Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2017r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Antoni Czeszkiewicz
Sędziowie:	SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Aneta Ineza Sztukowska (spr.)
Protokolant:	st. sekr. sąd. Ewa Andryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2017 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B. (1)

przeciwko P. D. i A. D.

o ochronę posiadania

na skutek apelacji pozwanych P. D. i pozwanej A. D. od wyroku Sadu Rejonowego w Augustowie V Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w S. z dnia 4 maja 2017 r. w sprawie sygn. akt V. C. 56/15

oddala apelację.

SSO Antoni Czeszkiewicz SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Aneta Ineza Sztukowska

Sygn. akt: I. Ca. 355/14

UZASADNIENIE

Powód M. B. (1) w pozwie przeciwko A. D. i P. D. domagał się przywrócenia mu utraconego posiadania służebności urządzonej drogi dojazdowej na działkach nr (...) położonej we wsi Ł., gmina K., powiat (...), województwo (...) przez nakazanie pozwanym usunięcia ustawionych płotów drewnianych lub rozgrodzenia trwałego umożliwiającego swobodny przejazd, przechód i przepęd bydła w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku. Powód wniósł też, po bezskutecznym upływie tego terminu do upoważnienia go do wykonania powyższych czynności na koszt pozwanych oraz zakazanie im dalszych naruszeń posiadania pomimo wydanego już postanowienia w sprawie V C 199/13 Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 25 marca 2014 r. Jednocześnie domagał się obciążenia pozwanych kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że jest on współwłaścicielem m. in. działek oznaczonych nr geodezyjnymi (...)położonych we wsi Ł., gmina K., do których od wielu lat dojeżdżał urządzoną drogą na części działki o nr geodezyjnym (...), oznaczonej w projekcie (...). W dniu 31 marca 2015r. powód dowiedział się o tym, że przejazd na części działki o nr (...) został zagrodzony. Powód dwukrotnie, telefonicznie zwracał się do pozwanej, by odgrodziła lub udostępniła mu klucze do bramy, by mógł on korzystać z przejazdu i wykonywać prace polowe na swoich działkach rolnych, aczkolwiek bez skutku. Dodał, że pozwani nie informowali go, ani też innych właścicieli działek rolnych położonych w tym rejonie, o wykonaniu ogrodzenia uniemożliwiającego przejazd do działek, nigdy też nie wyrażali w jakiejkolwiek formie sprzeciwu co do dalszego wykonywania przez powoda, i innych właścicieli, prawa przejazdu, przechodu i przepędu bydła. Nadto, według powoda, A. D. w sprawie V C 199/13 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Augustowie uznała poprzednie powództwo o naruszenie posiadania, a zatem wyraziła zgodę na dalsze korzystanie przez powoda z tej części działki, zobowiązała się do odgrodzenia drogi i umożliwienia przejazdu.

Pozwani A. D. i P. D. wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów procesu, w tym w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwani podkreślili, że są oni właścicielami działek o nr ewidencyjnych (...) oraz (...)położonych w obrębie Ł., gmina K.. Wskazali, że decyzją Wójta Gminy K. dokonano rozgraniczenia gruntów należących do pozwanych z gruntami przyległymi stanowiącymi własność Gminy K. (działka ewidencyjna nr (...)) oraz współwłasność powoda i M. B. (2) (działka ewidencyjna nr (...)). Według pozwanych prawomocna decyzja o rozgraniczeniu gruntów powoda i pozwanych stanowi ostateczny dowód na okoliczność granic pomiędzy gruntami stron i ostatecznie rozstrzyga uprawnienia stron do decydowania o sposobie władania nad nimi, w tym stawianiu płotów, bram, etc. oraz granic wykonania dojazdu do działek powoda. Pozwani dodali, że do działek powoda istnieje swobodny dostęp po drodze gminnej nr ewidencyjny (...) której przedłużeniem jest droga wewnętrzna znajdująca się na gruncie powoda (działka ewidencyjna nr (...)). Nadto na działkach pozwanych nie ustanowiono żadnych służebności drogi koniecznej, a powód posiadał geodezyjnie wyznaczony grunt do dojazdu. Pozwani zaprzeczyli, twierdzeniom powoda, by nigdy nie wyrazili w jakiejkolwiek formie sprzeciwu co do wykonywania prawa przejazdu, przechodu i przepędu bydła, bowiem wystąpili do Wójta Gminy K. z wnioskiem o rozgraniczenie gruntów pozwanych m. in. z gruntami powoda, a po wydaniu decyzji rozgraniczeniowej dokonali zagrodzenia gruntu, z którego bezprawnie korzystał powód i inne osoby.

