś takiej sprzeczności się nie doszukał.

Wobec powyższego apelację pozwanej sąd odwoławczy na podstawie art. 385 kpc oddalił.