Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Cezary Olszewski (spr.)
Sędziowie:	SSO Małgorzata Szostak - Szydłowska SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz
Protokolant:	st. sekr. sąd. Ewa Andryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2015 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. M. (1)

przeciwko małoletnim: J. M. i M. M. (1) reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową A. M. (2)

o zmianę orzeczenia alimentacyjnego

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Ełku

z dnia 24 lipca 2015r., sygn. akt III RC 241/15

oddala apelację.

SSO Małgorzata Szostak-Szydłowsa SSO Cezary Olszewski (spr.) SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz

Sygn. akt: I. Ca. 630/15

UZASADNIENIE

Powód A. M. (1) wniósł pozew przeciwko małoletnim: M. M. (1) i J. M. reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową A. M. (2), w którym domagał się obniżenia alimentów zasądzonych na rzecz syna z kwoty 600 zł do 300 zł i alimentów dla córki z kwoty 460 zł na 250 zł. W uzasadnieniu wskazał, że trudna sytuacja życiowa i finansowa uniemożliwia mu łożenie alimentów w dotychczasowej wysokości. Ponadto podnosił, iż zawarł nowy związek małżeński, z którego w marcu 2015 r. narodziło się dziecko.

Strona pozwana nie uznała powództwa i wnosiła o jego oddalenie. Ustawowa przedstawicielka małoletnich pozwanych szczegółowo przy tym przedstawiła wydatki obciążające jej gospodarstwo domowe, scharakteryzowała swoje dochody oraz odniosła się do twierdzeń powoda dotyczących jego sytuacji materialnej i osobistej.

W ramach ewentualnej ugody powód proponował obniżenie łącznych alimentów z kwoty 1.060 zł do kwoty 750 zł, a nie 550 zł, jak żądał w pozwie. Strona pozwana nie wyraziła na powyższe warunki zgody.

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie o sygn. akt: III. RC. 241/15 Sąd Rejonowy w (...) III Wydział Rodzinny zasądził od powoda A. M. (1) tytułem obniżonych alimentów na rzecz małoletniego J. M. kwoty po 440,00 zł miesięcznie i na rzecz małoletniej M. M. (1) kwoty po 380,00 zł, łącznie po 820,00 zł, płatnych z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w terminie płatności każdej raty do rąk A. M. (2) jako ustawowej przedstawicielki uprawnionych od dnia 7 marca 2015 r. poczynając, zmieniając tym samym: pkt I wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie III RC 131/13 (w odniesieniu do małoletniego pozwanego J. M.) i pkt I wyroku Sądu Rejonowego w (...) z dnia 6 września 2011 r. w sprawie III RC 261/11 (w odniesieniu do małoletniej pozwanej M. M. (1)) i w pozostałym zakresie oddalił powództwo oraz zniósł pomiędzy stronami koszty procesu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

W 2011 r. matka małoletnich pozwanych zarabiała około 3.350 zł netto, powód wówczas zarabiał nieco ponad 2.000 zł netto. A. M. (2) posiadała wtedy ponad stupięćdziesięciometrowy dom na osiemsetmetrowej działce. Powód w tym czasie z tytułu zlecenia za świadczenie usług jako(...)uzyskiwał wynagrodzenie od 80 do 160 zł miesięcznie. Ostatecznie na mocy wyroku Sądu Rejonowego w (...) z dnia 6 września 2011 r. w sprawie III RC 236/11 podwyższono od dnia 16 maja 2011 r. alimenty obciążające powoda wobec małoletniej (wówczas siedmioletniej) pozwanej A. M. (2) z 360 zł do 460 zł.

W 2013 r. matka małoletnich pozwanych zarabiała ponad 3,400 zł netto, powód wówczas zarabiał nieco ponad 2.300 zł netto. Powód wtedy posiadał już zadłużenie z tytułu kredytu mieszkaniowego w wysokości ponad 170.000 zł, który spłacał w miesięcznych ratach po około 1.100 zł. Stan posiadania A. M. (2) od poprzedniej sprawy nie zmienił się, jednak powód posiadał już prawie siedemdziesięciosiedmiometrowe mieszkanie. Ostatecznie na mocy wyroku Sądu Rejonowego w (...) z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie III RC 131/13 podwyższono od dnia 8 kwietnia 2013 r. alimenty obciążające powoda wobec małoletniego (wówczas czternastoletniego) pozwanego J. M. z 460 zł do 600 zł. Powód co prawda skarżył to rozstrzygnięcie, ale jego apelacja została oddalona przez Sąd Okręgowy w (...).