Wyrokiem z dnia 4 maja 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt: V. C. 56/15 Sąd Rejonowy w Augustowie V Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w S. w trybie ochrony posesoryjnej naruszonego posiadania służebności powoda nakazał pozwanym, aby wydali powodowi klucz od zapory posadowionej na działce (...) położonej w Ł., gmina K. objętej księgą wieczystą (...), której umiejscowienie obrazuje opinia biegłego z zakresu geodezji J. K., stanowiącą integralną część orzeczenia, w celu umożliwienia przejazdu i przechodu w miejscu wyżej określonym przez wyżej wymienioną nieruchomość, w pozostałym zaś zakresie oddalił powództwo, a ponadto zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 607,98 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Augustowie kwotę 420,06 zł tytułem brakujących kosztów sądowych w sprawie.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Działka o nr geodezyjnym (...) położona w miejscowości Ł., gmina K. objęta księgą wieczystą nr (...) stanowi własność A. D. i P. D., natomiast działki o nr geodezyjnym (...) stanowią współwłasność M. B. (1). Działka pozwanych sąsiaduje z działkami powoda. Pozwani przyznali, iż po wydaniu decyzji rozgraniczeniowej dokonali zagrodzenia gruntu o nr geodezyjnym (...), z którego korzystał powód, by uniemożliwić pozwanemu przejazd, przechód przez ich nieruchomość na nieruchomość pozwanego.

Na działce należącej do pozwanych, a wyjeżdżonej drodze pisakowej znajduje się „płot” z bramą jednoskrzydłową.

W toku postępowania sądowego, przeprowadzony przez Sąd dowód z opinii biegłego sądowego J. K. pozwolił ustalić, że brama – ogrodzenie posadowione jest na działce nr (...) (własność pozwanych) na prowadzącej po niej od działki nr (...) (droga – własność Mienie (...) Gminy K.) do działki powodów nr (...) jezdni gruntowej.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że naruszeniem posiadania jest takie zachowanie określonej osoby, którego skutkiem jest wkroczenie w sferę władztwa posiadacza. Podkreśla się, że o naruszeniu posiadania można mówić jedynie wtedy, gdy jest ono wyrazem działań człowieka i obejmuje takie akty, które już nastąpiły. Natomiast nie można uznać za takie naruszenie jednorazowego wkroczenia w sferę cudzego posiadania, jeżeli z okoliczności wynika, że już się to nie powtórzy. Sądowa ochrona przysługuje posiadaczowi, gdy naruszenie jego posiadania było samowolne. Przez samowolne naruszenie posiadania rozumie się zaś wkroczenie w sferę cudzego posiadania przez osobę, która nie jest do tego uprawniona, a więc czyni to bezprawnie. Naruszenie posiadania tylko wtedy nie będzie samowolne, gdy istnieje podstawa prawna usprawiedliwiająca wkroczenie w zakres cudzego posiadania. Podstawą taką może być wyraźny przepis prawa, orzeczenie sądowe, a także zgoda samego posiadacza. Naruszenie cudzego posiadania może przybrać dwojaką postać: bądź pozbawienia posiadania (wyzucia z posiadania), bądź też zakłócenia posiadania. Przez pozbawienie posiadania należy rozumieć takie działanie, którego skutkiem jest utrata przez posiadacza władztwa nad rzeczą. Natomiast przez zakłócenie posiadania rozumie się wtargnięcie w sferę władztwa posiadacza, które jednak go tego władztwa nad rzeczą nie pozbawia. Treść art. 352 § 1 k.c. określa, że kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.

Mając na względzie powyższe wytyczne Sąd Rejonowy zważył, że powód przejeżdżając w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym po przedmiotowym terenie faktycznie korzysta z nieruchomości pozwanych w zakresie odpowiadającym treści służebności drogowej. W myśl zaś art. 352 § 2 k.c. do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.

Odwołując się zaś do art. 344 § 1 i 2 k.c., art. 342 k.c. oraz art. 478 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, że ochrona posesoryjna zostaje zapewniona poprzez obowiązek wydania powodowi klucza od zapory posadowionej na działce (...) położonej w Ł., gmina K. objętej księgą wieczystą (...), której umiejscowienie obrazuje opinia biegłego z zakresu geodezji J., w celu umożliwienia przejazdu i przechodu w miejscu wyżej określonym przez wyżej wymienioną nieruchomość. W tej części, na podstawie art 344 § 1 k.c., Sąd Rejonowy udzielił powodowi ochrony posesoryjnej naruszonego posiadania służebności powoda w zakresie niezbędnym do przywrócenia utraconego jej posiadania.

Zdaniem Sądu Rejonowego, żądanie przywrócenia poprzedniego stanu, które dotyczyło usunięcia ustawionych płotów drewnianych lub ich trwałego rozgrodzenia nie mogło zostać uwzględnione, bowiem jako za daleko idące przekraczałoby zakres procesu posesoryjnego. Dysponowanie kluczem do zamykanej na kłódkę zapory przywraca powodowi korzystanie z nieruchomości pozwanych w zakresie odpowiadającym treści służebności. Odmiennie przedstawiałaby się sytuacja, gdyby posadowiona zapora nie była otwieralna, wtedy powód w ramach ochrony posesoryjnej mógłby skutecznie domagać się jej rozebrania.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł rozdzielając je stosunkowo, na podstawie art. 100 k.p.c., uznając, że powód ostał się ze swym żądaniem w 2/3.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie pkt I oraz rozstrzygnięcia o kosztach procesu wnieśli pozwani A. D. i P. D., zarzucając:

1)  naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji dowolnej oraz wybiórczej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nieodpowiadającej kryteriom rzetelnej oceny opartej na zasadach logicznego rozumowania, wskazaniach wiedzy, doświadczenia życiowego, co skutkowało pominięciem jego istotnej części w postaci prawomocnej decyzji z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. (...) - o rozgraniczeniu nieruchomości objętej księgą wieczystą nr SU 1N// (...), stanowiącej własność A. D. i P. D., położonej w Ł., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...) z nieruchomościami przyległymi do w/w w postaci mienia komunalnego Gminy K., stanowiącego działkę ewidencyjną nr (...), obręb Ł. oraz nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), stanowiącej własność M. B. (1), położonej w Ł., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka (...), podczas gdy:

a)  działania pozwanych polegające na zagrodzeniu gruntu oraz zaniknięciu zapory zlokalizowanej na stanowiącej ich własność działce o nr ewidencyjnym (...), położonej w Ł., gmina K., objętej księgą wieczystą (...), miały swoje umocowanie w prawomocnej decyzji z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. (...) - o rozgraniczeniu w/w nieruchomości, która to decyzja w sposób ostateczny oraz w pełni jednoznaczny określiła granicę pomiędzy nieruchomościami stanowiącymi przedmiot własności stron;

b)  jak przyjmuje się w judykaturze (tak wyraźnie wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 17 października 2013 r„ sygn. II Ca 321/13, wydany w sprawie dotyczącej żądania przywrócenia naruszonego posiadania) - „Jeżeli w wyniku prawomocnego rozgraniczenia okaże się, że granica prawna powinna przebiegać w linii obecnego ogrodzenia lub nawet dalej, wówczas pozwana będzie mogła domagać się zaprzestania przez powódkę korzystania z jej nieruchomości czy też wydania przygranicznego pasa gruntu. Wyznaczenie granicy prawnej w sposób definitywny zlikwiduje bowiem konflikt graniczny;”

c)  zaś powyższe fakty ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania prowadzą do jednoznacznego wniosku, iż działania podjęte przez pozwanych, skutkujące zagrodzeniem stanowiącego ich własność gruntu oraz zamknięciem posadowionej na nim zapory, nie miały charakteru samowolnego, lecz oparte były na konkretnej podstawie prawnej umożliwiającej dokonanie zmian faktycznych w obrębie nieruchomości - działki o nr ewidencyjnym(...), położonej w Ł., gmina K., objętej księgą wieczystą (...).