W listopadzie 2013 r. najpierw powód zawarł związek małżeński z L. M., a następnie małżonkowie umownie ustanowili rozdzielność majątkową. Aktualnie powód zarabia miesięcznie średnio około 2.300 - 2.600 zł netto, a A. M. (2) uzyskuje wynagrodzenie w wysokości około 3.450 zł netto, jednak wyliczenie średniego miesięcznego dochodu na podstawie zaświadczenia z urzędu skarbowego – 82.000 zł rocznie brutto, z zastosowaniem algorytmu powołanego przez powoda wskazuje na średni miesięczny dochód w wysokości około 4.800 zł netto. Rodzice małoletnich pozwanych posiadają takie same nieruchomości, jak w trakcie poprzedniej sprawy. Żona powoda jest pielęgniarką, pracuje w szpitalu w S. i zarabia około 1.500 zł. W marcu 2015 r. powodowi urodziło się dziecko i jego małżonka na razie jest na urlopie macierzyńskim. Powód obecnie posiada zadłużenie z tytułu kredytu mieszkaniowego w wysokości prawie 170.000 zł, które spłaca w miesięcznych ratach po około 900 zł. Powód funkcjonuje na lokalnym (...) rynku muzyczno – rozrywkowym jako (...) M. i prowadzi imprezy rozrywkowe, z czego uzyskuje niewielki dochód rzędu 100 zł miesięcznie.

Dodatkowo Sąd Rejonowy ustalił, że powód pracuje po 10-12 godzin dziennie, ponadto z tytułu prowadzenia (...) w zakładzie pracy ma dodatkowy dochód w wysokości kilkudziesięciu złotych miesięcznie i oprócz mieszkania, posiada dwunastoletnie auto. Gospodarstwo domowe powoda obciążają wydatki związane z mieszkaniem: czynsz 420 zł, elektryczność 120 zł, woda 100 zł, telefon 40 zł i Internet 51 zł, ponadto na leki wydaje 80 zł i na benzynę 180 zł. Dodatkowo w związku z narodzinami dziecka, poniósł dodatkowe koszty związane opieką medyczną nad małżonką w trakcie ciąży – 1.268 zł (wizyty lekarskie, badania i leki), wyprawką dla dziecka – 1.948 zł (wózek, fotelik, wanienka, łóżeczko, pościel, ubranka, butelki, monitor oddechu, termometr, podgrzewacz do mleka, laktator, szczotka, nożyczki, termometr do wody, poduszeczka, poduszka do karmienia, huśtawka, leżaczek, pieluchy tetrowe), wydatki związane z chrztem dziecka – 940 zł (ubranko, ofiara w kościele i przyjęcie), a ponadto comiesięczne wydatki na nowonarodzone dziecko to prawie 600 zł (proszek do prania, płyn do płukania, pieluchy, chusteczki, witamina, espumisan, żel na dziąsła, wkładki laktacyjne i herbatki).