2)  naruszenie art. 344 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, skutkujące bezzasadnym przyjęciem, iż za samowolne należy uznać działania pozwanych polegające na zagrodzeniu gruntu oraz zamknięciu zapory zlokalizowanej na stanowiącej ich własność działce o nr ewidencyjnym (...), położonej w Ł., gmina K., objętej księgą wieczystą (...), podjęte w następstwie prawomocnej decyzji rozgraniczeniowej wydanej w zakresie nieruchomości stron, podczas gdy prawidłowe zastosowanie tego przepisu powinno skutkować przyjęciem, iż decyzja z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. (...) o rozgraniczeniu w/w nieruchomości, stanowi orzeczenie organu powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju, stwierdzające, że stan posiadania powstały na skutek działań pozwanych jest zgodny z prawem, co w konsekwencji wyklucza przyjęcie samowolnego naruszenia posiadania powoda.

3)  naruszenie art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której zgromadzony w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż wystąpienie przez powoda względem pozwanych z żądaniem przywrócenia utraconego posiadania służebności urządzonej drogi koniecznej, poprzez m. in. wydanie klucza od zapory posadowionej na działce (...) położonej w Ł., gmina K., objętej księgą wieczystą (...), świadczy o naruszeniu zasad współżycia społecznego, albowiem:

a)  jak pozwani wskazywali już w odpowiedzi na pozew, a co w sposób jednoznaczny wynika również z treści mapy stanowiącej załącznik nr 1 do opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji i kartografii inż. J. K. z dnia 16 listopada 2015 r. do nieruchomości stanowiących własność powoda (w tym działki oznaczonej nr ewidencyjnym (...)) możliwy jest swobodny dostęp za pośrednictwem drogi gminnej zlokalizowanej na działce oznaczonej nr ewidencyjnym (...);

b)  jak wyraźnie stwierdził sam Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - ogrodzenie posadowione jest na działce nr (...) (własność pozwanych) na prowadzącej po niej od działki nr (...) (droga - własność mienie komunalne gminy K.) do działki powoda nr (...) jezdni gruntowej;

c)  stan faktyczny w ramach którego powód bez zgody pozwanych korzysta w formie przejazdu i przechodu z działki nr (...), stanowiącej własność pozwanych, położonej w Ł., gmina K., objętej księgą wieczystą (...), nie został nigdy w jakikolwiek sposób usankcjonowany prawnie, albowiem pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia umowy, na mocy której na rzecz powoda zostałaby ustanowiona służebność gruntowa, której treść miałaby polegać na umożliwieniu powodowi przejazdu i przechodu przez teren w/w nieruchomości stanowiącej własność pozwanych;

d)  zaś powyższe czynniki prowadzą do wniosku, iż przywrócenie powodowi posiadania służebności we wskazywanym w treści zaskarżonego wyroku zakresie, prowadziłoby do nieuzasadnionego ograniczenia uprawnień właścicielskich przysługujących pozwanym w sytuacji, w której powód może realizować dostęp do stanowiących jego własność nieruchomości bez faktycznej ingerencji w zakres działki oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), stanowiącej własność pozwanych.

W oparciu o powyższe zarzuty, pozwani wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie od ponownego rozpoznania Sądowi i instancji oraz zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Powód nie ustosunkował się merytorycznie do zarzutów pozwanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych nie zasługiwała na uwzględnienie, a podnoszone zarzuty naruszenia prawa procesowego nie znalazły uzasadnienia.

Podniesione przez skarżących w zgłoszonym środku odwoławczym zarzuty obrazy prawa procesowego w postaci naruszenia art. 233 k.p.c. są chybione, gdyż - wbrew stanowisku pozwanych - Sąd Rejonowy dokonał logicznie uzasadnionej, a przez to przekonującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i na tej podstawie poczynił rzeczowe i wyczerpujące ustalenia faktyczne. Ustalenia te nie budzą wątpliwości i Sąd Okręgowy przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie znajduje uzasadnienia zarzut wadliwej oceny dowodów. Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnej analizy zebranych dowodów, nie naruszając zasad logiki i doświadczenia życiowego. Nie naruszył też ten Sąd zasad swobodnej oceny dowodów. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest wystarczające natomiast przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak np. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r. II CKN 4/98). Ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji poprzedzone zostały wszechstronną analizą zgromadzonego materiału dowodowego, nie sprzeciwiają się zasadom logiki i doświadczenia życiowego. Poprzedzająca je ocena dowodów dokonana została w sposób niewadliwy i zgodny z art. 233 § 1 k.p.c. Zarzut błędnych ustaleń i błędnej oceny dowodów może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, iż wadliwe ustalenia będące konsekwencją błędnej oceny dowodów wynikają z naruszenia przez sąd orzekający uznanych reguł interpretacyjnych oraz braku logicznego wiązania faktów i niezrozumienia wynikających z nich treści.

Strona podnosząca taki zarzut powinna wykazać, że przy ocenie wiarygodności i mocy dowodowej konkretnego dowodu, na podstawie którego sąd dokonał ustalenia faktycznego, przekroczono granice swobodnej oceny dowodów, a nadto, iż miało to istotny wpływ na wynik sprawy. Niewystarczające jest zaprezentowanie własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99).

W ocenie Sądu Okręgowego, ze zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Rejonowy wyciągnął prawidłowe wnioski tak pod względem logiki, jak i zgodności z doświadczeniem życiowym.

W ramach tego zarzutu, pozwani zarzucili, że nie naruszyli oni samowolnie posiadania powodów, albowiem posiadali tytuł prawny w postaci decyzji administracyjnej z dnia 14 stycznia 2015 r. o rozgraniczeniu. Zdaniem Sądu Okręgowego, powyższy zarzut jest chybiony.

Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, roszczenie posesoryjne służy ochronie faktycznego stanu posiadania, a nie ochronie praw podmiotowych. Zakres kognicji sądu w sprawie o naruszenie posiadania jest zatem ograniczony. Zgodnie z treścią art. 478 k.p.c. sprowadza się do badania jedynie ostatniego stanu posiadania i faktu jego naruszenia. Przepis ten na gruncie prawa materialnego koresponduje z treścią art. 344 § 1 k.c., który to stanowi, że roszczenie o przywrócenie posiadania jest niezależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym. Regulacja taka stanowi istotne uprawnienie posiadacza, który to może domagać się ochrony posiadania niezależnie od tego, czy został go pozbawiony przez osobę legitymującą się w stosunku do jego przedmiotu jakimś tytułem prawnym. Celem skutecznej obrony naruszony w posiadaniu zobowiązany jest jedynie wykazać, że w posiadaniu takim rzeczywiście się znajdował oraz że zostało ono naruszone.

W tym kontekście za chybione uznać należało te wszystkie zarzuty apelacji, w których pozwani powołują się na przysługujące im, ich zdaniem, prawo własności do spornej części nieruchomości. W procesie o ochronę posiadania Sąd miałby obowiązek wziąć pod uwagę stan prawny tylko w jednym przypadku, gdyby pozwany przed wydaniem orzeczenia kończącego postępowania przedstawił prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdzającego, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem (art. 344 § 1 zd. 2 k.c.). Chodzi więc o następcze prawomocne orzeczenie. Następczy charakter orzeczenia polega zaś na jego wydaniu już po wytoczeniu powództwa posesoryjnego, lecz przed zakończeniem procesu. Chodzi zatem o sytuację, gdy już po dokonaniu naruszenia właściwy organ stwierdził zgodność stanu powstałego po naruszeniu ze stanem prawnym (tak: uchwała SN z dnia 26 lipca 1968 r., III CZP 52/68, OSNCP 1969, nr 3, poz. 48; uchwałę SN z dnia 30 sierpnia 1968 r., III CZP 70/68, OSNCP 1969, nr 5, poz. 92).