Natomiast matka małoletnich, A. M. (2) zarabia około 3.200-3.500 zł, ponadto na zleceniu zarabia 2.500 zł rocznie i na umowie o dzieło około 150 zł miesięcznie, a także odpracowuje 150 zł czesnego za naukę córki w szkole szybkiego czytania. Obciążają ją też znaczące zobowiązania: kredyt hipoteczny – 1.600-1.700 zł, pożyczka na auto – 550 zł i trzy inne kredyty – w sumie ponad 500 zł. Gospodarstwo domowe A. M. (2) obciążają wydatki związane z domem w rozliczeniu miesięcznym: ubezpieczenia średnio 45 zł, węgiel ponad 400 zł, podatki 25 zł, śmieci 10 zł, gaz 15 zł, prąd ponad 200 zł, woda 40 zł, telewizja 70 zł, telefony – 140 zł i Internet 50 zł, czyli razem około 1.000 zł. Inne wydatki to środki czystości i kosmetyki – 200 zł, żywność 1.000 – 1.600 zł, odzież od 10 do 300 zł i benzyna 300 zł, łącznie około 1.510 – 2.400 zł, a więc średnio 1.950 zł. Średni udział każdego z pozwanych w kosztach utrzymania gospodarstwa domowego to około 1.000 zł, a minimalny około 850 zł. Miesięczne wydatki na córkę to: przechowywanie krwi pępowinowej – 30 zł, basen – 70 zł, mażoretki - 30 zł, kolonie prawie 120 zł, wyprawka szkolna 30 zł, obiady 70 – 90 zł, wydatki okołoszkolne – 20 zł, łącznie około 360 zł, a na syna to: wyprawka szkolna – 45 zł, wydatki okołoszkolne – 20 zł i lekkoatletyka – 50 zł, łącznie około 115 zł. Zsumowanie obu składników daje w wypadku J. M. średnią kwotę około 1.100 zł, a w przypadku M. M. (1) średnią kwotę 1.350 zł, a minimalne wydatki na pozwanego to 955 zł, a na pozwaną 1.200 zł. Ponadto A. M. (2) w ostatnim roku poniosła dodatkowe koszty związane z podjęciem nauki w Studium (...) – 1.700 zł i oraz z zamówieniem zabudowy do pokoju córki – 3.200 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał w świetle art. 133 § 1, art. 135 § 1 i 2 i art. 138 k.r.o., że roszczenie powoda zasługuje na częściowe uwzględnienie. Przede wszystkim Sąd I instancji zważył, że powodowi w dniu (...) urodziło się dziecko i co do zasady należałoby obniżyć alimenty pozwanym o 1/3, albowiem A. M. (1) ma już na utrzymaniu troje, a nie dwoje dzieci, a więc alimenty należne J. M. winny wynosić 440 zł, a alimenty przysługujące M. M. (1) – 380 zł. W ocenie Sądu Rejonowego, tak ukształtowana wysokość alimentów należnych małoletnim pozwanym i założenie wydatkowania przez powoda podobnej kwoty na utrzymanie najmłodszego dziecka, nie jest dla niego krzywdzące, albowiem przy założeniu, że jego małżonka przeznaczałaby na utrzymanie dziecka około 1/3 swoich poborów, czyli około 500 zł, kwoty przeznaczone na utrzymanie dziecka przez oboje małżonków są bardzo zbliżone: 400 zł i 500 zł. Ponadto Sąd Rejonowy zważył, że realne potrzeby małoletnich pozwanych należałoby odnosić do poziomu dochodów powoda i dwukrotności minimum socjalnego (900 zł). W ocenie Sądu Rejonowego, niewielkie obniżenie alimentów nie sprzeciwia się zasadzie słuszności, albowiem wprawdzie matka małoletnich pozwanych więcej wydaje na utrzymanie dzieci aniżeli ich ojciec, jednak nawet obniżone alimenty stanowią około 1/3 jego dochodów, gdyby zaś przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych przeznaczała na ich potrzeby 1/3 swoich dochodów ogólnie szacowanych na 4.800 zł, to stanowiłoby to kwotę około 1.600 zł i łącznie z alimentami od powoda wystarczyłoby w zupełności na zaspokojenie potrzeb małoletnich nawet w wysokości określonej przez A. M. (2).

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 100 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli małoletni pozwani: J. M. i M. M. (1), reprezentowani przez przedstawicielkę ustawową A. M. (2), domagając się oddalenia powództwa oraz obciążenia powoda kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazali, że od ostatniego orzeczenia w sprawie podwyższenia alimentów minęły trzy lata i w tym okresie znacznie wzrosły potrzeby małoletnich dzieci. Dodatkowo wskazały, że powód decydując się na założenie rodziny powinien ponosić ryzyko większych kosztów. Nadto, kontakty powoda z dziećmi są rzadkie, nie kontaktuje się z placówkami szkolnymi, do których uczęszczają dzieci, nie interesuje się ich postępami w nauce, nie opiekuje się nimi czasie choroby. W ocenie skarżących, obniżenie alimentów o kwotę 260 zł stoi w sprzeczności z zasadą słuszności.

W odpowiedzi na apelację, powód wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, a zajęte stanowisko w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach orzeczenia.