Nie budzi wątpliwości, że decyzja administracyjna jest wiążąca dla sądu w postępowaniu cywilnym. Dotyczy to także decyzji o rozgraniczenie zapadłej na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zauważyć jednak należy, że decyzja ta nie wpływa na treść zaskarżonego orzeczenia, albowiem ma ona jedynie na celu ustalenie przebiegu granic sąsiadujących ze sobą gruntów przez określenie położenia punktów i linii granicznych. Dotychczas nie zapadło prawomocne orzeczenie sądu w przedmiocie rozgraniczenia, które potwierdziłoby stanowisko pozwanych co do tego, że obecnie istniejące ogrodzenie nie narusza granicy prawnej nieruchomości. Takiego charakteru pozbawiona jest przedmiotowa decyzja administracyjna o rozgraniczeniu. W tych okolicznościach faktycznych kwestia własności czy dobrej wiary posiadacza nie miała w sprawie żadnego znaczenia do rozstrzygnięcia sprawy.

Nieuzasadniony okazał się też zarzut naruszenia art. 5 k.c. Twierdzenia pozwanych, iż powodowie mają dostęp do swojej działki przez drogę gminną, tj. działkę nr (...), nie został w żadnym stopniu wykazany. Jest to możliwość li tylko teoretyczna, nie poparta żadnym dowodem. Ponadto przeciwko żądaniu powoda nie przemawiała też okoliczność, iż jego działka posiada dostęp do drogi publicznej. W niniejszym postępowaniu powód domagał się bowiem udzielenia ochrony posiadania służebności gruntowej (art. 285 k.c.), a nie służebności drogi koniecznej (art. 145 k.c.).

Warto jest przy tym zwrócić uwagę, że powodowi de facto nie przysługuje służebność gruntowa drogi (nie doszło do zawarcia umowy ustanowienia służebności). Sąd I instancji nie stwierdził, że powodowi przysługuje służebność gruntowa (czy to na mocy umowy, czy też wskutek zasiedzenia), tyle że przed ustanowieniem zapory przez pozwanych powód korzystał z nieruchomości pozwanych w zakresie odpowiadającym treści służebności drogowej. Ta konstatacja jest słuszna i de facto potwierdza ją treść odpowiedzi na pozew złożonej przez pozwanych. Tyle że pozwani pominęli w procesie o przywrócenie posiadania, iż Sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego (art. 478 k.p.c.).

Nie można też podzielić zarzutu skarżących, iż przywrócenie posiadania na rzecz powodów prowadzi do nieuzasadnionego ograniczenia ich uprawnień właścicielskich. Zauważyć należy, że droga na gruncie pozwanych jest wyjeżdżona od lat i w taki sposób niezmiennie grunt ten – w zakresie drogi – jest wykorzystywany. Ponadto pozwani nie wykazali, by powód miał możliwość innego dojazdu na swoją nieruchomość. Okoliczności tej nie potwierdza materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w szczególności załączone do akt sprawy mapy geodezyjne. W ocenie Sądu Okręgowego, droga dojazdowa wiodąca przez działkę pozwanych stanowi jedyną fatycznie istniejącą drogę dojazdową do gruntów powoda. Słusznie zatem przyjął Sąd I instancji, że pozwani winni udostępnić powodowi klucz do kłódki na zaporze.

Sąd Okręgowy zważył też, że pozwani nie wykazali, aby wystąpienie przez powoda z żądaniem posesoryjnym naruszało art. 5 k.c., a zważywszy, że powód żądał ochrony granicy w zakresie wjazdu na swoją nieruchomość, nie sposób uznać, iż żądanie to jest sprzeczne z jakąś, bliżej niesprecyzowaną zasadą współżycia społecznego.

Z tych przyczyn oddalono apelację pozwanych jako bezzasadną, w oparciu o normę art. 385 k.p.c.

SSO Antoni Czeszkiewicz SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Aneta Ineza Sztukowska