Zgodnie treścią art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć należy wszelkie modyfikacje w statusie ekonomicznym stron mające wpływ zarówno na zwiększenie, jak i na zmniejszenie, zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zwiększenie lub zmniejszenie zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Natomiast w art. 135 § 1 k.r.o. ustawodawca wskazał zasadnicze przesłanki, od których zależy zakres obowiązku alimentacyjnego, a jeżeli obowiązek ten ma charakter świadczenia pieniężnego – jego wysokość. Pierwszą przesłankę stanowią usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, zaś drugą pozytywną przesłankę wpływającą na zakres świadczeń alimentacyjnych stanowią majątkowe możliwości zobowiązanego.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, że w sytuacji majątkowej powoda doszło do zmiany stosunków, o których mowa w art. 138 k.r.o., a które to uzasadniały obniżenie wysokości jego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanych.

W niniejszej sprawie powód domagał się obniżenia świadczeń alimentacyjnych w stosunku do małoletnich dzieci: M. M. (1) i J. M., powołując się na okoliczności, które w chwili obecnej stanowią dla niego utrudnienie w realizacji tego obowiązku na poziomie 1.080 zł, tj. konieczność spłaty rat kredytu w związku z zakupem mieszkania (1.130 zł), wskazując przy tym, że przy niezmienionych warunkach pracy, regulowanie alimentów w dotychczasowej wysokości stanowi dla niego zbyt duże obciążenie.

W ocenie Sąd Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie uznał, iż wyżej opisana sytuacja częściowo zasługuje na uwzględnienie, wskazując przy tym, że dochody powoda i przedstawicielki ustawowej małoletnich pozwanych są zróżnicowane. Nie sposób pominąć, że matka dzieci posiada odpowiednie wykształcenie i przygotowania kierunkowe, które pozwalają jej na uzyskiwanie dodatkowych dochodów, które są aktualnie wyższe aniżeli powoda. Podkreślić także trzeba, że trudno jest postawić powodowi zarzut, że nie wykorzystuje on swoich możliwości majątkowych i zarobkowych. Wprawdzie, wysokości jego dodatkowych zarobków w związku z prowadzeniem imprez rozrywkowych nie można jednoznacznie ustalić, niemniej jednak nie można pominąć, że nie są to prace incydentalne. Matka małoletnich pozwanych złożyła do akt sprawy wydruki plakatów imprez rozrywkowych, z których wynika, że powód kilka razy w miesiącu pracuje w charakterze prezentera muzycznego. W związku z powyższym, argumentacja powoda, że zarabia z tego tytułu kwoty 80,00 – 100,00 zł nie jest prawdziwa, a przyjąć należy, że osiąga raczej dochód rzędu kilkuset złotych.

Podkreślenia wymaga również zmiana sytuacji osobistej powoda, który wszedł w nowy związek i ma małoletnie dziecko, do utrzymania którego, jest w sposób oczywisty również zobowiązany. O ile sam fakt posiadania innego dziecka nie przesądza automatycznie o zasadności powództwa o obniżenie alimentów, to jednak, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, wpływa na zasadność obniżenia świadczeń alimentacyjnych wobec dzieci z poprzedniego małżeństwa.

Należy także zauważyć, że aktualnie małoletni pozwani nie wymagają sprawowania nad nimi intensywnej pieczy, tak jak wymagali tego na początkowych etapach swojego życia. W konsekwencji uznać należy, że rodzice dzieci powinni w takim samym zakresie łożyć na ich utrzymanie z uwzględnieniem równej ich stopy życiowej.

Sąd Okręgowy analizując całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy dostrzegł, że usprawiedliwione potrzeby pozwanych uległy zwiększeniu od czasu poprzedniego orzekania o alimentach, tym niemniej jednak potrzeby te wiążą się głównie z rozrywką małoletnich i rozwijaniem się ich zainteresowań. Oboje małoletni są zdrowymi, prawidłowo rozwijającymi się dziećmi, nie chorują przewlekle i nie wymagają specjalistycznego leczenia, które generowałoby dodatkowe wydatki w związku z ich utrzymaniem. Podkreślić w tym miejscu również należy sytuację materialną matki pozwanych, którą z powodzeniem ocenić można jako bardzo dobrą. Uzyskuje ona bowiem dochody ponad dwukrotnie wyższe aniżeli powód, a zatem jej standard życia jest znacznie większy niż powoda.

Powyższe okoliczności czynią zasadnym obniżenie wysokości obowiązku alimentacyjnego powoda wobec jego małoletnich dzieci i stąd też Sąd Okręgowy uznał apelację za niezasadną i niezasługującą na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanych.